Wat te doen tegen voedselverspilling?

In Make Holland Great Again ging Sahil met sterrenchefs Edwin Vinke en Soenil Bahadoer in het vuilnis op zoek naar bruikbaar voedsel. En ze verbaasden zich over de enorme hoeveelheid goed eetbare producten.

Een vergeelde broccoli.

Een vol bakje aardbeien waarvan er twee beschimmeld zijn.

Een droog stokbrood.

Waarom gooien we toch zo veel weg? Volgens Toine Timmermans, expert voedselverspilling aan de Wageningen Universiteit, is verspilling een rechtstreeks gevolg van de manier waarop de voedselketen de afgelopen decennia is ingericht. Het is een moeilijk te doorbreken patroon omdat het diepgeworteld zit. ‘Voedselverspilling komt vooral door de angst voor te weinig, dat lijkt in ons DNA te zitten. Maar er is eten in overvloed; meer produceren is dus absoluut niet nodig. Het is zaak dat we slimmer gaan produceren.’ Op dit moment wordt namelijk 1/3 van al het eten op de wereld verspild. Iedere Nederlander gooit per jaar zo’n 41 kilo aan bruikbaar voedsel weg. 

Ten minste houdbaar tot
Voor consumenten is het vaak lastig in te schatten wanneer voedsel nog gegeten kan worden. Sinds de ‘Tenminste Houdbaar Tot’ zijn intrede heeft gedaan in het land, gooit het overgrote deel van de mensen een product keurig in de prullenbak wanneer de datum verstrijkt, zo meldde Kassa in 2013 naar aanleiding van een onderzoek van de Consumentenbond. Vaak is het dan nog prima te eten, maar onder Nederlanders is de angst om ziek te worden van voedsel erg groot. Het afschaffen of aanpassen van de welbekende ‘Tenminste Houdbaar Tot’ zou een uitkomst kunnen bieden. Het zou namelijk leiden tot 12 procent minder verspilling, zo meldde Zembla in 2017 naar aanleiding van een onderzoek van de Wageningen Universiteit. Helaas gaat dat niet zomaar. ‘We hebben in de Europese Unie afspraken over etiketten. Wij kunnen niet zomaar op eigen houtje opereren’, vertelde toenmalig staatssecretaris Sharon Dijksma in 2013 in Kassa .

Chef-kok Edwin Vinke merkt in Make Holland Great Again op dat de consument vaak de juiste kennis over het voedsel mist. ‘Het einde van de stengel van bleekselderij wordt vaak weggegooid omdat mensen niet weten dat hier juist de smaak van de bleekselderij in zit. Dat is zonde. Wij gooien dit in het restaurant niet weg.’

Doggybags
De consument en het bedrijfsleven zijn zich steeds beter bewust van voedselverspilling, volgens Timmermans. ‘Er is veel veranderd, er zijn steeds meer bedrijven die meewerken. Tien jaar geleden was dit een eenzaam veld.’ Toch blijft het, voornamelijk bij de consument, bij bewustwording en gaat men nog weinig over tot echte actie. ‘Een voorbeeld hiervan zijn de doggybags. Het laat zien dat er een probleem is, namelijk: er blijft eten over. Vervolgens voelen mensen zich daar schuldig over en besluiten zij het mee naar huis te nemen. Er wordt dus van alles gedaan om het probleem op te lossen, terwijl je het beter kan voorkomen.’

Tijd voor verandering
Volgens Timmermans is de eigen omgeving het belangrijkste in het maken van een verandering: ‘Een rolmodel dat laat zien dat het niet normaal is om voedsel te verspillen, is veel effectiever dan een expert die uitleg geeft of een reclamespotje. Er moet een sociale norm worden gecreëerd.’ Timmermans heeft in november zelfs een afspraak in Rome. Hij wil samenwerken met de paus, in de hoop zo zijn achterban te bereiken. Er is zelfs een nationaal ‘taskforce’ genaamd Samen Tegen Voedselverspilling ingesteld. Voor 2030 willen zij de verspilling halveren. Dit komt neer op per jaar een miljoen ton verspilling minder.

Het Voedingscentrum heeft in 2014 het 'eetmaatje' gelanceerd. Hiermee meet je precies af hoeveel rijst of pasta je moet koken. Zo houd je nooit meer eten over. 

Houd jij ook vaak eten over en wil je minder voedsel verspillen? Bestel dan  hier  een gratis eetmaatje! 

Kijk hier de uitzending van Make Holland Great Again terug:

Video: Sahil en Nel koken met kliekjesAudio: Voedingscentrum lanceert een eetmaatje tegen voedselverspilling Audio: Dit is wat je volgens Klaartje kan doen tegen voedselverspilling Video: ‘Vul buiken, geen prullenbakken’

Kijk/lees/luister verder:
Video: Sahil en Nel koken met kliekjes
Audio: Voedingscentrum lanceert een eetmaatje tegen voedselverspilling 
Audio: Dit is wat je volgens Klaartje kan doen tegen voedselverspilling 
Video: ‘Vul buiken, geen prullenbakken’