Ik heb schurft: en nu?!

Het aantal mensen met schurft in Nederland is deze winter wederom hoog. Vooral onder jongeren stijgt het aantal schurftgevallen tot recordhoogtes: wekelijks kloppen zo’n drieduizend jongvolwassen met klachten bij hun huisarts aan. Wat is schurft precies en hoe kom je er weer vanaf?

Omdat schurft (ook wel scabiës genoemd) geen ‘meldingsplichtige ziekte’ is, wordt niet elke besmetting gemeld bij de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). Daardoor heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) geen cijfers van het aantal mensen met schurft. Om die reden is de kans groot dat de wekelijkse drieduizend schurftgevallen bij jongeren waarschijnlijk pas het topje van de ijsberg zijn.

Het is vooralsnog onduidelijk waarom de aantallen op dit moment zo hoog zijn. Wel is het jaarlijks zo dat er in de winter meer mensen met de infectieziekte rondlopen dan in de zomermaanden.

Wat is schurft?
Schurft is een besmettelijke huidziekte die zich kenmerkt door een enorme hoeveelheid jeuk. De ziekte wordt veroorzaakt door de schurftmijt. Dit is een heel klein beestje dat niet groter is dan 0,4 millimeter; het is niet met het blote oog waarneembaar. De schurftmijt is wit, plat en ovaal en heeft acht pootjes. Met die pootjes graaft hij gangetjes in je huid. Je huid geeft daar een allergische reactie op waardoor je jeuk krijgt. Dit uit zich in blaasjes en rode bultjes.

Je kunt al enkele weken met schurft rondlopen, zonder dat je weet dat je het hebt. Als iemand net schurft heeft opgelopen, is het heel lastig om dat waar te nemen op je lichaam (ook voor een huisarts), omdat je slechts minimale huidafwijkingen hebt. Pas na vier tot zes weken is dit goed te zien.

Hoe krijg je schurft?
Iedereen kan schurft oplopen. De manier waarop de meeste mensen het krijgen is via langdurig huid-op-huidcontact (minimaal vijftien minuten) met iemand die schurft heeft. Bewoners en personeel van zorginstellingen, mensen met veel wisselende seksuele contacten en mensen die dicht op elkaar verblijven, bijvoorbeeld in asielzoekerscentra en op opvangplekken, hebben de grootste kans om het op te lopen.

Je kunt schurft ook oplopen via een (vervuild) laken op je bed of via een bank waarop iemand met schurft heeft gezeten. Schurft is ook via kleding overdraagbaar.

Is het gevaarlijk om schurft te hebben?
Nee, je wordt er niet ziek van en het kan verder ook geen kwaad. Het is vooral heel vervelend om schurft te hebben, weet ook de Leidse student Sven Raven, die er zeker drie maanden last van had. Hij vertelde erover in Dijkstra & Evenblij ter plekke: ‘Je krijgt er ongekend veel jeuk van. Het begint rustig, maar wordt steeds erger. Ik heb vooral veel problemen gehad met slapen. Ik krabde mezelf de hele nacht open. Ik werd ook constant wakker van de jeuk en kwam niet meer in slaap.’ Om de jeuk van schurft te verlichten zijn mentholpoeder of vette zalf goede opties.

Hoe kom je van schurft af?
Je kunt alleen van schurft af komen door je te laten behandelen. Om het aan te pakken moet je ivermectinetabletten slikken of permetrinecrème smeren. Je huisarts schrijft dit voor. Naast smeren of slikken is het ook belangrijk dat je al je kleren en beddengoed op zestig graden wast of drie dagen in een afgesloten zak stopt.

Als je huisgenoten hebt is het belangrijk dat alle huisgenoten zich gelijktijdig laten behandelen, ook als ze (nog) geen klachten hebben. Alleen op die manier voorkom je de kans dat je schurft doorgeeft of zelf opnieuw besmet raakt, want dat is ook nog mogelijk bij schurft.

Zolang er mijten en eitjes van mijten in je huid zitten, blijf je besmettelijk voor anderen. Ongeveer twaalf uur na een goed uitgevoerde behandeling is schurft niet meer overdraagbaar. Een speciaal, uitgebreider, stappenplan om van schurft af te komen vind je op de site van het RIVM.