Waarom zijn vrouwelijke voetballers vaker openlijk LHBTQIA+?

In het vrouwenvoetbal wemelt het van de sporters die op en rond het veld openlijk LHBTQIA+ zijn. In het mannenvoetbal lijkt dit vrijwel onmogelijk. Hoe komt het dat dit taboe nog steeds groter is in het mannenvoetbal dan in het vrouwenvoetbal?

‘Dat taboe ligt veel minder in het vrouwenvoetbal dan in het mannenvoetbal', vertelt Leonne Stentler, voetbalanalist en voormalig voetbalster, in de Alledaagse Vragen. Bij vrouwen is het zelfs lange tijd zo geweest dat als je op voetbal zat, dat je bij voorbaat lesbisch zou zijn. Dus dat komt uit een hele andere geschiedenis dan het mannenvoetbal (…) voetbal is van oudsher écht een mannensport. Een sport waarin je, kort gezegd, laat zien hoe mannelijk, stoer, sportief en atletisch je bent. Als je het dan gaat neerleggen naast de stereotyperende kenmerken van lesbische vrouwen en homoseksuele mannen, dan passen die kenmerken best wel goed bij lesbische vrouwen. Dus wordt dat eerder en makkelijker geaccepteerd dan bij mannen. En als je dan kijkt naar mannen die op mannen vallen en de algemene kenmerken die daar al snel aan worden gegeven, zijn dat slappe, vrouwelijke mannen die asportief zijn. Dus dat past dan niet bij elkaar en dan is dat nog moeilijker te accepteren.’

Ook in de podcast Vroeg! word dit argument bekrachtigd. Mike Gerritsen, voetballer en trainer bij SV Helios in Deventer, spreekt uit ervaring. Hij kwam uit kast bij zijn eigen voetbalclub. ‘Het is echt een macho-wereld. Je hebt écht het gevoel dat je er alleen in staat. In de kleedkamer gaat het maar over één ding; namelijk wie er vanavond de meeste vrouwen gaat pakken bij het uitgaan. Wie de meeste vriendinnetjes heeft. Iedereen wil heel stoer doen. Je hebt dan ook weinig mannen met wie je je kan spiegelen, die ook net zoals jij zijn. (…) als ik dan ga zeggen wie ik écht ben op de club, kan ik dan nog wel hetzelfde spelletje spelen?’ Hoewel de club en de medespelers van Gerritsen uiteindelijk positief reageerden op zijn coming out is dit niet altijd het geval. Veel voetballers die er wel over willen praten doen dit daarom vaak anoniem; de angst voor reacties of veroordelingen is te groot. Gerritsen: ‘Je weet niet zo goed waarin je je zal begeven. Dat is het vooral denk ik, dat je ergens tegen opziet… dat je denkt: wat er nu gaat gebeuren, wat er nu over mij heen komt… (…) maar uiteindelijk moet je eraan toegeven. Het is aan eenieder voor zich om wel of niet uit de kast te komen, maar ik weet uit ervaring hoe fijn het is om geen geheimen met je mee te dragen.’

Ook het vrouwenvoetbal is dubbel, benoemt Stentler. Ze blikt terug op haar tijd als voetbalster: ‘Het was een wereld waar je heel erg jezelf kon zijn, maar wel een beetje een afgekaderde wereld. (…) binnen het team was alles geaccepteerd, superwelkom en veilig. Maar naar buiten toe was het niet vertellen of er voorzichtig in zijn. We hebben best weleens te horen gekregen van mensen die binnen de club zeiden: “Nou, vertel het maar even niet of laat het maar niet te veel zien.” Want onderaan de streep was dan denk ik het argument dat we de sport wel moesten verkopen. Ja, pijnlijk.’

Stentler: ‘Zeker niet. Je zou kunnen zeggen: in de westerse wereld is het makkelijker voor vrouwen om uit de kast te komen. Ik denk dat je de kenmerken van de westerse landen, waarvan je weet dat ze het (LHBTQIA+, red.) accepteren, ook op de voetbalwereld kan leggen. Er zijn gewoon nare voorbeelden in landen waar vrouwen worden uitgesloten en worden gediscrimineerd. We moeten niet denken dat het hele vrouwenvoetbal over de hele wereld warm en welkom is. Het is echt aan het land gebonden.’

Meer weten over de uitdagingen voor LHBTQIA+-personen in het voetbal? Luister naar podcasts Vroeg! en Alledaagse Vragen voor de hele gesprekken met Leonne Stentler en Mike Gerritsen.