Koken met restjes uit de ijskast

“Maar dat is dood en doodzonde”, riep architect Taco Tuinhof, toen hij hoorde dat het gebouw van Rijkswaterstaat in Terneuzen tegen de vlakte zou gaan. Het kantoor stond er pas 17 jaar en moest wijken voor uitbreiding van de sluizen. Tuinhof had net een opdracht binnen van psychiatrische instelling Emergis voor een nieuwe kinderkliniek. Hij bouwde al eerder voor Emergis en ze waren het er over eens dat de nieuwe kliniek zo duurzaam mogelijk gebouwd zou worden. “We wilden niet alleen zonnepanelen op het dak, een warmtepomp en goede isolatie, maar we wilden een stapje verder gaan.”

Samen met directeur vastgoed Dorine Peters bedacht hij het plan om de materialen uit het gebouw van Rijkswaterstaat te gebruiken in de nog te bouwen kinderkliniek. “Als je geen nieuwe bouwmaterialen gebruikt, is je footprint kleiner en put je de aarde niet uit”, vertelt Tuinhof. “Een gebouw voorzichtig ontmantelen is duurder dan slopen, maar je moet niet in alleen maar in geld denken”, vindt de architect. “Je moet de milieuschade meerekenen van het omzagen van een boom.”

Het lukte om Rijkswaterstaat te overtuigen. Het gebouw werd gered van de sloophamer en ontmanteld, zodat de materialen ‘geoogst’ konden worden. “Wij hebben al het hout genomen”, vertelt de architect: “De kozijnen en de balken en de kenmerkende houten gevelbedekking”. De rest ging naar groothandel in tweedehands bouwmaterialen New Horizon, het bedrijf dat het gebouw ontmantelde. Zo kon 80% van het gebouw opnieuw worden gebruikt.

Voor de opslag van materialen wordt een loods gehuurd naast het werk leerwerkbedrijf ‘De ambachten’ in Middelburg . Hier werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zij bekijken hoe bruikbaar alles is, zagen planken op maat en verwijderen spijkers en schroeven.   

Architect Tuinhof past zijn ontwerp aan op de beschikbare materialen. Zo besluit hij dat de buitenmuur van de nieuwe kinderkliniek net zo scheef zal komen te staan als de muur van het gesloopte gebouw, zo kan hij de kozijnen en de kenmerkende zonneluifels opnieuw gebruiken. En het nieuwe gebouw wordt zo in elkaar gezet dat, als het ooit afgebroken wordt, alle materialen er weer makkelijk uitgehaald kunnen worden. “Dat betekent bijvoorbeeld dat we een balk zoveel mogelijk intact laten en dat we schroeven gebruiken, dan kan je alles weer makkelijk loshalen en hergebruiken.”

“Het spreekt me aan om met gebruikt materiaal iets te maken wat er mooi uitziet. Ik vergelijk het met het maken van een maaltijd met restjes uit de ijskast. Als ik kook doe ik dat ook het liefste; uitgaan van wat er is. Als je werkt met wat er is, moet je je creativiteit inzetten om daar iets moois van te maken.”