Wat is de positie van arbeidsmigranten in ons land?

Een SP’er ging undercover in de wereld van de uitzendbureaus met Poolse arbeidsmigranten. Wat kwam hij tegen? En waarom maakte de SP deze reportage?

Gerrie Elfrink, SP-raadslid in Arnhem, ging undercover op zoek naar een baan. Productiewerk. Hij zocht op uitzendbureaus die veel met Oost-Europeanen werken. Hij filmde wat hij tegenkwam voor een SP-reportage. Toen hij zich aanmeldde, was de vacature soms ineens verdwenen. ‘Ik werd een paar keer botweg geweigerd omdat ik geen Pool ben’, zegt Elfrink in Pauw .

In de reportage vertelt hij over zijn bevindingen. ‘Ik kreeg een matras in een stapelbedje, waarvoor 400 euro werd ingehouden op mijn loon. We mochten niet aan de thermostaat draaien, of we het nou koud hadden of warm. Want dan krijgt iedereen in huis een boete van 50 euro. Ik heb een contract gekregen dat per week opzegbaar is. Het is wel duidelijk wie hier profiteert; dat laat de dikke auto van de eigenaar wel zien.’

Onderhandelingsmacht
Lilian Marijnissen vertelt in Pauw waarom deze reportage is gemaakt. ‘De ongereguleerde arbeidsmigratie leidt tot een race naar beneden, werknemers worden tegen elkaar uitgespeeld. Ze hebben nauwelijks onderhandelingsmacht en kunnen dus niet goed voor zichzelf opkomen. Je zag het in de video: een contract dat iedere week opgezegd kan worden. Ga jij dan een klacht indienen? Als je huisvesting niet deugt?’

Het arbeidsaanbod wordt op deze manier steeds verder vergroot, aldus Marijnissen. ‘Maar het zorgt er ook voor dat mensen het continent over worden gejaagd om een fatsoenlijke boterham te kunnen verdienen. Mensen uit Oost-Europa komen hier werken, maar in Oost-Europa zelf zijn ontzettend veel zorgen. Bedrijven moeten sluiten omdat ze onvoldoende personeel kunnen vinden. Die moeten mensen uit Oekraïne halen om vacatures te kunnen vullen. ‘

'Niet waar'
Ria Stienen, HR-directeur van XPO Logistics (40 procent arbeidsmigranten in dienst, 80 procent bij uitzendkrachten, niet in het filmpje) herkent zich niet in het beeld dat de SP schetst, van uitzendbureaus die liever met Polen werken. ‘Dat is absoluut niet waar. Op sommige functies zouden we graag meer Nederlanders willen, maar ze zijn niet te krijgen. Bij logistieke hotspots in Nederland zijn voor iedere medewerker drie banen beschikbaar. We zouden graag meer Nederlanders willen en we doen daar ook alle moeite voor.’

‘Het probleem zit veel meer in de lage lonen’, reageert Marijnissen. ‘Ik neem uitzendbureaus iets kwalijk die er een verdienmodel van hebben gemaakt om hier een uitzendbureau te beginnen waar Polen worden geworven, maar vervolgens óók in Polen een uitzendbureau hebben om daar de Oekraïners aan het werk te zetten. Daar maak ik bezwaar tegen. Dat mensen duizend kilometer verderop moeten werken.’