Gletsjer in Bolivia

De documentaire Samuel in the Clouds (2016) van Vlaamse documentairemaker Pieter van Eecke en gaat over de Boliviaanse berg Chacaltaya. Samuel en zijn familie leven en werken al generaties op die berg. Samuels vader heeft hem geleerd de skilift te bedienen. Hij woont onderaan de berg in de stad El Alto. Jaren geleden is Samuels vader al overleden en de gletsjer op de berg is de afgelopen 30 jaar gesmolten. De documentaire vertelt het tragische verhaal van de berg, die onder invloed van de klimaatverandering, verandert. Via Samuel komt de kijker dichterbij de berg.

Volgens klimaatwetenschapper Isabel Moreno heeft het veranderende klimaat heeft een aantal uitwerkingen op de regio van de berg Chacaltaya:

1) De temperatuur stijgt, waardoor op de berg Chacaltaya het gletsjerijs smelt . Daardoor is er minder (drink)water (in de bodem).

2) De Amazones zijn nodig om sneeuw te hebben in de Andes: water komt uit het Oosten en zonder de Amazones is er geen regen. De hoogvlaktes worden steeds warmer en droger , waardoor de bodem uitdroogt. Er ontstaat een dikke, ondoordringbare korst op de bodem waardoor er minder goed water opgenomen kan worden. De landbouwgrond wordt onbruikbaar en  waardoor er zelfs bijvoorbeeld geen lama's meer kunnen leven en landbouwgrond wordt onbruikbaar.

3) Doordat er geen regen is vanuit de Amazonen, is de landbouwgrond minder bruikbaar op het hogere plateau en er ontstaat voedselschaarste . In de nabije toekomst zal dit leiden tot migratie naar bijvoorbeeld buurlanden . Schatting is dat het gaat over ongeveer 5 miljoen mensen uit de regio van Peru en Bolivia. Extra problematisch is dat dit geen rijke regio is.

4) Er worden veel oude auto's naar de regio geimporteerd, zodat de arme mensen toch goedkoop auto kunnen rijden. Die oude auto's stoten veel vieze uitlaatgassen uit, wat bijdraagt aan nog meer smog .

5) De smog is niet alleen een probleem voor de volksgezondheid , maar versnelt ook het smelten van de gletsjers .

Al die effecten haken ingewikkeld op elkaar in en versterken elkaar. Maar het is duidelijk de bewongers op en rondom de berg Chacaltaya de effecten van het veranderende klimaat duidelijk zien. Dat is het verhaal dat documentairemaker Pieter wil vertellen. “Ik was eigenlijk al lang op zoek naar een film of verhaal, dat ik kon verfilmen, waarbij niet de wetenschappelijke kennis over klimaatverandering centraal staat, maar wel de menselijke emotie. Wat wil het zeggen dat wij als mens geconfronteerd worden, met het feit dat de toekomst die wij dachten te hebben, dat die er niet meer is?”

De documentaire "Samuel in the Clouds" is uitgezonden door 2Doc en hier te zien op npo.nl .