Wat hebben we geleerd van zeven seizoenen Proefkonijnen?

Proefkonijnen is terug, met presentatoren Jurre Geluk en Sahil Amar Aïssa. Tussen 2011 en 2020 zijn al vele vragen behandeld in het programma, waarvan niemand wist dat ze het antwoord wilden weten. Wat hebben we geleerd uit zeven seizoenen?

Voormalig Proefkonijnen-presentatoren Valerio Zeno en Dennis Storm worden in 2011 wereldnieuws als zij tijdens een uitzending stukjes vlees uit elkaars lichaam eten. Nadat een kok de stukjes heeft gebakken, is het tijd om te proeven. Zeno kijkt eerst een beetje beduusd, maar concludeert: ‘Hier heb ik geen moeite mee, dit is doodgewoon vlees.’ Later worden ook andere menselijke producten geserveerd: van moedermelk wordt yoghurt gemaakt (‘niet zo lekker’) en het publiek krijgt een rondje bitterballen gebakken in liposuctievet.

De proefkonijnen proberen bijna alles: baden in witte wijn, een sauna met alcohol-stoom en het anaal inbrengen van met drank-doordrenkte tampons. Allen zonder resultaat. Uiteindelijk is er één manier die wel werkt: na bijna veertig kersenbonbons zijn proefpersonen Pim en Thomas "een beetje aangeschoten", maar vooral heel misselijk.

Van het meeste wat we zien in actiefilms, klopt helemaal niets. Vechten op een rijdende trein bijvoorbeeld, daarvoor is de wind veel te hard, en waar auto’s in films al bij een klein tikje ontploffen, blijkt dat in de praktijk lastiger. Zeno en Storm reizen naar Texas, waar stunt- en pyrotechnicus Steve Wolf laat zien dat het eigenlijk onmogelijk is om een auto op te blazen met bijvoorbeeld een kogel of een brandende sigaret, die veroorzaken namelijk te weinig hitte: "Zoals we hier in Amerika zeggen: busted."

Als de luchtdruk in het vliegtuig wegvalt, doe je er goed aan om eerst jezelf een masker op te zetten, voordat je anderen helpt. Om uit te zoeken waarom stappen de presentatoren in een hypobare tank, waar wordt gesimuleerd hoe het is als de lucht wegvalt. Hoewel Storm zich eerst euforisch voelt, neemt het zuurstoftekort snel effect op zijn hersenen. Als de instructeur vraagt hoeveel chocoladerepen van 35 cent je kan kopen als je een euro hebt, krabt Storm verstomd aan zijn hoofd. Na bijna een halve minuut antwoord hij: ‘Minder dan drie.’

‘Alsof er op 36 verschillende plekken prikkeldraad in m’n buik wordt gedrukt.’ Zeno en Storm waren benieuwd of mannen de pijn van een bevalling aan kunnen. Door stroom uit elektronen op de huid spannen hun buikspieren zich aan zoals bij een bevalling. En dat doet pijn, heel veel pijn. Naderhand zegt Zeno het een marteling te vinden: "Ik weet niet of ik het mijn vrouw kan aandoen om haar zwanger te maken."

Mensen hebben zo’n vijf miljoen reukcellen, honden daarentegen hebben er wel 130 miljoen. Een speurhond is dan ook lastig om de tuin te leiden. Toch lukt het Dennis Storm als hij snel een nieuwe outfit aantrekt en zich insmeert met pindakaas.

Als je later graag presentator wil worden, doe je er goed aan om als jongere een keer als proefpersoon mee te doen met Proefkonijnen. Zo testte Sosha Duysker haar tolerantie voor pittig eten, moest Dzifa Kusenuh multitasken, werd Emma Wortelboer high van maanzaad en had Jurre Geluk het nakijken bij een wedstrijdje achterbak-inruimen.

Menig mens schrijft het verliezen van een spelletje maar al te graag af aan het materiaal. 23-voudig Nederlands kampioen tafeltennis Danny Heister laat zien dat daar niks van waar is. Zeno en Storm – die totaal niet kunnen tafeltennissen – denken hem te kunnen verslaan door zijn batje te vervangen door andere objecten. Het lukt niet, ook niet als Heisters batje vervangen wordt door een gieter, een worst, een bos tulpen, een föhn of een poppenbedje.

Naast de proefkonijnen waren ook andere dieren graag geziene gasten. Hoe is het om een olifant als huisdier te hebben en kan je rijden op een zebra? Vaak leidt het tot grappige taferelen, maar toch schrikt het publiek op als wetenschappelijk duider Lieven Scheire een levende goudvis in vloeibare stikstof (-196 graden Celsius) gooit. Gelukkig komt de vis eenmaal terug in zijn kom weer tot leven, door de lichaamstemperatuur van het dier ontstaat een damplaagje die de koude vloeistof eventjes op afstand houdt.

‘Ik voel een druk op mijn rug en ik moet aan een yin yang-teken denken.’ Zeno voert een paranormale reading uit van een vrijwilliger uit het publiek. Ze lacht: ‘Dat kan kloppen, ik heb een yin yang-tatoeage op mijn rug.’ Is het magie? Nee, het blijkt een slimme truc. Vanaf het moment dat de vrouw zich voorstelt wordt achter de schermen informatie over haar gezocht er staat namelijk ‘veel meer over mensen online dan ze beseffen.’ Zeno krijgt de informatie in zijn oortje toegespeeld: ‘Mijn spirituele gids heet Google.’

In het nieuwe Zapp-programma Proefkonijnen openen Jurre Geluk en Sahil Amar Aïssa het geheime portaal naar de ‘STU’, oftewel het Super Test Universum. Ze stellen hun lichaam en geest ter beschikking aan de wetenschap. Hiervoor schakelen ze de hulp in van een divers palet aan Wetensgappies, sporters en kinderen uit groep acht. Met hun verrukkelijke enthousiasme en freaky humor geven ze de kijkers hét antwoord op knagende vragen uit de wondere wereld van de wetenschap. Zo maken zij de vaak lastige en saaie wetenschappelijke materie begrijpelijk.

Dit artikel verscheen eerder in de VARAgids. Als eerste lezen? Word abonnee of vraag een gratis proefnummer aan.