“Mbo is het afvoerputje van de maatschappij.”

Elke student komt een keer op het punt om die belangrijke beslissing te nemen: ga ik doorstuderen of ga ik na mijn studie de ‘volwassen wereld’ in, zoals ik die altijd noem. Nu wordt het over het algemeen best geaccepteerd als je na je hbo- of wo-opleiding gaat werken. Maar van mbo’ers daarentegen wordt verwacht dat ze nog doorstuderen. Maar waarom eigenlijk?

Ik sprak laatst iemand die echt het bloed onder mijn nagels vandaan haalde met de uitspraak: “Mbo is het afvoerputje van de maatschappij.” Hij vindt dat daar de ongemotiveerde, ‘minder slimme’ mensen zitten, die volgens hem het niet gaan maken in de wereld. Ik merk ook in mijn omgeving dat heel veel mensen verwachten dat je doorstudeert na je mbo. Want veel mensen vinden dat je minimaal hbo gedaan moet hebben om later een fatsoenlijke baan te krijgen.

Het gaat vaak al fout op de basisschool, waar je een advies krijgt voor het voortgezet onderwijs. Als je op het vmbo terecht komt wordt er op je neergekeken. Misschien niet per se door de basisscholen zelf, maar wel door je klasgenootjes die er dan van overtuigd zijn dat jij te ‘dom’ bent voor havo of vwo. 

De druk komt ook vaak vanuit je ouders, die het beste uit je willen halen en je willen pushen om verder te komen. Want dankzij de verwachtingen van onze maatschappij denkt een heel groot gedeelte van Nederland dat het mbo niet goed genoeg is. Er wordt vaak gezegd dat het mbo te laag is, terwijl mbo-studenten hele andere kwaliteiten en talenten hebben.

Uiteindelijk spendeer ik dus drie tot vier jaar aan een opleiding om me vervolgens toch gedwongen te voelen nog door te gaan naar het hbo. Want zodra ik vertel dat ik bijna klaar ben met mijn studie, is het eerste wat de mensen in mijn omgeving vragen: “En wat ga je daarna studeren?”, terwijl ik weet dat ik echt geen hbo nodig heb om te kunnen wat een bedrijf van me zou kunnen vragen. Kijk bijvoorbeeld eens naar dit soort vacatures. De meeste bedrijven zoeken alleen stagiairs of werknemers met een hbo/wo-opleiding of diploma. Niet dat mij dat afschrikt. Want ik wil best solliciteren en het tegendeel bewijzen.

Maar het zit er bij bedrijven wel echt ingebakken om sneller hbo’ers aan te nemen. Mbo’ers worden vaak niet eens uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Wij krijgen zo dus de kans niet om onszelf te bewijzen. Nu kan ik ook wel begrijpen dat het afhangt van de functie waarop je solliciteert, maar toch vind ik nog steeds dat het een vorm van discriminatie is om iemand niet uit te nodigen voor een sollicitatiegesprek omdat diegene niet de opleiding gedaan heeft waar op gehoopt werd. Waarom telt opleidingsniveau zo zwaar? Bedrijven kijken op deze manier niet naar waar jij in uitblinkt, maar willen alleen maar labels opplakken. Wat ik enorm oneerlijk vind, want iedereen is wel ergens anders goed in. Ik bedoel, als ik kijk naar de eisen die staan bij de vacature die ik als voorbeeld gaf, staat er niets bij wat ik, als mbo’er, niet zou kunnen.

Ik bevind me helemaal niet in een afvoerputje, maar blijkbaar ben ik pas succesvol als ik een hbo-diploma heb behaald. Zo vinden mijn ouders, mijn vrienden én de maatschappij. Maar waarom? Ik heb genoeg talent en eigenlijk is de wereld gewoon best wel dom, als ze denken dat mbo’ers alleen een toekomst hebben als putjesschepper.

Ik moet zeggen: ik vind doorstuderen helemaal geen verkeerde keus en ik ben het dan ook aan het overwegen. Want ik wíl ook doorstuderen, maar dan puur omdat ik nog meer wil leren. Mijn opleiding is namelijk heel breed, dus valt er nog op alle vlakken te specialiseren. Daarom zou ik het willen doen - voor mezelf. En niet omdat men van mij verwacht dat ik met een hbo-papiertje kan zwaaien bij een sollicitatiegesprek.