Aardig nieuws op de Dag van de Aarde: ecocide wordt mogelijk strafbaar

Wie weet dat eco-rechtvaardigheid nu wat dichterbij komt.

Even wat achtergrond: milieucriminaliteit groeit mondiaal met 5-7% per jaar (Eurojust 2021). Denk aan dumpen van giftige stoffen of handel in hout uit beschermd bos.

Waarom? Onder meer omdat bedrijven boetes op de koop toe nemen; voor een paar duizend euro spoel je zware metalen het riool in. En toezicht of handhaving is wegbezuinigd. Denk aan de Pfas-gifdumping in de Schelde door 3M of de omgevingsvergiftiging door Tata Steel. Of bedrijven die gif mengen in afval en dumpen in water, zoals synthetische drugsafval. Of aan de illegale export van gifafval naar landen zonder toezicht.

De Europese Commissie heeft nu in een voorstel de minimumrichtlijnen voor milieustrafrecht aangepast voor lidstaten. Het vraagt onder meer zwaardere straffen, duidelijkere beschrijvingen van misdaden en meer capaciteit voor toezicht, handhaving en vervolging. Dit zal hopelijk gevolgen hebben voor de vervuilende industrie!

Het bijzondere is dat ecocide als verzwarende omstandigheid wordt genoemd in de preambule. Ecocide is systematische vernietiging van natuur; door bedrijven, landen, personen. Denk aan de olieramp in de Nigerdelta, olieboringen in Antarctica, de kap van het Amazone-regenwoud, extreme fijnstofuitstoot in steden, grootschalige fracking, of oliewinning uit de teerzanden in Canada. Maar denk ook aan vernietiging van zee leven door diepzeemijnbouw of de idiote berg ruimteafval.

Ecocide is groot gemaakt door Polly Higgins, een briljante en geëngageerde advocate uit het Verenigd Koninkrijk. Zij wilde dat ecocide onder de internationale misdaden tegen de vrede zou kunnen worden berecht in het Strafhof in Den Haag. Ze is helaas veel te jong overleden. Tien jaar geleden heb ik een keer met haar gedineerd en was gelijk verkocht - hieronder wordt ze geïnterviewd in Tegenlicht.

Wie weet dat eco-rechtvaardigheid nu wat dichterbij komt. Zelfs de Europese werkgevers en werknemers organisatie EESC moedigen het gebruik van het woord ecocide aan en willen dat dit wordt uitgewerkt in de regelgeving zelf. 

Overigens is strafrechtadvocaat Benedicte Ficq recent wél al een zaak gestart tegen Tata Steel, op basis van artikel 173a. uit het Wetboek van Strafrecht. Voor opzettelijk vervuilen van lucht, water en grond met gevaar voor gezondheid, op straffe van 12 - 15 jaar celstraf. En het bedrijf is nu onderwerp van een groot politieonderzoek. 

Gaan de verbeteringen van het milieustrafrecht het halen? Het is denk ik het meest effectieve instrument om de aarde te beschermen. Dus laten we het hopen!

cc-foto: SD-Pictures