Onnodig strooizout

Ongeveer 40% van de Nederlandse wegen worden door Rijkswaterstaat onderhouden. Zij hebben een voorraad strooizout van zo'n 200 miljoen kilo, maar die wordt elk jaar gelukkig niet opgemaakt. In de winter van 2012/2013 gebruikte Rijkswaterstaat 130 miljoen kilo om de wegen veilig te houden en vorige winter 'maar' 75 miljoen kilo. Wat een enorme getallen. Dat strooizout is niet gratis, tussend en 35 en 45 cent gemiddeld, dus een procent minder strooien scheelt al snel een miljoen euro. Het is dus belangrijk om niet overbodig te strooien. Dat scheelt niet alleen zout, maar ook kilometers van de strooiwagens en man-uren. Nu worden de wegen namelijk nog vaak geschouwd door mensen. Kan dat nou niet slimmer? 

Constructiebedrijf BAM Infra wil daar verandering in brengen. Zij hebben soms gebiedscontracten met gemeenten met de verantwoordelijkheid voor de beschikbaarheid van het wegennet. Nu wordt er naar het weerbericht gekeken om te voorspellen waar er gestrooid moet worden. Die zijn vaak niet naukeurig, want in het weerbericht staat hoe warm de lucht anderhalve meter boven het asfalt is. Een goed begin, maar het gaat natuurlijk om de temperatuur van het asfalt zelf die bepaalt of het glad gaat worden.

Een startup uit Delft, Nowi, ontwikkeld Internet of Things (IoT)-sensors. Die sensors gebruiken zó weinig energie dat ze geen batterij nodig hebben, maar kunnen overleven met straling uit de lucht, zoals WiFi en GSM/4G-straling. Omdat er geen onderhoud nodig is aan de sensors, noemt Nowi ze: "plug & forget". Één keer installeren, en dan vergeten.

BAM wil temperatuursensors van Nowi in het asfalt installeren, zodat ze veel naukeuriger en op afstand de temperatuur van de grond weten. In combinatie met weermodellen en informatie over luchtvochtigheid kan BAM beter voorspellen wanneer ze de strooiwagens erop uit moeten sturen. Dat scheelt veel onnodig rijden en strooien. Of zo is het idee. BAM wil met een pilot onderzoeken hoeveel zout en rijden dat bespaart. Wij kijken bij het installeren van een van de eerste tien sensors in wegdek. Later zullen BAM en Nowi ook zulke sensors in tegels op NS-stations installeren.

De IoT-sensors worden op afstand uitgelezen. Het versturen van de data gaat over het IoT-netwerk van T-Mobile. Typerend voor een IoT-netwerk is: lage bandbreedte (dus weinig data per seconde), weinig energie (dus apparaten en sensoren hebben geen grote batterij nodig), en beter beveiligd dan gewone verbindingen zoals WiFi. Bekende IoT-toepassingen nu zijn o.a. de OV-chipkaart, wearables zoals de Apple Watch, slimme thermostaten (zoals die van Nest). De grote belofte van IoT ligt wel grotendeels in eenvoudige sensors, zoals deze in het wegdek. De temperatuursensor van Nowi die BAM in het wegdek stopt, gaat minstens zo lang mee als het wegdek waarin hij wordt gestopt. De toplaag van asfalt wordt om de 11 jaar vervangen en de sensor van Nowi gaat langer mee.