Zijn duurzaamheidseisen KLM-pakket gebakken lucht?

KLM is gered met een steunpakket van 3,4 miljard euro. Mét duurzaamheidseisen, zo jubelde minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) in Op1. Milieuclubs zijn echter verre van enthousiast, net als de omwonenden van Lelystad Airport die de nachtvluchten voor hun kiezen lijken te gaan krijgen.

Cruciaal
Aan tafel in Op1 was de minister erg tevreden met het pakket. Er is zekergesteld dat AirFrance/KLM de komende vijf jaar Schiphol als mede-uitvalbasis zal blijven gebruiken en niet op korte termijn Parijs als vast vliegveld kiest. Dat is cruciaal voor de werkgelegenheid, de verbinding van Nederland met de rest van de wereld én voor ons vestigingsklimaat, zo zegt Van Nieuwenhuizen.

Nachtvluchten
Het lastigste onderhandelingsthema: de nachtvluchten. Die worden nu stapsgewijs met 20% verminderd op Schiphol, van 32.000 per jaar naar 25.000 per jaar. Dat is zeer ingrijpend voor de bedrijfsvoering van KLM.

CO2-reductie
In het pakket staat verder dat er in 2030 50% CO2-reductie gerealiseerd moet zijn t.o.v. 2005. Ook moet er meer biokerosine gebruikt worden. Maar, zo werpt presentator Hugo Logtenberg op, dat was al lang afgesproken in het akkoord Duurzame Luchtvaart. Van Nieuwenhuizen antwoordt dat de ‘ambities’ uit dat akkoord nu zijn omgezet in harde, juridisch bindende afspraken, die ook niet wegens bijvoorbeeld de coronacrisis uitgesteld kunnen worden. Het is echt een verplichting waar KLM aan gehouden wordt.

Trein
De trein is vaak een goed, milieuvriendelijk alternatief voor het vliegtuig. Er zijn daarom zes bestemmingen geformuleerd waarop KLM de vluchten zal schrappen ten faveure van de trein. Wel moeten die treinverbindingen veelal nog worden geïntensiveerd, versneld of verbeterd. KLM zal combitickets aanbieden, zodat bijvoorbeeld een reiziger uit de VS vliegt tot Schiphol en dan met de trein doorgaat naar Berlijn.

Balans
Van Nieuwenhuizen resumeert dat in de onderhandelingen de balans gezocht moest worden tussen een bedrijf dat concurrerend kan opereren enerzijds, en de wens tot verduurzaming anderzijds.

Onzin
Het pakket leidde al tot hoongelach bij milieuorganisaties. Vroege Vogels tekende de bezwaren van Greenpeace, Milieudefensie, Natuur & Milieu en de Natuur en Milieu Federatie Noord-Holland op; KLM kan grotendeels op oude voet verder met onder meer dagelijkse vluchten naar Brussel. Overlast voor omwonenden van Schiphol vermindert, maar verdwijnt niet, net zo min als gezondheidsschade door uitstoot van fijnstof en CO2.

Belasting betalen
Milieudefensie noemt het belachelijk dat de Nederlandse luchtvaart nog altijd geen belasting betaalt voor kerosine en tickets. Terwijl de bakker om de hoek dat wél doet voor zijn grondstoffen en producten.
 
Meer vervuiling
Van Nieuwenhuizen noemt KLM duurzaamheidskoploper binnen de wereldwijde branche. Milieudefensie vindt het dan vreemd dat het bedrijf vorig jaar niet minder, maar méér CO2 heeft uitgestoten: een stijging van 3,5%. De milieuorganisatie wijst de vinger ook naar de luchtvaart in het algemeen, die in de afgelopen vijf jaar een toename in CO2-uitstoot van 24,5% liet zien, grotendeels door korte, Europese vluchten.

Lelystad
De genoemde afbouw van nachtvluchten blijkt in de praktijk minder makkelijk dan gedacht. Zembla meldt dat de eerste afname van 32.000 naar 29.000 nachtvluchten door het kabinet wordt vastgelegd in het komende zogenoemde Luchthavenverkeersbesluit (LVB1). Maar de verdere vermindering, naar 27.000 en 25.000 nachtvluchten per jaar, is afhankelijk van voorwaarden ‘zoals de opening van Lelystad Airport’, zo valt in de Kamerbrief van Van Nieuwenhuizen te lezen. Zij besloot eind maart dat de opening van Lelystad Airport moest worden uitgesteld tot november volgend jaar. Wegens de coronacrisis was er geen haast met de inbedrijfstelling. Hiermee is dus ook onduidelijk wanneer de afname in nachtvluchten gerealiseerd zal zijn.