Waarom hebben gedetineerden juridisch advies nodig?

Beeld: NOS

Gedetineerden hebben vaak veel juridische vragen over hun rechten binnen en buiten de gevangenis. Vragen waar hun advocaat geen tijd voor heeft. Daarom helpen rechtenstudenten deze voor hen te beantwoorden.

‘Hoe zeg je de huur op als je in de gevangenis zit? Of hoe regel je een overplaatsing naar een andere gevangenis?’ Dit zijn vragen waar gedetineerden mee kunnen zitten tijdens hun periode in de gevangenis. Hun advocaat heeft vaak geen tijd om ze met dit soort zaken te helpen. Daarom gaan rechtenstudenten van de Universiteit Utrecht bij hen langs om dit voor hen uit te zoeken. Ze vertellen over dit bijzondere werk bij Na het Nieuws.

Juridische ondersteuning voor gedetineerden in Na het Nieuws (2019)

Grote ogen

Jacorine Jager en Lars Klaver doen dit werk ondertussen al 1,5 jaar. Toch kan Jacorine zich de eerste keer dat ze de gevangenis binnenliep nog goed herinneren. ‘Ik was van tevoren stikzenuwachtig. Ik had een bepaald beeld van de gevangenis. Iedereen heeft wel eens series als Prison Break gezien. Ik durfde er eigenlijk geen stap binnen te zetten. Maar het leek mij ontzettend leuk om te doen. Gelukkig ga je niet in je eentje naar binnen; we gaan samen met een ervaren medewerker. Ik heb me die eerste keer erg stilgehouden, met grote ogen om me heen gekeken, en gedaan of ik wist wat ik aan het doen was.’ Maar haar beeld van de gevangenis, zoals dat in series vaak wordt geschetst, bleek niet te kloppen. ‘Het is geen Prison Break of een gevangenis is Bolivia. Maar het is ook zeker geen hotel.’

Jacorine Jager in gesprek met een gedetineerde, bron: NOS

Advies

De studenten gaan in gesprek met een gedetineerde, ze achterhalen wat deze zou willen en proberen dan vervolgens uit te zoeken hoe ze dit kunnen regelen. In Na het Nieuws wordt een voorbeeld aangehaald van een vrouw die graag met verlof zou willen omdat haar oma ziek is. Lars: ‘Wij zoeken dan uit waar zij dit moet aanvragen. Vervolgens wijzen we haar op de criteria waaraan zij moet voldoen. Wij beslissen niet over de afhandeling. Daar gaan de selectie-functionaris, de gevangenisdirecteur en uiteindelijk de minister over.’

Jacorine en Lars in Na het Nieuws 

Rechten

Vragen van gedetineerden variëren van vragen over hun rechten tijdens de detentie, bijvoorbeeld: of zij een opleiding kunnen volgen, tot vragen over wanneer zij met verlof kunnen en welke arbeid ze moeten verrichten in de detentie. Maar er gaan ook veel vragen over zaken buiten de detentie. Vragen over het opzeggen van de huur, over wat ze na de detentie moeten doen en over hoe ze dan weer aan een baan komen. ‘De straf van het binnenzitten is al groot genoeg voor gedetineerden. Zij hebben recht op juridische ondersteuning. Vaak weten ze niet waar ze daarbinnen recht op hebben en wat zij kunnen doen. Daarom zijn wij er.’

Jacorine en Lars in gesprek met een gedetineerde, bron: NOS

Buiten de muren

De hulp voor het leven buiten de muren van de gevangenis is erg belangrijk volgens de studenten. ‘We kregen een vraag van een gedetineerde die de huur niet meer kon betalen en dreigde zijn hond te verliezen. De enige twee dingen die hij nog had in zijn leven. Dan is het heel fijn om hem te kunnen wijzen op organisaties die tijdelijk zijn huur kunnen betalen en een oplossing voor hem kunnen bieden. Anders is de kans om weer de fout in te gaan, na de detentie, veel groter. Die weg is dan veel makkelijker en dat proberen wij juist te voorkomen.’