Maarten van Rossem en Emma Wortelboer in gesprek over generaties: 'Als je nieuwsgierig blijft, zet dat altijd een deur open'

‘Er zit een noodzakelijke frictie tussen oud en jong’, aldus Maarten van Rossem. Toch merken hij en Emma Wortelboer in het nieuwe seizoen van Wortelboer en Van Rossem opnieuw vooral hoeveel ze eigenlijk op elkaar lijken.

Na een succesvol eerste seizoen duiken Emma Wortelboer en Maarten van Rossem opnieuw in hun generatiekloof. Hoe (on)waar zijn de clichés over jong en oud? En hadden ze zelf eigenlijk vooroordelen over elkaar? Ze gaan erover in gesprek.

Emma Wortelboer: ‘Wat ik leer over jouw generatie is dat het vroeger eigenlijk niet per se zo rooskleurig was als we misschien denken. "Vroeger was alles beter" – nou nee, eigenlijk niet.’

Maarten van Rossem: ‘Als ik moest kiezen tussen nu en de jaren vijftig, zou ik altijd voor nu gaan. Mensen hebben nu veel meer mogelijkheden om iets van hun leven te maken. In de jaren vijftig was het armoediger en beperkter.'

Emma: ‘Toch staat die vluchtigheid van het leven nu mij niet altijd aan.’

Maarten: ‘Ja, vroeger was bestaan rustiger.’

Emma: ‘Dat lijkt me prettig, meer focus op elkaar binnen een kleine kring en minder naar buiten gericht.’

Maarten: 'Dat vind ik moeilijk. Mijn kleinkinderen zijn pubers en dat voelt als een onbereikbare leeftijd. Als ze drie of vier zijn, zijn het schattige kabouters, maar op hun zeventiende leven ze in een andere wereld. Mijn eigen kinderen zijn inmiddels... ik wil niet zeggen bejaard, maar wel rustige mensen van middelbare leeftijd.

De generatie van Emma, tussen de twintig en dertig, heb ik eigenlijk maar weinig kijk op. Het wonderlijke is dat ik met Emma allerlei poppenkast heb beleefd, maar ze sociaal gezien net zo in elkaar zit als ik. Lawaai en grote mensenmassa's: daar heb ik helemaal niets mee. Dat is bij Emma volgens mij geen haar anders. Ze is op haar rust gesteld en voelt er niets voor om iedere avond in de disco te dansen. Ze zei net nog dat dj's krankzinnig zijn.'

Emma: ‘Klopt. Ik leer eigenlijk dat ik een soort boomer ben. Dat wordt steeds meer bevestigd.’

Maarten: 'Het is zo individueel bepaald. De één kun je heel makkelijk en prettig mee opschieten, en met de ander totaal niet.’

Emma: 'Bij jou zit het ook niet in leeftijd. Jij kan met elke generatie door een deur. Mits de persoon...'

Maarten: 'Mits ik de persoon aardig vind.'

Emma: ‘Precies. Het maakt jou niet uit of iemand zes, zestien, 36 of 86 is.’

Maarten: ‘Maar ik vind het moeilijk om mijn kleinkinderen aan te spreken. Ik krijg altijd weer de neiging om te vragen: hoe gaat het op school?’

Emma: ‘Nou, het lastige is dat zij een andere taal spreken, omdat ze ergens in een andere wereld zitten.'

Maarten: ‘Ze zitten de hele dag op hun telefoon.’

Emma: ‘Precies. Maar als je nieuwsgierig blijft, zet dat altijd een deur open.’

Maarten: ‘Ja.’

Emma: ‘Dat vinden mensen op leeftijd vaak lastiger. Hoe ouder je wordt, hoe meer je denkt het te weten. Dan verlies je een beetje die fascinatie. Maar als je nieuwsgierig blijft, kan je altijd een brug slaan.’

Maarten: ‘Ik ben ontzettend nieuwsgierig. Ik ben nieuwsgierig naar de gekste dingen.’

Emma: ‘Ja, dat ben jij. En dat houdt je jong, denk ik.’

Maarten: ‘Ik moet vaak wennen aan dingen. Tien jaar geleden had ik een podcast modieus gedoe gevonden. Nergens goed voor. Nu maak ik zo'n ding en vind ik het ontzettend leuk.'

Emma: ‘Ja. Het is gewoon lullen, zo lang als je wilt en je neemt het op. Perfect voor jou.’

Emma: ‘Jij bent niet echt van speciale dingen proeven. Jij bent echt “wat de boer niet kent, dat eet hij niet". Dat vind ik wel echt typisch iets voor de oudere generatie. Gewoon: lekker, een pannenkoek. Gewoon simpel.'

Maarten: ‘Ja, vooral het woord "simpel" is belangrijk. Eten waar je eindeloos aan moet zitten pielen, vind ik afschuwelijk. Het moet simpel zijn.

De klacht van ouderen over jongeren is er één die duizenden jaren oud is: dat jongeren onbeleefd zijn en geen achting hebben voor oudere mensen. Dat is allemaal tot op zekere hoogte wel waar, maar ook heel begrijpelijk, natuurlijk. Pas als je zelf oud wordt, doe je ervaringen op die je alleen op die manier kunt krijgen. Ik denk dat de relatie van jong met oud relatief weinig veranderd is.'

Emma: ‘Tegelijkertijd nemen oudere generaties de jongere generaties niet altijd serieus. Dus het werkt twee kanten op.’

Maarten: ‘Er zit een noodzakelijke frictie tussen oud en jong. Daar doe je niet veel aan.’

Emma: ‘Maar daarom denk ik: als je nieuwsgierig blijft naar de ander, dan los je dat denk ik in het beginsel het meest op.’

Maarten: ‘Ik had helemaal geen vooroordeel.’

Emma: ‘Ik ook niet echt, eigenlijk.’

Maarten: ‘Ik had al eens met Emma zitten praten toen op die boerderij (van Raven van Dorst, red.) en dat was een heel gezellig gesprek. Eigenlijk bleken er toen al zekere overeenkomsten te zijn.’

Emma: ‘Ja. Dat vond ik bij De Slimste Mens soms ook al wel. Het was gewoon… jij bent gewoon echt een chiller. Als in: je doet nooit echt je best.’

Maarten: ‘Nee, want ik ben achterdochtig ten aanzien van elke vorm van fanatisme.’

Emma: ‘Ja, maar dat vind ik heel nice. Niet veel mensen hebben dat. Het is de meestgestelde vraag aan mij: “Is Maarten echt zo?” Daar zijn mensen heel benieuwd naar.'

Emma: 'Ja. Ik ken niemand die zo radicaal zichzelf is als jij op televisie. Dat is gewoon best uniek, denk ik, want mensen zetten altijd een bepaalde versie van zichzelf aan zodra de camera komt. Maar dat kan jij niet. Dat is soms ook heel irritant.'

Maarten: ‘Ik vind het ook wel leuk om het soms in de war te sturen.’

Emma: ‘Heel recalcitrant inderdaad. Maar dat is ook je kracht, denk ik. Mensen vinden het verfrissend en fijn om naar te kijken, maar daarom zijn ze ook altijd benieuwd of dat dan ook écht zo is.’

Maarten: ‘Veel mensen denken dat je een rol speelt. Ik had een programma met mijn zus en mijn broer. Geen van drieën speelde een rol. We zijn gewoon zo.’

Emma: ‘Ja, dat kan ook niet anders. Je bent zus en broer. Je kan je niet anders vormen.’

Maarten: ‘Mensen dachten allemaal dat het script was. Dat we het nota bene uit ons hoofd hadden geleerd. Het sloeg echt nergens op.’

Maarten, lachend: 'Meerdere.'

Emma: 'Ik denk ten eerste aan de kookclub van de bejaarde mensen. Alles ging mis en brandde aan. En Comic Con vond ik ook heel leuk. Als Frodo en Gandalf.’

Maarten: ‘Ik moet zeggen dat ik anders naar Gandalf ben gaan kijken.’

Emma: ‘Het gesprek met jouw kinderen vond ik ook heel leuk.’

Maarten: ‘Ja, dat vond ik natuurlijk ook hartstikke leuk. Dat hadden we ook niet gearrangeerd als ik had gedacht dat mijn kinderen zouden zeggen: "Nou, hij was niet om te harden." Het was een fijn gesprek, volgens mij.’