Van smart- naar dumbphone

NRC-journaliste Hanneke Hendrix zag een vriend met een dumbphone, een telefoon met alleen bel- en sms-functie, en dacht: “Wat heerlijk! Dat wil ik ook”. Facebook, Whatsapp en Instagram zijn simpelweg hersendodelijk. Van het scrollen tot aan het laatst geziene postje om je OCD op peil te houden (zeg je met een dikke knipoog maar stiekem ben je bloedserieus), tot niet eens meer doorhebben hoe je vingers automatisch: “‘fa……’, hè kut waarom ga ik nou weer naar Facebook”, typen. Je raakt verdwaald op het wereldwijde web, en vraagt je na een halfuur af wat je eigenlijk wilde opzoeken.

Hendrix bedacht er een interessant experiment bij dat ze toelichtte bij Pauw . Ze vond een groep vrijwilligers die bereid was een halfjaar te leven zonder smartphone. Voorafgaand aan het experiment kregen ze testen op het gebied van concentratie, emotionele intelligentie en eventuele aanwezige symptomen van depressie. Na de smartphone-loze zes worden de tests herhaald, en krijgen we hopelijk antwoord op de vraag: “Wat verandert er in je leven als je géén constante bron van afleiding meer bij je draagt?”.

We schreven al eerder over de digitale detox en hoe je smartphone je brein verwoest . Maar daar genoeg over. Het is tijd voor permanente verandering. Ik ga 48 uur leven mét sms, bel en Google maps-functie, maar zonder de FOMO-meuk en continue drang tot bevestiging op social media. Ik heb alle apps die ik kan weggooien gedeletet, en mijn internet staat uit. Een soort van DIY Nokia. Het is een verademing, alsof ik weer 12 ben en mijn eerste mobieltje krijg. So far so good .     

Als ik na vijf minuten alles geïnstalleerd heb, probeer ik alweer door Facebook te scrollen. Maar dat lukt niet. Mijn brein herinnert me eraan dat ik mijn internet uit heb staan voor de komende 48 uur, help! Even later krijg ik een sms. Wat een feest! Contact met de buitenwereld was nog nooit zo leuk, en veel persoonlijker dan zo’n WhatsApp-groep met 10 random mensen die alleen maar langs elkaar heen communiceren.

Uiteindelijk mis ik WhatsApp totaal niet. Oké, ik heb een beetje valsgespeeld op mijn laptop met Facebook-chat en Telegram, maar mijn telefoon was niet de boosdoener. En omdat ik in een paar chats vertelde dat ik 48 uur geen WhatsApp zou gebruiken, stopten mijn maten ook met reageren op Telegram: “Cheater”!

De meesten hielpen dus mee aan mijn experiment. Maar toch kreeg ik één keer de reactie: “Het is toch wel heel onpraktisch om geen WhatsApp te hebben?”. Dat is het dus niet. Ik ben bereikbaar, luister naar muziek, kijk naar de route, maar hou me totaal niet bezig met alle communicatiestromen. Met het verwijderen van alle sociale apps verdwijnt ook de continue drang mijn telefoon te checken.

De afleiding is sterk verminderd, en de sms’jes die ik krijg zijn puur praktisch: een sport-, werk- of eetafspraak. Geen kots-gifjes, geen permanente Facebook melding (die me continu manipuleert er maar op te blíjven klikken) en geen tag-die-blablabla verkapte reclame-onzin. Maar de misplaatste emoticon (????) van mijn moeder mis ik dan weer wel.

Oké, mijn zwak voor WhatsApp is na twee dagen nog niet verdwenen, en ondanks alle voordelen van bellen en sms’en, her-installeer ik de app na 48 uur. Maar waarom? Mijn overzicht is weer kwijt en de hectiek van al die verschillende groepen is terug. Ik ben klaar met de onhandigheid van onafgemaakte gesprekken, maar helemaal afscheid nemen kan ik (nog) niet. Verslaafd, I told you.

Maar de insteek van dit experiment is om minder afleiding te hebben. Dus ik verstop alle apps in vergezochte mapjes en zet alle meldingen uit. Zo hoop ik minder afleiding te hebben en effectiever te werken. Zo verander ik stap voor stap de relatie met mijn telefoon, tot ik uiteindelijk klaar ben voor de dumbphone.

Vind je jezelf een telefoonverslaafde maar wil je er nu écht iets aan veranderen? Maak van je smartphone een dumbphone!

Milde versie : Laat al je apps op je telefoon staan. Maar zet af en toe je internet uit! Krijg je toch nog contact? Check even je Wi-Fi valsspeler, die gaat ook uit! Mocht je te weinig zelfbeheersing hebben; er bestaan ook nog apps die voor een bepaalde tijd alle apps uitzetten. 

Medium versie : Gooi afleidende, aandacht vragende of zelfbevestiging-zoekende apps weg.  Facebook, Instagram, Snapchat, WhatsApp: delete ze allemaal. Laat wel even aan je moeder weten dat je alleen bel-bereikbaar bent (scheelt je ook weer de tijd die je moeder nodig heeft om een berichtje te typen).

Extreme versie : Pak een hamer en ram er op los, raak nooit meer een telefoon aan en stuur een postduif. Veel beter dan alle Nokia’s, Androids en IPhones bij elkaar.