'Verplaats Nederlandse ambassade niet naar Jeruzalem'

Maandagochtend waren Gert-Jan Segers, fractievoorzitter van de ChristenUnie, en Albert Verlinde, aankomend musicaltycoon, te gast bij Goedemorgen Nederland. Zij feliciteerden allebei Israël met zijn zeventigste verjaardag. Daarna deed Segers een gevaarlijke suggestie: hij stelde voor dat Nederland in navolging van de Verenigde Staten zijn ambassade zou verhuizen naar Jeruzalem. Dat kon makkelijk, meende hij, want tot nog toe had dit in de praktijk tot weinig onrust onder de Palestijnen geleid. Verlinde kon hier geheel achter staan. Segers is niet zomaar een kamerlid. Hij is de politieke leider van een coalitiepartij. Als hij zulke suggesties doet, kan dat gevolgen hebben voor het regeringsbeleid. Die kun je niet zomaar wegwuiven. Ook als ze zo dom en onberaden zijn als de brainwave maandag bij Goedemorgen Nederland.

Omstreden status De meeste landen met wie Israël diplomatieke betrekkingen onderhoudt, hebben hun ambassade in Tel Aviv gevestigd. Ook Nederland. Dat is niet voor niets. Het heeft te maken met de omstreden status van Jeruzalem. De stad is net zo goed voor alle moslims van grote betekenis. Daar immers steeg de profeet Mohammed ten hemel. De beroemde Al-Aqsa-moskee – een omgebouwde kerk – hoeft in hun ogen alleen maar onder te doen voor de Kaäba. Zij vinden daarom Al Quds (Arabische naam voor Jeruzalem) de natuurlijke hoofdstad van Palestina. Israëli daarentegen eisen de stad voor zichzelf op omdat hun grote koning Salomo daar ooit de eerste tempel voor Jahweh bouwde. Daarom deelden de Verenigde Naties bij hun eerste verdelingsplan uit 1947 de heilige stad een bijzondere status toe.

De burgeroorlog van 1948 leidde er uiteindelijk toe dat de Palestijnen ondanks steun van Arabische legers veel minder land over hielden dan hun uiteindelijk was toegezegd. Bij de wapenstilstand kwam het Israël tot stand met de grens van 1967. Die liep dwars door Jeruzalem. Israël beheerste de westelijke buitenwijken, terwijl Jordanië de oude stad met alle sacrale plekken en gebouwen bezette. Van een Palestijnse Staat kwam niets en evenmin van een bijzondere status voor Jeruzalem/Al Quds. Egypte annexeerde de Gaza-strook terwijl de koning Abdullah van Jordanië de Westbank inpalmde. Hij werd in 1951 bij het verlaten van de Al Aqsa-moskee door een Palestijnse terrorist doodgeschoten.

Bloedbad Tijdens de zesdaagse oorlog van 1967 wist het Israëlische leger de Jordaniërs uit Jeruzalem en de Westbank te verdrijven. Voor het Jordaanse koningshuis was dat een blessing in disguise want de Palestijnen hadden zich altijd opstandige en lastige onderdanen getoond, die zich (op goede gronden trouwens) verdrukt en verraden voelden. Nu was men er in een klap honderdduizenden kwijt maar er bleven er nog genoeg in vluchtelingenkampen over aan de oostelijke zijde van de Jordaan. Zij bleven roerig. In 1970 werden van Palestijnse zijde verscheidene aanslagen op koning Hoessein gepleegd, de opvolger van de vermoorde Abdallah. Tezelfdertijd vonden er enkele vliegtuigkapingen plaats. Hoessein stuurde daarop zijn leger op de Palestijnse vluchtelingenkampen af waar zij tienduizenden slachtoffers maakten. Het was het grootste bloedbad uit de Palestijnse geschiedenis. Sindsdien schikken de Palestijnen binnen Jordanië zich noodgedwongen in hun lot, hoewel het koningshuis ze nog steeds wantrouwt en in de gaten houdt. In 1994 sloot Hoessein ook nog officieel vrede met Israël wat de zoveelste klap in hun gezicht betekende.

´Volgend jaar in Jeruzalem´ Israël houdt de Westbank sinds 1967 bezet maar heeft het gebied niet formeel geannexeerd. Dit stond de stichting van steeds meer joodse nederzettingen niet in de weg en die zijn stuk voor stuk een belangrijke belemmering voor een serieuze vrede. De oude stad van Jeruzalem werd echter wél formeel geannexeerd. Vanuit Israëlisch gezichtspunt was dat vanzelfsprekend. Het zionisme ontleent zijn naam aan Zion, een oude naam van Jeruzalem voordat koning David er zijn residentie vestigde en diens zoon Salomo de tempel bouwde. Het was in de duizenden jaren van de diaspora een soort centrum van het joodse denken. ¨Volgend jaar in Jeruzalem¨, juichte Netta nadat zij het Eurovisie songfestival had gewonnen. ¨Volgend jaar in Jeruzalem¨ is een rituele uitspraak die joden doen aan de seider, het hoogtepunt van hun paasfeest. Toen de oude stad eenmaal veroverd was, kon Israël niet anders doen dan tot annexatie overgaan. De hit Yerousjalaim uit dat jaar werd een evergreen en het informele volkslied. Dit alles laat één wezenlijk feit onverlet en geen gelikte tv-presentatie van Benjamin Netanyahu kan dat wegretoucheren: Jeruzalem is ook Al Quds. Yerousjalaim vindt zijn tegenhanger in Zahrat al Madaan, hier in een indrukwekkende vertolking – ook uit 1967 – door de Libanese zangeres Fairouz https://www.youtube.com/watch?v=M0rAyfD6LqQ. . De Palestijnen hebben net zo veel recht op de stad als de Israëli en zo lang er geen oplossing wordt gevonden die beide partijen genoegdoening biedt, zal er geen vrede komen.

Daarom was het een onberaden en domme stap van president Trump om de ambassade van de Verenigde Staten naar Jeruzalem te verplaatsen. Hij heeft zich daarbij als serieus bemiddelaar definitief uitgeschakeld. Nederland zou hetzelfde doen als de regering luistert naar het advies van Segers. Een verhuizing van onze ambassade naar Jeruzalem betekent dat wij de rechten van de Palestijnen op een eigen staat aan onze laars lappen. Je zou bij een man van zijn statuur meer verstand verwachten.

Cc-foto: Patrick Rasenberg , Jack Zalium