Mag ik nog wel fan zijn van artiesten die betrokken zijn bij #MeToo?

Het schandaal is inmiddels bijna een jaar oud, maar de effecten ervan rommelen nog altijd keihard door in onze huidige maatschappij. #MeToo kostte niet alleen een heel veel grote namen hun reputatie, het toonde ook de immense hoeveelheid slachtoffers aan. Dat is hartstikke goed, want bewustwording staat naar mijn mening altijd aan het begin van verandering. En er mag een heleboel veranderen op het gebied van ongelijkheid en machtsmisbruik, in welk (werk)veld dan ook. Zoveel heeft de nasleep van #MeToo wel duidelijk gemaakt.

Maar naast alle schade die de daders wisten aan te richten met hun acties, riep het ook bij mij als simpele ziel en kunst- en cultuurliefhebber flink wat lastige vraagstukken op. Mag ik bijvoorbeeld nog wel op dezelfde manier genieten van een film met Kevin Spacey in de hoofdrol? Zijn de vieze grappen van Louis C.K. nog wel leuk als je de ware toedracht kent? En ook niet onbelangrijk: mag ik James Franco nog wel aantrekkelijk vinden?

Een belangrijk probleem bij #MeToo is de omvang van de verschillende schandalen. Een heleboel acties stellen namelijk niets voor vergeleken met de Weinstein-affaire, maar werden rond #MeToo wel onder dezelfde hashtag geplaatst. Hiermee werden verkrachtingen van meerdere actrices door een machtige Hollywood-man op een bepaalde manier gelijkgesteld aan de ietwat onhandige, ongewenste avances van een of andere acteur .

En dat klopt natuurlijk niet.

Maar wat betekent dit dan voor fans? Nou - wanneer er een reden is om iemand te verdedigen waar je tegenop kijkt, grijp je deze kans natuurlijk graag aan. Zo vond ook ik het ‘verfrissend’ dat Quentin Tarantino in ieder geval toegaf dat hij op de hoogte was van Weinsteins praktijken, en stelde ik het heel erg op prijs dat Louis C.K. zijn excuses aanbood.

Maar eigenlijk is dit natuurlijk wel het minimaalste van het minimale wat je zou moeten kunnen verwachten. “Sorry dat ik voor je neus gemasturbeerd hebt terwijl je daar misschien geen zin in had”, is wel het minste wat ik zou willen horen uit de mond van een man die ooit ongevraagd z’n pik uit zijn broek haalde. “Ik zal het nooit meer doen,” is een tweede. En het dan daadwerkelijk nooit meer doen een derde. 

Bij viezerik denken we graag aan iemand als Harvey Weinstein. Tuurlijk, de man was kortgeleden razend succesvol, maar hij is ook dikkig en kijkt een beetje smerig uit zijn ogen. Heel handig: Weinstein is volgens het plaatje in je hoofd de ideale viespeuk. In de realiteit is hij dit natuurlijk ook, en misschien is hij wel de allergrootste viespeuk binnen Hollywood.

Het is dus fijn dat je als buitenstaander je woede flink kan africhten op iemand voor wie je je toch verder niet interesseert. Want Weinstein was – hoewel hij natuurlijk de man was achter veel blockbusters – niet iemand die veel in de spotlights stond. Daarmee bedoel ik vooral: hij speelde niet in films, en vormt waarschijnlijk dus ook niet het boegbeeld van je favoriete Hollywood-film. Het is makkelijk iemand te haten die anoniemer is dan de frontman – veel fijner om de geluidstechnicus te haten, dan de zanger van de band.

Het wordt namelijk allemaal een stuk lastiger wanneer acteurs, die je kent van gezicht en manier van doen, ook een beschuldiging naar zich toe geworpen krijgen. Neem bijvoorbeeld James Franco. Ik beschouwde hem altijd als een van de meest aantrekkelijke mannen die Hollywood ooit heeft voorgebracht, tot hem vanuit verschillende kanten ook een #MeToo werd aangerekend . En hierdoor liet mijn persoonlijkheid zich even van z’n slechtste kant zien. Ik dacht namelijk direct: dat #MeToo mag nu wel weer afgelopen zijn. Wie zijn deze mensen om mij een geniet-momentje van mijn favoriete acteur te ontnemen? Ik wilde ervoor kiezen de aantijgingen te negeren, omdat ik gewoon nog wilde kunnen smullen van zijn talent én knappe kop – tot ik me realiseerde wat ik aan het doen was. Ik wilde van hem geen viezerik maken, maar hij was het hoogstwaarschijnlijk wél.

Met Kevin Spacey verliep dat anders. Ik was enorm fan van de Hollywood-grootheid, maar toen Spacey’s grensoverschrijdend gedrag naar voren kwam bleek zijn mysterieuze karakter toch het ideale excuus om mij aan te sluiten bij de mening: “ik snap het wel, die vent is ook wel een beetje creepy.” Totaal samenhangend met veel van de rollen die hij bijvoorbeeld vertolkt in The Usual Suspects of House of Cards. Wederom, hartstikke handig. Zie je, we hadden het kunnen weten! Er zat altijd al een steekje los bij die vent! 

En opnieuw beleefde ik een confronterend moment. Kon ik makkelijker overstappen van mening omdat ik Spacey niet fysiek aantrekkelijk vind?

Het keiharde antwoord op die vraag is: ja. Ja, dat ging een stuk makkelijker. En uiterlijk vertoon was de reden. Dat neemt niet weg dat ik beide acteurs van ongekend talent vond. Dat vind ik overigens nog steeds – hun talent zijn ze niet verloren. Maar een toekomst waarin ik hier ongestoord van kan genieten ben ik wel kwijt. 

Dus wat nu?

Om morele redenen heb ik mijn mentale fanlidmaatschap voor #MeToo-acteurs toch maar opgezegd. Niet bewust, maar in zekere zin ingeslopen. Hollywood heeft het me hierin gelukkig makkelijk gemaakt – mensen die nog een #MeToo’tje hadden lopen werden uit films gezet, weggehouden bij prijsuitreikingen en verschillende grote projecten werden geschrapt. Er valt op het moment dus weinig te fangirlen. En dat scheelt. 

Maar wat als de bui overwaait, en de beschuldigde acteurs weer voor een deel aan het werk gaan? Louis C.K. stond recentelijk weer op het podium. Zal ik er dan op dezelfde manier van kunnen genieten? Het keiharde antwoord op díe vraag is: nee. Toekomstige filmprojecten of optredens van beschuldigde artiesten zullen altijd een tweede kant kennen als je een beetje een goed persoon bent en je weet wat zich heeft afgespeeld. Althans, daar geloof ik in. Het hoort moeilijk te zijn om fan te blijven van een persoon die iemand heeft aangerand. En hoe dom en vanzelfsprekend dit ook lijkt, is dit toch moeilijker dan je denkt. Veel mensen willen graag de voorvallen zo snel mogelijk vergeten, zodat zij weer ongestoord kunnen genieten van hun favoriete artiest. En dat is – denk ik – verkeerd.

Ik zal voor altijd kunnen genieten van American Beauty. Ik vind Louis C.K. hilarisch. En James Franco is nog altijd knap. 

Maar iedereen hoort de consequenties van zijn foute acties te ervaren. En helaas ervaar ik die als kijker ook – ik ben me continu bewust van hun ‘andere kant’ wanneer ik een film of optreden bekijk. Dat is dan ook onderdeel van de straf – ontneem iemand zijn of haar podium. Dat gebeurt deels. Maar eigenlijk niet genoeg. 

Niemand zou fan moeten willen blijven van iemand die zich schuldig heeft gemaakt aan seksuele intimidatie. Genieten van bestaand werk doe ik nog – maar niet langer ongestoord. 

En zo hoort het denk ik ook.