Hoe duurzaam is pompoen?

Voetballer Liza van der Most speelt als verdediger bij Ajax. Ook speelt ze in Oranje, waarmee ze in 2017 het EK won. Ze kijkt met grote blijdschap terug op het ongelooflijke succesverhaal van de Oranjeleeuwinnen. Liza kookt graag en vindt het leuk om mensen te zien genieten van haar kookkunsten. In haar gerechten gaat regelmatig pompoen, maar hoe duurzaam is pompoen eigenlijk?

Oranje pompoen is te bewaren vanaf de oogst in september-oktober tot februari. Maar zo lang lukt alleen als de teler zijn pompoenen vrij weet te houden van de verschillende bewaarziekten. Vooral aan het eind van de bewaarperiode kunnen schimmels toeslaan en zijn veel pompoenen niet meer te verkopen door rot. Het verlies loopt bij telers op tot 25%. Dennis: “Het is duurzaam om zo min mogelijk bewaarrot te krijgen. Dit betekent een zorgvuldige oogst waarbij de pompoenen niet beschadigen en zo invalspoorten voor ziekten worden voorkomen. Je moet ook zorgen dat er voldoende droge lucht bij de pompoenen in bewaring komt en vocht wordt voorkomen.”

De pompoen is een belangrijke groente op de biologische markt. Het is van oudsher ook een biologisch product. Het bio-aandeel is volgens cijfers van het CBS bijna 70%. Het is een makkelijk gewas om te telen en uitermate geschikt is voor de biologische teeltwijze. Biologische pompoenteler Dennis van de Weerd: “Pompoen wordt op de volle grond geteeld. Het is een gewas wat makkelijk groeit. In het begin moet je alleen scherp zijn op onkruid.” Pompoenen zijn een sterke vrucht. Ze zijn niet gevoelig voor schimmels en hebben niet veel last van ziekten en plagen. Daarom hoeven in de gangbare teelt ook geen bestrijdingsmiddelen gebruikt te worden.

Oranje pompoen is te bewaren vanaf de oogst in september-oktober tot februari. Maar zo lang lukt alleen als de teler zijn pompoenen vrij weet te houden van de verschillende bewaarziekten. Vooral aan het eind van de bewaarperiode kunnen schimmels toeslaan en zijn veel pompoenen niet meer te verkopen door rot. Het verlies loopt bij telers op tot 25%. Dennis: “Het is duurzaam om zo min mogelijk bewaarrot te krijgen. Dit betekent een zorgvuldige oogst waarbij de pompoenen niet beschadigen en zo invalspoorten voor ziekten worden voorkomen. Je moet ook zorgen dat er voldoende droge lucht bij de pompoenen in bewaring komt en vocht wordt voorkomen.”

Pompoen komt grotendeels van Nederlandse bodem. Ook vindt er beperkt import plaats. De top-3 herkomstlanden zijn Zuid-Afrika, Argentinië en Spanje. Kees van Wijk heeft, toen hij werkzaam was bij PPO, onderzoek gedaan naar de duurzaamheid en milieubelasting van pompoen. Hij vergeleek in Nederland geteeld biologisch product met bewaring met biologisch import product. En keek hierbij naar energiegebruik en CO 2 uitstoot bij teelt, opslag en transport. De energiebehoefte bleek bij import circa 4 keer hoger. De uitstoot van broeikasgassen bleek bij invoer van pompoen ruim 2 keer zo hoog in vergelijking met in Nederland geteeld en bewaard product. Het werd veroorzaakt door de grotere transportafstand. “Het is duurzamer om in de zomer een andere groente te kopen.”, aldus Kees van Wijk.

De foodprint van de toch al zeer duurzame pompoen, kan verlaagt worden als de markt van zoveel mogelijk Nederlandse pompoenen wordt voorzien door optimaliseren van de teelt (meer opbrengst, naar 4-5 pompoenen per plant) en bewaring. Dennis: “Het is duurzamer om de consument zo lang mogelijk van Hollands product te voorzien. En daarom is het zaak het seizoen langer te maken met rassen die goed blijven.” Zaadveredelaars zijn hier druk mee bezig.

De Groenten en Fruit kalender van Milieu Centraal geeft aan dat pompoen in milieuklasse A of B valt. Beiden een goede keuze. Ook Nederlandse conventioneel geteelde pompoenen vallen onder milieuklasse A. De milieudruk van pompoenen die vanuit Zuid-Afrika en Zuid-Amerika met een boot worden overvaren, ligt per kilogram pompoen niet zo hoog vergeleken met transport over de weg. Hoewel deze pompoenen van verder weg komen, is de milieudruk door transport vergelijkbaar met die van pompoenen uit Spanje en Portugal die per vrachtwagen komen.

Er zijn ontzettend veel mogelijkheden om pompoen te bereiden. De vrucht kan bijvoorbeeld worden gefrituurd, gestoofd, en in taart of in pasta worden verwerkt. De oranje pompoen is met schil en al te eten. Liza vindt lasagne met pompoen en pompoentaartjes lekker, maar gaat vandaag voor een stoofpot. Wat gaat er allemaal in de stoofpot van Liza van der Most?

Ingrediënten:

Bereiding: