Waarom betaalt PostNL haar bezorgers geen eerlijke prijs?

PostNL heeft het contract opgezegd met een zelfstandig pakketbezorger die het post- en pakketbedrijf voor de rechter heeft gesleept, schrijft Zemblaeerder dit jaar. 

De afgelopen jaren is de werkdruk onder pakketbezorgers alleen maar gestegen. Het wordt ieder jaar drukker en tegelijkertijd gaan de bezorgtarieven omlaag. Meer werk voor minder geld dus.

Deze enorme werkdruk is voor de Belangenvereniging voor Pakket Distributie (BVPD) reden een rechtszaak aan te spannen tegen het bedrijf, om zo een eerlijke vergoeding af te dwingen. Maar nog voor de zaak voor de rechter kan komen (de zaak komt begin 2022 voor de rechter), wordt het contract met een van de initiatiefnemers van de rechtszaak al ontbonden. Het gaat om Ruud Wassenaar, die al sinds 2005 voor PostNL rijdt en tevens voorzitter van de Belangenvereniging voor Pakket Distributie (BVPD) is. De overeenkomst van de onderaannemer werd ontbonden wegens ‘een gebrek aan vertrouwen’, schrijft Zembla. 

Schijnzelfstandigen
Problemen bij PostNL zijn helaas niet nieuw. Al jaren rommelt het bij het bedrijf. In 2012 krijgt Zemblalucht van een convenant tussen het postbedrijf en de Belastingdienst om de arbeidskosten te drukken door middel van zzp’ers die als schijnzelfstandigen voor het bedrijf pakketten rondbrengen. De Kamervragen naar aanleiding van die uitzending hebben hier verandering in gebracht. Er werd een andere constructie opgetuigd: onderaannemers die op hun beurt weer pakketbezorgers in dienst hebben.

Maar de constructie met de onderaannemers levert onder de streep ook niet het gewenste effect. Opnieuw zijn de bezorgers de dupe: hoge werkdruk en veel te lage vergoedingen. Tussen de onderaannemers ontstaat namelijk een ware ‘race to the bottom’ in het voordeel van PostNL.

Onderaannemers
De onderaannemers zijn degenen die de bezorgers onder druk zetten, maar zij worden op hun beurt weer onder druk gezet door de postgiganten. Etienne Haneveld van FNV in Zembla: ‘PostNL zegt: "Het moet goedkoper." Wij horen terug van de onderaannemers dat ze geen kant op kunnen omdat hun inkomsten te gering zijn.’ Dat heeft te maken met de te strakke prijsstelling van PostNL. De consument betaalt namelijk ontzettend weinig voor de bezorging van een product. Sterker nog: soms is de bezorging zelfs gratis. De gedachte dat bezorgen en retourneren kosteloos kan maakt de drempel om online te bestellen erg laag. Massaal laten we pakketten vol kleding in verschillende maten opsturen, waarna de helft weer teruggaat. Maar gratis bezorging, dat kan natuurlijk niet. Ruud Wassenaar van de Belangenvereniging voor Pakket Distributie en eigenaar van een koeriersbedrijf: ‘Er wordt veel reclame gemaakt met gratis bezorgen. Maar uiteindelijk moet dat geld ergens boven water komen. Gratis bezorgen kan niet. Het kost tijd en het kost geld. Ergens moet dat terugverdiend worden en dat probeert men te besparen op de bezorging. Deze 'race to the bottom' is al jaren aan de gang, zo werd in 2012 en 2016 zichtbaar in Zembla. En dit levert een steeds groter wordende werkdruk op bij de bezorgers.

Op dit moment maakt een pakketbezorger gemiddeld op 180 stops per dag. Dat komt neer op iedere twee minuten een pakket afleveren op een andere locatie. 

'Cowboys' 
Maar ze houden er niks aan over, volgens  Wassenaar. 'De meeste ondernemers die ik ken hebben geen arbeidsongeschiktheidsverzekering en geen pensioenvoorziening. Ik ook niet. (...) Het is druk, de chauffeurs hebben het druk, alleen het zure is dat we er aan het einde van de rit niks aan overhouden.' Zij die het netjes willen doen vallen om, volgens Wassenaar, en wat je overhoudt zijn de zogenaamde cowboys. Zij die het 'creatiever' oplossen. 'Negen op de tien bedrijven maakt gebruik van mensen met een uitkering, mensen die zwart werken of illegalen. Dat is de enige manier waarop je dan wel geld overhoudt.'

Tegelijkertijd zit PostNL niet verlegen om de centen. Dit jaar maken ze naar verwachting 175 miljoen euro winst. Daarom hebben ze hun bezorgers in vaste dienst een bonus van 250 euro aangeboden. Maar het grootste deel van de bezorgers werkt natuurlijk helemaal niet in vaste dienst. Mensen zoals meneer Wassenaar hebben nog niks ontvangen. 'En eerlijk gezegd verwacht ik het ook niet', aldus Wassenaar. 'Wel hebben ze aangekondigd dat de chauffeurs bij wijze van bonus een VVV-bon ter waarde van 100 euro krijgen in januari.'

Wat kan jij doen? 
Dat is simpel, volgens Wassenaar: 'Snel open doen voor de pakketbezorger en wat minder bestellen. Gewoon een jurk in plaats van tien.' En áls je dan wat bestelt, denk er dan eens aan om in deze decembermaand je bezorger een klein bedankje aan te bieden of een welgemeend complimentje te geven. Eva van Kassa ging je al voor! Doe je ook mee?