Wat is een trauma?

Trigger Warning: seksueel misbruik, mishandeling, trauma

Ruim 80% van de Nederlanders maakt in hun leven minstens één traumatische gebeurtenis mee. Maar wat is een trauma precies?

‘Door een traumatische ervaring in onze jeugd bestaan wij nu uit meerdere persoonlijkheden’, vertelt Sarah* in Je Zal Het Maar Hebben. Deze 33-jarige bestaat uit meer dan honderd mensen. Zij heeft DIS - vroeger bekend als een meervoudige persoonlijkheidsstoornis. Deze aandoening heeft zij gekregen door gebeurtenissen in haar jeugd die tot een trauma hebben geleid. Omdat ze daar destijds niet goed mee om kon gaan, heeft ze persoonlijkheden ontwikkeld die dat wel konden. ‘Wij bestaan uit meer dan honderd mensen: vrouwen, mannen en kinderen.’ Elk persoon heeft eigen gedachten en meningen waartussen plotseling geswitcht kan worden.

Traumaverwerking 
‘De persoonlijkheden zijn niet het probleem; het trauma is het probleem’, legt Sarah uit. ‘Het blijkt dat bijna 13% van de mensen met DIS na het traumaverwerkingstraject teruggaat naar één persoon.’ Omdat haar trauma tot op de dag van vandaag nog niet verwerkt is, wil Sarah niet vertellen wat er in haar jeugd gebeurd is.

Omgang tussen personen
‘Het is hier erg druk op straat’, zegt Emily – één van de personen - terwijl ze samen met Jurre de winkelstraat trotseert. ‘Daardoor is het moeilijk om te differentiëren tussen wat er zich binnen en buiten mijn hoofd afspeelt.’ Daardoor kan ze in de war raken en dat lijdt ertoe dat er tegen haar wil in geswitcht wordt – oftewel: dat ze een andere persoonlijkheid krijgt.

Ook komt het nog weleens voor dat de verschillende personen in conflict raken. ‘Bijvoorbeeld wanneer sommige het niet eens zijn met een bepaalde beslissing.’ Elke ochtend houden ze een vergadering waarbij wordt afgestemd hoe de dag ingedeeld zal gaan worden. Er wordt een outfit uitgekozen en make-up opgedaan. ‘Amee houdt erg van make-up, maar de jongens vinden dat niet zo leuk.’ Hoe meer personen, hoe meer wensen. ‘Ik ben er ook meer geld aan kwijt; iedereen heeft een eigen kledingsmaak en behoeftes.’

Hoeveel mensen hebben last van trauma?
'Jaarlijks zijn – van het totale aantal van 400.000 Nederlanders – een ruime 90.000 Nederlanders in behandeling bij de GGZ wegens een posttraumatische stressstoornis’, laat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport weten. PTSS, ofwel een trauma, wordt beschreven als een gevoel van angst, woede of eenzaamheid als gevolg van een schokkende gebeurtenis. Bij dusdanige onverwerkte gebeurtenissen kan je denken aan een ongeval, overlijden, (seksueel) misbruik of geweld.

Onbewust 
Is het mogelijk dat je onbewust met een trauma kampt? ‘Ja’, zegt psychologengroep iPractice op hun website. ‘Het kan zijn dat je jezelf onbewust afsluit voor de verwerking van het trauma. Je stopt het weg en vermijdt het nadenken over je gevoelens en gedachten.’ Niet een goede manier, vindt de groep: ‘Erover praten lucht op.’

Welke soorten trauma's zijn er?
De verschillende soorten trauma’s onderscheiden zich van elkaar omdat ze verschillen van oorzaak. Bij een enkelvoudig trauma is er één duidelijk aanwijsbare aanleiding. Bijvoorbeeld een ingrijpende en schokkende gebeurtenis. Als we spreken van een meervoudig of complex trauma gaan we uit van een trauma dat zich heeft opgebouwd als gevolg van een reeks opeenvolgende traumatische ervaringen. Vaak worden deze bijvoorbeeld in de jeugdfase opgelopen door seksueel misbruik, mishandeling of verwaarlozing. Maar ook mensen die een ‘geüniformeerd’ beroep hebben uitgeoefend krijgen vaak last van complexe PTSS.

Uit onderzoek is gebleken dat een trauma vaker herkend wordt, waardoor mensen snel hulp kunnen krijgen om het trauma te verwerken.

*Sarah (bijnaam: Saar) is de persoon waar Jurre in de eerste instantie heen gaat. Zij is één van de personen waaruit ‘Het Systeem’ bestaat. ‘Het Systeem’ wordt gebruikt als de verzamelterm voor alle personen.