Regisseur Paul Geusebroek over de visuele metaforen in zijn videoclip ‘Houten Pak’

Paul Geusebroek zou je kunnen (moeten!) kennen van zijn nu al indrukwekkende track record. Hij maakte commercials voor grote internationale bedrijven waarmee hij het zelfs tot de Amerikaanse Superbowl schopte. Ook videoclips zijn niet nieuw voor hem: Geusebroek maakte onder meer clips voor De Jeugd van Tegenwoordig en de Amerikaanse rapper Desiigner, waarmee hij genomineerd werd voor een MTV Music Video Award.

Jij en Willem kennen elkaar al langer, vertel eens?
“Dat klopt, Willem en ik hebben eerder samengewerkt. In 2013 maakte ik de videoclip voor de hit ‘Sukkel Voor De Liefde’ van The Opposites. Hierna verloren we elkaar een beetje uit het oog. Toen ik zijn soloalbum hoorde raakte het mij meteen, het is ontroerend en puur. Ik wilde Willem helpen met het vertellen van zijn verhaal van de afgelopen vier jaar. Het moest een biografisch stuk worden, impressionistisch verteld. De opgave was om ondanks de zware thematiek niet te vervallen in melodrama.”

De videoclip zit vol symboliek, heeft elk shot een betekenis?
“Het belangrijkste thema is eigenlijk eenzaamheid, die wordt verbeeld door visuele oneindigheid. Die metafoor komt eigenlijk in bijna alle scenes terug. Willem vertelde me dat hij wel thuiskwam bij zijn gezin, maar dat hij dan niet écht thuis was. In het eerste shot dat ik bedacht zweeft Willem door een gang, een halletje waar je je sleutels neerlegt en je jas aan de kapstok hangt, maar het halletje gaat eindeloos door en hij komt niet thuis aan. In het shot waar Willem in de badkamer zijn medicijnen neemt wordt hij oneindig weerspiegeld, en bij een van de wijde totaalshots waar je een klein silhouetje in een gigantische zee ziet, creëerden we ook een oneindige, existentiële eenzaamheid.”

“Bij de shots waar de camera om Willem heen draait, zitten twee ideetjes in verwerkt. Het shot voelt door het draaien afstandelijk en terloops aan. Dit weerspiegelt Willem z’n emotionele toestand; hij is eigenlijk emotioneel niet aanwezig bij de geboorte van z’n kind. Als hij later in de videoclip terugdenkt aan dit moment, zijn we veel dichterbij. Dan pas komt het binnen. Achter de draaiende camera zit ook het letterlijke idee dat Willem zijn leven op z’n kop wordt gezet door de geboorte van zijn kind.

“Ook het water is een soort visuele metafoor. Willem heeft het in zijn album veel over dat hij het gevoel heeft op punt van verdrinken te staan. Het is ook echt zwart water, een soort ‘lurking darkness’, een ontluikende duisternis waar hij constant tot aan zijn enkels in staat.”

Waar hebben jullie die enorme krater gevonden?
“Dat is wel grappig. We hebben best wel ingewikkelde sets gebouwd. We zijn naar het Waddengebied gegaan, daar hebben we ook de luchtshots gedraaid van Willem die daar in het eb staat. Zo’n typische Nederlandse visual heb je eigenlijk nergens, van dat ondiepe water tussen allerlei eilandjes door. Die sinkhole hebben we trouwens zelf gegraven, dat was een flinke klus. We hebben een hele middag met allemaal lieve mensen en Willem zelf heel heftig staan scheppen. Vervolgens is dat gat in de computer doorgetrokken met behulp van postproductiehuis The Ambassadors.

Krijg je veel vrijheid bij het maken van videoclips?
“Jazeker. Juist bij videoclips heb je veel vrijheid. Bij commercieel werk is dat vaak beperkter. Het enige probleem is dat de muziekindustrie niet meer is wat het is geweest, de budgetten zijn heel gering. In die zin beperkt dat helaas wel je vrijheid, je kan niet zomaar elk megalomaan idee uitvoeren.”

“Ik heb wel echt het idee dat het een gouden tijd is voor videoclips, zeker als je ook kijkt wat er in het buitenland allemaal gemaakt wordt. Als iets écht goed is, dan explodeert het ook. De videoclip ‘This is America’ bijvoorbeeld, dat werd heel veel gedeeld op sociale media. Het is echt een kunstzinnige stroming, de clips die populair zijn, zijn geen platte dingen. Dat inspireert ook wel om een hoge maatstaf te hanteren, om ambitieus te zijn en grootse ideeën te willen verwezenlijken.”

Wat kunnen we in de toekomst van je verwachten?
Ik zit net bij HALAL, een productiebedrijf in Amsterdam en dat is hartstikke leuk. Het liefst doe ik wat ik nu doe, maar graag nog meer. Ik krijg veel videoclips aangedragen, soms voor artiesten als Kendrick Lamar, maar het is nog niet gelukt om dat te landen. Tijdens de pre-productie gaat er dan toch iets mis. Ik hoop dat ik binnenkort weer een mooie, grote Amerikaanse videoclip mag maken. En natuurlijk, op een dag, zou ik heel graag fictie, een film willen maken. Een verhaal in lange vorm vertellen. Dat blijft toch wel de heilige graal voor elke regisseur.

Kijk het hele gesprek met Willem hier terug.