Steeds meer jongeren zijn eenzaam. Waar komt dat vandaan?

Door Lotte Schuurman

Clubs zijn open, scholen geven weer fysiek onderwijs en ook verenigingen zijn weer volop begonnen. Toch voelen steeds meer jongeren zich eenzaam. Waar komt dat gevoel vandaan en hoe kan ‘Join Us’ helpen? Voor dit artikel gingen we in gesprek met eenzame jongere, Tom (21). 

Een piek in eenzaamheid
Eenzaamheid onder jongeren is de afgelopen jaren een groeiend probleem. Een absolute piek in eenzaamheid bij 15 tot 25-jarigen vond plaats in de coronacrisis. Ongeveer de helft van de jongeren voelde zich toen eenzaam, aldus een artikel op nu.nl uit 2020. De oorzaak daarvan was onder andere de grote verandering die zij doormaakten in sociale activiteiten. Een groot deel van deze groep kon bijvoorbeeld: hun examenfeest niet vieren met schoolgenoten, de introductie van hun studie niet doen, geen mensen leren kennen op hun studie wegens digitaal onderwijs en ook andere verzamelplekken als verenigingen, clubs, festivals en bijbaantjes vielen grotendeels weg. Dit wordt bevestigd door Internationaal Onderzoek van onderzoeksinstantie Nivel.

Een groeiend probleem
Nu de maatregelen zijn opgeheven en de meerderheid het sociale leven weer op heeft gepakt, blijkt er nog altijd een groot deel van de jongeren eenzaam te zijn. Een van hen is Tom, 21 jaar oud. “Ik woon zelf in Friesland en ik heb hier nooit echt vrienden gehad. Al mijn vrienden heb ik gemaakt door Twitter en groupchats van fandoms van artiesten, maar zij wonen rond Utrecht, Rotterdam en Breda. Daardoor kost het veel tijd om iets te plannen en die tijd is er soms niet. Of ideeën gaan last minute niet door, waardoor je toch weer alleen bent.”

Symptomen
Waar eerst ouderen de grootste groep waren die zich eenzaam voelde, zijn dat volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek nu de 15 tot 25-jarigen. Uit een onderzoek van het CBS blijkt dat ook in 2021, 42% van de personen boven de 15 jaar zich eenzaam voelde. Tom ziet zelf ook dat het probleem onder jongeren groot is. “Ik zie veel mensen die eenzaam zijn, je ziet het aan hun lichaamstaal. Ze ogen onzeker, stil, buitengesloten van de groep en hebben een sombere blik.” Dat gevoel van eenzaamheid brengt een berg emoties met zich mee. “Ikzelf, voel mij meer emotioneel instabiel. Ik kan elk moment huilen, mij rot voelen of een paniekaanval krijgen.” Andere veel voorkomende symptomen zijn verdriet, teleurstelling, boosheid en verlies van vertrouwen in anderen. Eenzaamheid kan zich ook tonen in de vorm van lichamelijke signalen volgens het actieprogramma ‘Een Tegen Eenzaamheid’, zoals: verslechterde zelfzorg, vermoeidheid, hoofdpijn, spierspanning en een gebrek aan eetlust.

Behoefte aan een hechte band
Volgens Psychologen Nederland voelt het grootste deel van deze groep zich emotioneel eenzaam. Je hebt in dat geval wel contact met collega’s en kennissen bijvoorbeeld, maar je hebt behoefte aan een hechtere band. “Ik voel me het meest eenzaam wanneer ik niks te doen had in het weekend en al mijn vrienden plannen hadden en dat daarna postten op sociale media. Dan begin je te denken dat je toch niet nodig bent en dat voelt heel naar, want diep van binnen wil je toch een validatie hebben. Als je dat niet krijgt voel je je gewoon nutteloos”, aldus Tom.

Join Us schiet te hulp
Join Us is een initiatief dat zich inzet tegen eenzaamheid, door jongeren die in hetzelfde schuitje zitten bij elkaar te brengen. Naast het organiseren van bijeenkomsten helpt het Join Us traject ook door sociale skills te leren aan haar bezoekers. Ze werken in drie fases:
1. Leren weer naar buiten te gaan.
2. Leren met mensen te praten.
3. Leren om mensen toe te laten.

Vanavond zitten Irene Moors, Typhoon, Aukje en Farid bij ons aan tafel om te vertellen over hun reis uit de eenzaamheid en hoe zij anderen inmiddels (kunnen) helpen.