12 groene voornemens voor 2012

In haar kersttoespraak zei koningin Beatrix: “Wie de wereld wil veranderen moet nu eenmaal bij zichzelf beginnen.” Dat dacht ik ook toen ik begon aan mijn project. Maar volgens mij had ze die uitspraak beter kunnen formuleren. Zo bijvoorbeeld: “Wie zichzelf wil veranderen, begint bij de wereld.”

Het lijkt niet veel anders, maar het verschil is wezenlijk. Tijdens mijn pogingen de wéreld te verbeteren ben ík me namelijk beter gaan voelen. Zoals je je na een vakantie, een sapkuur of een weekendje sauna vrolijker, gezonder en energieker voelt, zo ben ik mezelf en mijn leven mooier en waardevoller gaan vinden sinds ik duurzamer leef. En niet alleen dat: ik ben ervan overtuigd dat ik ook beter op de economische crisis ben voorbereid, want ik geef minder geld uit. Duurzaamheid houdt dus niet alleen in dat je werkt aan de wereld opdat die wereld er beter van wordt, maar ook dat je werkt aan jezelf en dat jíj er beter van wordt. Het mes snijdt aan twee kanten. Het is niet alleen ‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf’, maar ook, of misschien wel juist ‘Verbeter jezelf, begin bij de wereld’.

Een paar weken geleden werd ik geïnterviewd over het verschijnen van mijn boek ‘ Groen Doen ’. De interviewer zei: “Ik doe ook duurzaam hoor, als het me uitkomt.” Helaas was er geen tijd om op die terloopse opmerking in te gaan. Want het zijn juist je eigen gewoontes die het moeilijkst zijn om mee af te rekenen als je duurzaam wilt gaan leven.

Ik heb dat gemerkt toen ik besloot écht groen te worden. Het eerste wat ik ontdekte is dat ik eigenlijk alleen maar duurzaam deed als het me uitkwam. En ja, het kwam me gewoon niet vaak uit… Als het regende bijvoorbeeld (dan stapte ik in de auto). Als iemand me meenam naar een Japans restaurant (dan bestelde ik sushi). Als ik vlak voor sluitingstijd naar de supermarkt ging (dan at ik industriële en niet biologische rookworsten voor de stamppot). Maar ook gewoon thuis op de bank (geen zin in warme trui, toch maar de verwarming graadje hoger). Groen doen komt slechts zelden van zichzelf gelegen.

Inmiddels is dat bij mij veranderd. Maar dat is niet zomaar gelukt. Ik werd niet op een ochtend plots als een ecologisch verantwoord mens wakker. Duurzaam leren leven kost tijd en die tijd gaat vooral zitten in het afrekenen met oude gewoontes. Het klinkt misschien gek maar het heeft veel overeenkomsten met uitdagingen als je voornemen gezonder te gaan leven of af te vallen. Het is lastig maar als het lukt, heb je er in veel opzichten voldoening van.

Gewoontes zijn hardnekkig Uit onderzoek van de Britse psychologe Phillippa Lally is gebleken dat een mens gemiddeld 66 dagen nodig heeft om een gewoonte te veranderen. Dat is dus ongeveer negen weken. Maar dat is het gemiddelde. Er waren in Lally’s onderzoek mensen die in achttien dagen al afscheid hadden genomen van hun oude gewoonte en er waren er die er een heel jaar voor nodig hadden om van gedrag te veranderen. Maar of het nou achttien dagen duurt of een heel jaar, verandering is altijd mogelijk. Zelfs als je nog nooit bewust hebt stilgestaan bij je eigen overtollige consumptie, wat met een mooi woord  ‘voetafdruk’ wordt genoemd. 

Sommige dingen zullen snel gaan, zoals het overstappen op een groene energieleverancier, andere veranderingen zoals het vergroenen van je boodschappen, vergen waarschijnlijk meer tijd. Maar dat is geen verloren, maar gewonnen tijd. Want van iedere misser die je tijdens het uitvoeren van die voornemens maakt word je wijzer. En lukt het niet, dan neem je er gewoon wat langer voor. Het gaat immers niet zozeer om de prestatie, maar om het leerproces. En leren, dat kan iedereen.

Doe het gewoon nu Dus waag eens een poging, begin 2012 eens met twaalf groene voornemens, voor iedere maand eentje, en vergeet niet: gewoontes doorbreek je niet in één dag, daar heb je tijd voor nodig.

1 – Minder je schouders ophalen als je uit eten gaat en in je lievelingsrestaurant vragen of ze biologisch vlees of duurzame vis op de kaart willen zetten (tips: op skal.nl kun je gratis attentiekaartjes bestellen als je het moeilijk vindt om zelf te vragen. Die kaartjes kun je bij de rekening achterlaten als je naar huis gaat. Op de website www.puuruiteten.nl staat een overzicht restaurants dat duurzamer is of probeert te worden)

2 – Minder weggooien! (tips: de websites bespaarbazaar.nl en pinkandgreen.nl verkopen onder andere herbruikbare groentezakjes zodat je in de supermarkt geen plastic zakjes meer nodig hebt. En ga eens langs bij je oma (of een willekeurige oma) en vraag haar bijvoorbeeld hoe je sokken stopt).

3 – Plan een bezoek aan de vegetarische slager in Den Haag, bestel er een broodje bal en tonijn (zonder vlees en vis dus) en merk hoe lekker vleesvervangers kunnen zijn. (tip: via internet kun je zonder verzendkosten grote bestellingen doen voor in de vriezer. Dan heb je altijd wat lekkers op voorraad en is je flexitarische (of vegetarische) voornemen makkelijker vol te houden).

4 – Say bye bye to hygiënische doekjes. (tip: je hebt ze vast nog wel ergens liggen, de washandjes van vroeger. Leg ze op een makkelijke plek en herstel ze in ere! Of maak je eigen hygiënische doekjes door een oud laken in stukken te knippen en de lapjes nat (of droog) als homemade hygiënisch doekje te gebruiken).

5 – Doe het supermarkt experiment. (Uitleg: geef jezelf contant het bedrag dat een gezin met jouw inkomen per week aan de boodschappen uitgeeft en probeer een maand lang elke week voor dat bedrag echt duurzaam boodschappen te doen. Het kan! In hoofdstuk 8 van mijn boek beschrijf ik het experiment en de onverwachte resultaten die ik boekte).

6 – Gooi geen eten meer weg: (tip: maak een account aan op Culios.nl. Deze site schaalt de ingrediënten die je nodig hebt naar de samenstelling van je gezin. In een gezin met 2 kleine kinderen hoef je bijvoorbeeld niet elke dag voor vier personen te koken, maar voor 2,8).

7 – Isoleer en bespaar. Of je nu in een rijtjeshuis, een hoekwoning of een villa woont, je kunt altijd iets doen om te besparen op energieverbruik. (tips: wist je dat pasta ook gaar wordt als je het vuur uitzet zodra het kookt? Dat scheelt zeker 8 minuten gasverbruik. De tip staat op www.nudge.nl waar meer van dit soort tips staan. Radiatorfolie achter de verwarming plakken is een fluitje van een cent en levert ook besparing op je verbruik op. Nog geen zonnepanelen maar wel een dak? In 2012 komen er weer nieuwe aanbiedingen van steeds goedkopere panelen. Het geld dat je bespaart kun je op een spaarrekening zetten of gebruiken om je energielasten te verlagen. Hou de site zonzoektdak.nl bijvoorbeeld in de gaten).

8 – Stap over op een groene energieleverancier. Het is in een paar minuten gebeurd en het scheelt je zo 3.500 vierkante meter (!) op je voetafdruk.

9 – Meld je aan voor een cursus het Nieuwe Rijden (tip: en als je een auto van de zaak hebt, kijk dan of je een deal kan maken met je baas dat je het samen met collega’s doet. Het scheelt je liters brandstof als je de cursus eenmaal hebt gedaan).

10 – Spreek met jezelf af dat je minimaal één vakantie naar je eigen land gaat kijken, doe  alsof je een nieuwsgierige toerist bent uit een ander land en verbaas je over je eigen omgeving. (tip: kijk eens op www.eceat.nl of op www.staatsbosbeheer.nl voor mooie adressen).

11 – Moeite met afval scheiden? Wissel je grote prullenbak om voor drie kleine bakjes (tip: Ikea verkoopt prullenbakken in verschillende groottes die je naast elkaar aan de muur kunt bevestigen).

12 – Meer groen shoppen! (tips: Groupon is een leuke aanbiedingssite, maar de groene groupon is nog leuker. Op  Strawberryearth  staan wekelijks nieuwe verantwoorde aanbiedingen. Laat je overige online aankopen vergroenen via de site Dothebrightthing.nl. Voor iedere aankoop die je bij de aangesloten winkels doet, wordt extra geïnvesteerd in de aanleg van nieuwe zonnepanelen).

Een heel groen 2012 gewenst!

Volg Marie-Claire en haar boek Groen Doen op Twitter