100.000 miljoen euro kost de huidige puinhoop in de zorg

De zorg in Nederland gaat nog eens ten onder aan incompetente beleidsmakers bij overheid en zorgverzekeraars. Veel beleidsmakers hebben een juridische of economische achtergrond. Zij hebben geen idee hoe complexe organisaties waarin competente zorgprofessionals werkzaam zijn, moeten worden geleid en aangestuurd. Hun studeerkamer zijn ze vaak nooit uit geweest en kennis wordt vergaard vanuit onderzoeken en statistieken. Regeldrift en het poldermodel worden als een heilige graal gezien. Zo trachten zij een op zijn grondvesten trillend zorgstelsel op de been te houden met ooit bedachte maar inmiddels achterhaalde doelstellingen van kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid voor iedere patiënt in de zorg.

Nagenoeg iedere patiënt en zorgprofessional in de ouderenzorg en de GGZ weet dat dit eens zo geroemde Nederlandse zorgstelsel verworden is tot een regelrechte puinhoop dat meer dan 100 miljard euro kost en ieder jaar meer zal gaan kosten.

Tekortkomingen in de zorg worden door de beleidsmakers en politici steevast afgedaan met een verwijzing naar het nijpende tekort aan verpleegkundigen en zorgprofessionals en de betaalbaarheid van ons zorgstelsel.  Niet door eerst naar zichzelf te kijken en zich af te vragen welke fouten zij als ontwerpers van het systeem en beleidsmakers hebben gemaakt, waarbij de navolgende onlangs in de media gekomen zaken illustratief zijn:

Recent gaf een ervaren oud-bestuurder van een ziekenhuis aan dat een ziekenhuis van zorgverzekeraars een rendement van 1% mag maken. U leest het goed! Je hoeft geen organisatiedeskundige te zijn om te weten dat je dan als ziekenhuis op termijn ten dode bent opgeschreven. Geld om te investeren is er dan simpelweg niet.

Het weerzinwekkende verhaal over het niet door (wijk)verpleegkundigen zelf meer kunnen regelen van incontinentiemateriaal voor stervende mensen. Zorgverzekeraars hebben daar een stokje voor gestoken door een extra inkoopkanaal in te schakelen. Want dan kan men goedkoper inkopen. Degene die dat voor stervende patiënten verzonnen heeft, zou ontslag op staande voet moeten krijgen wegens getoonde incompetentie en blikveldvernauwing over palliatieve zorg.

De nergens op slaande excessieve regeldrift van beleidsmakers waardoor kostbare zorgtijd voor alle zorgprofessionals verloren gaat ten koste van hun kerntaak is al jaren een breed gedragen en veel gehoorde klacht van zorgprofessionals. Daadwerkelijk ingrijpen in deze zinloze administratieve last blijft simpelweg achterwege.

Maar het meest bizarre in de zorg is de hoeveelheid geld die aan de zorg besteed kan worden als input. Je mag toch verwachten dat hetgeen wordt opgeleverd met zo’n immense hoeveelheid geld op zijn minst de toets van de kritiek moet kunnen doorstaan, ondanks de bekende tekorten op de arbeidsmarkt.

Alle patiënten en zorgprofessionals hebben de pech dat de verkeerde personen aan de zorgknoppen kunnen draaien en bepalen hoe het geld zal worden besteed. Helaas zijn het niet de zorgprofessionals zelf die aan de knoppen zitten. Die worden in ons zorgstelsel gewoon niet vertrouwd. Te competent voor incompetente beleidsmakers. Een groep die zelf weinig waarde aan ons zorgstelsel kan toevoegen, anders dan niet werkbare tijdverslindende regeltjes te verzinnen, zoals het hiervoor genoemde voorbeeld over het palliatieve incontinentiemateriaal.

Hoogste tijd voor een werkbare oplossing in de zorg die de moeite waard is om snel toe te passen.

Schrap om te beginnen 25-35% van alle beleidsmedewerkers bij overheid en zorgverzekeraars. Geef zorgprofessionals meer vertrouwen en verantwoordelijkheden vanuit de optiek dat zij heel goed weten hoe zij hun eigen werk het beste kunnen doen. Die andere houding ten opzichte van het zorgwerkveld zal heel veel geld aan controle en beheersing van processen schelen, waardoor steeds meer beleidsmakers overbodig worden.

Het zeuren over de betaalbaarheid van de zorg door de vergrijzing moet stoppen. Eerst moet de stofkam door het gehele apparaat van beleidsmakers en ambtenaren in ons zorgstelsel waarvan niet kan worden aangetoond dat ze waarde creëren of toevoegen aan de zorg.

Aan denkers hebben we genoeg in de zorg. Aan doeners veel te weinig. Daar moeten we zuinig op zijn.