Een voorlopig advies
‘Better a bottle in front of me than a frontal lobotomy’. Wie deze briljante bumpersticker ooit componeerde is mij onbekend maar bij confrontatie met de reisadviezen van 9292 neig ik soms licht naar de voorkeur voor een lobotomie. 9292 is een prachtige verzamelplek voor reistips in het openbaar vervoer. Zeer avontuurlijke reistips weliswaar, want wie de site beschouwt als een ideale partner in efficiënt reizen komt zeer bedrogen uit.
Zo is een reisadvies per bus op een doordeweekse dag bijzonder spannend als die lijn alleen in het weekend in gebruik blijkt. De troosteloos bemoste halte en rijtijdentabel in ‘the middle of nowhere’ leek zich daar al minstens een tiental jaar te bevinden en tóch ontsnapte zij blijkbaar aan het alwetende reisorakel 9292. Interessant hiaat in een tripje dat derhalve noodgedwongen lopend moest worden voortgezet. Zou 9292 wellicht wat teveel hooi op de vork nemen?
De site biedt immers adviezen aangaande bus, trein, tram, metro én veer, vervoersbedrijven die onder de meest ideale omstandigheden al de grootst mogelijke moeite hebben op elkaar aan te sluiten. Is een efficiënt reisadviessysteem wellicht een mooie wensdroom dat werkt in Lalaland maar waarop de realiteit helemaal niet aansluit? Het heeft er alle schijn van.
Veren en pontjes varen vaak op seizoensgebonden tijden of zijn mettertijd zelfs geheel opgeheven. Een verschijnsel waarbij 9292 zich vaak verslikt en waar de gestrande reiziger niets anders rest dan een frisse duik (wat met de fiets op de rug een stevige uitdaging is).
Van Rotterdam via Amsterdam naar Hilversum is ook al geen gevolg van werkzaamheden of een gesprongen wanhopige. Dat is een reëel reisadvies volgens het 9292-algoritme, ook al lopen alle efficiënte lijnen gewoon via Utrecht Centraal. De site lijkt zijn gebruikers de meest pittoreske uitzichten te gunnen op dorpen en buitenplaatsen en geeft wonderschone routes aan die door het hele land leiden. De proef op de som, waarop ik hetzelfde reisadvies vraag, startend van één station verderop op diezelfde lijn, geeft mijn vermoeden meedogenloos weer. Het is een compleet andere, veel snellere route die daardoor natuurlijk nog eens minder kost ook. Aangesproken personeel in de publieke vervoersbranche haalt steevast de hopeloze schouders op. Hun meewarige blikken spreken boekdelen. “Tsja mijnheertje, 9292 hè…”.
Zouden de beheerders of programmeurs van die site soms andere belangen hebben dan de argeloze reiziger adviseren of zijn deze mensen zich van geen kwaad bewust omdat ze zichzelf uitsluitend per auto verplaatsen?
Dergelijke falende systemen worden vaak afgeschoven op falende algoritmen. Boeiend toch dat eenmaal ingezette automatisering zich nog nauwelijks af laat remmen (laat staan stoppen!). In het burgerleven trekken we gelukkig een stuk eenvoudiger ‘ergens de stekker uit’.
De Belastingdienst schijnt zich ook van een zeer verouderd ict-systeem te bedienen waarvoor steeds moeilijker personeel te krijgen is die dat soort programmatuur nog kan ‘lezen’ of ‘hanteren’. IJskoud verweer van die club is “..dat zo’n oud systeem inmiddels zo uit-ontwikkeld is, waar alle ‘kinderschoenen’ derhalve zijn uitgezeefd, en dat het daarom kapitaalvernietiging zou zijn met een dergelijk systeem te stoppen”.
De ladder is dus zo prachtig ontworpen en uitgevoerd dat het niet meer uitmaakt dat ‘ie tegen de verkeerde muur staat. Leuke kringredenering waarin Kafkaëske situaties als deze kunnen ontstaan.
Voorlopig reisadvies: houd naast 9292 vooral altijd uw schoolatlas bij de hand. Natuurlijk kan men via Haarlem, en Maastricht naar Groningen rijden maar erg efficiënt is dat niet.