De Wereld Draait Door is gestopt. De talkshow met Matthijs van Nieuwkerk had op 27 maart 2020 de allerlaatste uitzending. 15 seizoenen lang is DWDD op de buis geweest. Je kunt hier op de site nog uitzendingen en fragmenten terugkijken.

10 x bijgeloof in het theater

13-12-2017

•

leestijd 3 minuten

•

3351 keer bekeken

•

Allemaal irrationeel natuurlijk, maar toch zijn er vele mensen die erin geloven. Zo ook in het theater.

1. Een slechte generale betekent een perfecte première.

Als je morgenavond een opening moet spelen en het gaat verschrikkelijk fout, dan ben je de avond erop zeker meer geconcentreerd en vastberaden. Dit komt je spel ten goede.
Foto: Stevie Wonder die valt en voormalig first lady Michelle Obama die hem probeert op te vangen (2008).

2. Fluiten op het toneel of in het theater brengt ongeluk.

Voordat we headsets en walkie-talkies hadden, werd er gefloten om een decorstuk in te vliegen of om een stuk te laten zakken van de trekwand. Stel je voor dat je backstage floot op het verkeerde moment.

3. Je mag nooit ‘Macbeth’ noemen in een theater.

Het oudste verhaal luidt dat Shakespeare zijn heksenspreuk van ‘Macbeth’ had gestolen van plaatselijke heksen. Ze vertelden hem dat de spreuk eruit moest, maar dat deed hij niet. Daarop hebben de heksen zijn stuk voor altijd vervloekt. Er was ook nog een andere reden: als vroeger een toneelgezelschap een slecht seizoen had, zette het gezelschap op het eind van het seizoen een publiekstrekker neer. Het werd vaak Macbeth, maar in de meeste gevallen gingen theatergezelschappen daarna bankroet. Niet perse door ‘Macbeth’, maar de link werd werd voor altijd gelegd.
Foto: Michael Fassbender en Marion Cotillard in de film Macbeth uit 2015.

4. Spiegels op het toneel brengen ongeluk.

Vanwege lampen op het toneel zijn spiegels erg onhandig want het licht weerkaatst overal. Ook het publiek zou kunnen klagen over weerkaatsend licht. De spiegels kunnen ook kapot gaan wat ook weer gevaarlijk is (en ja, gebroken spiegels brengen al ongeluk, eh?). Maar onze favoriet: Acteurs zijn over het algemeen ijdele mensen, en spiegels op toneel zouden hen wel eens kunnen afleiden.
Foto: Theater de Spiegel in Zwolle.

5. Een acteur die tijdens een première struikelt bij zijn eerste opkomst, heeft gegarandeerd succes.

Dit bijgeloof ontstond vroeger uit puur medelijden. Als je struikelt of iets overkomt, win je meteen de sympathie van het publiek. Een modern voorbeeld: bij de première van Rocky over the Rainbow viel de lichtcomputer uit en werd het donker. Samen met het publiek werd de zaal opnieuw verlicht door aanstekers en de cast en publiek gingen acapella zingen en dansen totdat het licht weer aanging. Daarna was het ‘on with the show’. Deze fout werd vermeld als het hoogtepunt in de meeste recensies.
Foto: Actrice Jennifer Lawrence die tijdens de Oscars in 2014 valt op de trap.

6. Wanneer een acteur blauw draagt zal dit ongeluk brengen tenzij hij er zilver bij draagt.

Vroeger was blauw de duurste stof voor kleding. De arme producenten konden dit niet betalen en dankzij dit bijgeloof hoefden zij geen blauwe kleding voor hun acteurs te kopen. Maar de producenten die wel geld hadden, wilden dit toch laten zien. Zij hebben toen dit bijgeloof aangepast door blauw te combineren met een nog duurdere stof: zilver. Deze combinatie zou dan weer geen ongeluk brengen.

7. Als een acteur door het doek spiekt, zorgt dat voor een slechte show.

Simpel: Als je je partner, kinderen, of een vervelende recensent ziet dan kun je worden afgeleid.

8. Als je bloemen geeft aan een acteur mag dat alleen aan het eind van de voorstelling.

Voor bloemen geldt ook het verhaal van de afleiding. Maar het kan ook goed zijn dat een acteur allergisch is. Ook zouden de bloemen alleen afkomstig mogen zijn van begraafplaatsen (!). De herkomst van die mythe zou zijn dat acteurs vroeger heel weinig verdienden (nou ja, nog minder dan vandaag) en bloemen dus niet konden betalen. Dit bijgeloof is ontstaan om dat te verbergen. En ja, als ze te duur waren voor acteurs, dan waren ze zeker te duur voor de producenten. Tot slot is een donker en warm theater ook geen goede omgeving voor verse bloemen.
Foto: Youp van 't Hek.

9. Wanneer een theater ‘s avonds wordt afgesloten moet er minimaal één licht blijven branden anders komen er spoken in het theater wonen.

Een donker gebouw is altijd eng maar een donker theater is nog enger en bovendien gevaarlijk, met al die trappetjes. Dit is dus ook gewoon praktisch. Maar om het wat mysterieuzer te maken, noemt men de lamp, die je vaak op een leeg toneel ziet, een ‘ghost light’. Zeker om de geesten weg te drijven.

10. Tijdens een première moet altijd oude schmink worden gedragen.

Als je opeens nieuwe, niet eerder gebruikte schmink gebruikt dan zie je er misschien niet uit onder de lampen, of je gaat meer zweten. Met tweedehands schmink weet je wat je krijgt. En je weet ook hier of de ster van de avond er allergisch voor is of niet.
Foto: Chantal Janzen en Martijn Fischer in de musical Zij Gelooft In Mij.

Meer over:

premiere, fluiten, licht, bijgeloof in het theater, zilver, dragen, voorstelling, schmink, spiekt, film, theater, bijgeloof, avond, einde, opkomst, blauw, generale repetitie, macbeth, spiegel, slechte, 1, doek, ongeluk, spoken, branden, show, oude, acteur, toneel, struikelt

Praat mee

Onze spelregels.