Is er leven na de dood?

We gaan allemaal dood, maar wat gebeurt er als je doodgaat en waar kom je na de dood terecht? De Over Mijn Lijk-deelnemers en hun familieleden dealen dagelijks met deze levensvragen.

In de vijfde aflevering van de Over Mijn Lijk-podcast vertellen Yentl, de zus van overleden oud-deelnemer Fabienne uit het achtste seizoen, en Jegor uit het afgelopen seizoen over hun visie op de dood. Later schuift ook Suzanne, de moeder van de overleden Kiki uit het negende seizoen, aan.

Hoewel Fabienne op papier nog drie tot zes maanden te leven had, liet ze niemand haar iets wijsmaken. Rustig wachten op de dood was voor haar geen optie. In een fragment uit haar seizoen vertelt de in 2019 overleden Fabienne hierover: ‘Niemand gaat mij vertellen wanneer ik doodga, dat voel ik zelf wel aan (…) ze vertellen het natuurlijk en dan ben je eerst helemaal van slag. En de volgende afspraak die je met ze (Fabienne’s artsen, red.) hebt, zeggen ze doodleuk: “Ja, ik vind het bijzonder dat jij hier nog zit.” Dan denk ik: moet jij eens opletten!’ Ook Jegor weet het moment van zijn prognose nog goed. ‘Dat was één van mijn weinige paniekmomenten en daarna ben ik gewoon doorgegaan.’ Net als Fabienne probeert hij daarna de regie in handen te nemen door veel onderzoek te doen naar succesverhalen van lotgenoten en vakliteratuur te lezen. Het werkt voor hem als een afleidingsmanoeuvre: ‘Je hebt toch het idee dat je je eigen ziekte onder controle houdt. En dat je zelf de keuzes ook blijft maken. Dat zorgt ervoor dat ik minder vaak denk aan zelf doodgaan.’

Jegor: ‘Bang voor de dood ben ik om bepaalde redenen niet geworden. Maar wel voor de lijdensweg.’ Deze lijdensweg gaat voor Jegor niet alleen om de lichamelijke ongemakken, maar vooral om het ‘nu is het te laat’ gevoel. ‘Ik ben gewoon heel erg bang dat ik straks in een ziekenhuisbed lig of ik krijg epileptische aanvallen, of ik ben ziek van de chemo en dan denk: fuck, had ik dat maar gedaan. Dat is denk ik mijn angst.’ Fabienne was volgens haar zus Yentl ook niet bang voor de dood, maar wel voor het afscheid: ‘Zij was niet bang voor de dood, wat ze wel heel erg vond was om lichamelijk bij ons vandaan te gaan.’

Voor Jegor is het scherpe randje van de dood en het hiernamaals afgegaan na het gebruiken van een hoge dosis psilocybine, de actieve stof in paddo’s. Hij raakte geïnspireerd door het lezen van een onderzoek en deed twee zogenoemde trips waarin hij in aanraking kwam met de dood: ‘Op een gegeven moment merkte ik dat ik niet meer ademde en ik dacht ‘huh, what the fuck’ en ik zakte een soort van door de grond heen in die trip, en het was gewoon oké. Ik ademde niet, ik voelde mezelf niet, ik was gewoon één met de omgeving. En ik voelde: holy shit, ik ben doodgegaan.’ Dit werkte rustgevend voor hem. Ook de overleden Kiki had een eigen, bemoedigende blik op de plek na haar dood die ze ‘de hemel, of wat het ook mag zijn’ noemde. Zo vertelt ze in een fragment: ‘Ik denk dat daar wel goede partymensen zijn, die wel een goed feestje kunnen geven. Die bestaan hier toch? En in het hiernamaals dan ook.’ Kiki zag het daarbij voor zich dat ze vanaf de bank zappend de levens van haar vrienden en familie in de gaten hield via televisieschermen. Moeder Suzanne: ‘En dat ze bij mensen kon komen als ze haar nodig hadden, als een vlinder of als de hond.’