Is verhuizen de oplossing voor een vervuilde luchtkwaliteit?

Op veel plekken in Nederland is de luchtkwaliteit ongezond. Van de 1,2 miljoen Nederlanders met een chronische longziekte, ervaart twee derde gezondheidsklachten door luchtvervuiling. Veel mensen overwegen om te verhuizen naar een plek met minder uitstoot, maar heeft dat ook zin?

Noorden van Nederland minst vervuild
‘De luchtkwaliteit in de grote steden in Nederland is echt onvoldoende’, zegt longarts Hans in ’t Veen in De Nieuws BV. ‘Je zou het niet verwachten, maar Rotterdam is zelfs een van de meest vervuilde steden ter wereld.’ In Rotterdam zorgt het wegverkeer in combinatie met de scheepvaart en industrie voor veel uitstoot. Ook in IJmuiden, rond de fabriek van staalfabrikant Tata Steel, is de luchtkwaliteit slecht. Zowel in IJmuiden, Rotterdam als andere Nederlandse plaatsen vormen stikstofdioxide en fijnstof de grootste luchtvervuilers.

Een actueel beeld van hoe goed of slecht de luchtkwaliteit ergens in Nederland is, is te zien op de website van Atlas Leefomgeving. Onder meer het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) zijn verantwoordelijk voor deze kaart. De Waddeneilanden, Noordoost-Groningen en Friesland zijn de plekken in Nederland die het minst vervuild zijn.

Wereldwijd hebben India, Bangladesh en Pakistan de bedenkelijke eer de landen te zijn met de meest vervuilde lucht. Nederland volgt ver daarachter, maar behoort van alle Europese landen zeker niet tot de landen met de beste luchtkwaliteit. 

Schadelijke gevolgen
Het inademen van luchtvervuilende stoffen geeft een chronische ontstekingsreactie in je luchtwegen en je bloedbaan. ‘En dat kan lijden tot astma’, zegt In ’t Veen. ‘Eén op de vijf kinderen heeft astma door een slechte luchtkwaliteit. Je kan door het inademen van vervuilde stoffen ook COPD (een chronische longziekte) krijgen en bij tien procent van de mensen met longkanker is het waarschijnlijk luchtkwaliteit gerelateerd.’

In tegenstelling tot een inwoonster van het vervuilde IJmuiden, die er bewust voor koos om in de buurt van Tata Steel te blijven wonen, kun je er ook voor kiezen om te verhuizen naar een plek waar de lucht minder vervuild is. ‘Maar uiteindelijk verplaats je het probleem daar alleen maar mee’, vindt In ’t Veen. ‘Het kan voor een individu natuurlijk een oplossing zijn, maar het is niet voor heel Nederland de oplossing.’

Bijgestelde grenswaarden
Wat moet er dan wel gebeuren om het aantal zieken en mensen dat overlijdt aan de gevolgen van een verminderde luchtkwaliteit terug te dringen? In ’t Veen: ‘We moeten ervoor zorgen dat onze uitstoot drastisch verminderd wordt. Daarin is de politiek aan zet. De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) heeft recent de grenswaarden voor fijnstoffen en stikstofdioxiden bijgesteld en sterk verlaagd, daar moet Nederland ook aan voldoen.’

‘De regering wenst dat te halen in 2050’, vervolgt In ’t Veen, ‘maar alle partijen die daar in Nederland ook iets over te zeggen hebben, zoals het longfonds en huisartsen, vinden dat veel te laat. 2030 zou daarom beter zijn; dat is ambitieus, maar het moet haalbaar zijn. Als het 2050 wordt, heb je twintig jaar lang meer problemen. De overheid moet de regie steviger in handen nemen om dit op te lossen.'