Is #maatjegezocht de oplossing voor eenzaamheid onder jongeren?

De 25-jarige Nadï van de Watering komt door haar gezondheidsproblemen maar weinig buiten. Op een half uurtje fysio per week na, spreekt ze bijna niemand. Ze voelt zich eenzaam.

‘Mensen zijn zich niet bewust van het feit dat ook jongeren alleen thuis kunnen zitten. Ik zit elke dag alleen. Waar vind ik een sociaal leven?’ En Nadï is niet de enige. Tussen de drie en de tien procent van de jongeren heeft last van chronische eenzaamheid.

Met een simpele oproep via Twitter vond Nadï niet alleen eigen vrienden, maar doorbrak ze, zonder het zelf door te hebben, een enorm taboe.

Waar hebben we het over bij eenzaamheid? Joop wees ons begin dit jaar op een zeer inzichtelijk filmpje, waarin het proces haarfijn wordt uitgelegd:

Dodelijk
Op dezelfde website schreef Ivan Wolffers (emeritus-hoogleraar Gezondheidszorg) al eens hoe eenzaamheid je fysieke gestel (in bovenstaand filmpje besproken) sloopt. ‘Mensen zijn groepsdieren. Isoleer ze en ze kwijnen weg. Je ziet het bij baby’s die geen aandacht krijgen: ze sterven. […] Sociaal isolement heeft direct effect op processen in je lichaamscellen. Het grijpt in op je biologie en het is dus niet uitsluitend iets dat empathische artsen bedacht hebben, en het vooral moet hebben van observerend onderzoek. Nee, het is echt waar: eenzaamheid is dodelijk.’

Eenzaamheid is dus méér dan een naar gevoel. Toch kunnen we niet anders dan ons tegelijkertijd met ons lot te verzoenen, zegt psycholoog Dirk de Wachter in De Nieuws BV . ‘Ik denk dat eenzaamheid een onoverkomelijk menselijk lot is. De mens heeft behoefte aan anderen, maar is een broos dier dat in de verbindingen met anderen makkelijk gekwetst raakt, en makkelijk tot eenzaamheid gebracht wordt. We leven in deze tijd wel meer op onszelf, daardoor kan eenzaamheid meer voorkomen. Ieder voor zich, ieder alleen. De verbindingen van gezinnen en het sociale weefsel staan in deze maatschappij onder druk.’

#Maatjegezocht
Vaak wordt eenzaamheid in verband gebracht met ouderen. Om die reden heerst er een enorm taboe op eenzaamheid onder jongeren. Nadï maakte een einde aan de stilte rondom dit onderwerp met een simpele tweet. ‘Binnen korte tijd was mijn mailbox compleet ontploft met hartverwarmende reacties van mensen die mij wilden helpen. Ik kreeg ook veel berichten van jongeren die zich herkenden in mijn verhaal. Dat raakte mij ook intens.’ Ze riep andere eenzame jongeren op een oproep te plaatsen, op zoek naar een maatje. Binnen de kortste keren was #maatjegezocht trending topic op Twitter. ‘Dat had ik nooit verwacht.’

Sociale media deden, met de oproep van Nadï, volgens Joop -columnist Pascal Cuijpers eindelijk hun naam eer aan. Volgens hem staat de onlinewereld in schraal contrast met de echte wereld. Waar het leven op sociale media prachtig lijkt en niemand alleen is, blijkt dat in realiteit anders. En dan is er nog dat taboe. ‘Het taboe op eenzaam zijn verergert de problemen, vertelt het onderzoek. Er wordt niet over gesproken. Eenzaam zijn doe je blijkbaar alleen, in je eentje.’ Tot het bericht van Nadï dus.

Win-win
Een van de eenzame jongeren die Nadï’s voorbeeld dankbaar volgde was Bryan Vreijsen. Ook hij ging via Twitter op zoek naar een maatje. Zijn bericht werd zo’n tweehonderd keer gedeeld en hij ontving honderden reacties in zijn inbox. Naar aanleiding van zijn oproep heeft Bryan al vijf ‘maatjes’ gevonden. Maatjes zoals Yuki Hockemuth. In De Nieuws BV vertelt ze waarom zij besloot te reageren op de oproepjes. ‘Ik heb het idee dat we het probleem van eenzaamheid onder jongeren relatief makkelijk op kunnen lossen. Ik heb zelf een goed sociaal netwerk, maar ik vind het altijd leuk om nieuwe mensen te ontmoeten. Als ik die mensen op zo’n manier een sociaal aanspreekpunt of misschien zelfs een vriendschap kan bieden, dan lijkt mij dat een win-winsituatie. Ik weet heel goed hoe belangrijk het is om sociale contacten en vrienden te hebben. Het idee dat andere mensen van mijn leeftijd dat niet hebben maakte me wel verdrietig.’

Het effect van #maatjegezocht in De Nieuws BV

Onzichtbare eenzaamheid
Gerine Lodder (universitair docent Eenzaamheid) vertelde ruim een half jaar geleden in Pauw over eenzaamheid onder jongeren tussen de twaalf en 24 jaar. ‘Eenzaamheid komt lang niet altijd voort uit het feit dat ze gepest zijn’, vertelde ze. ‘Het is zelfs niet altijd zo dat deze jongeren weinig vrienden hebben. Soms lijkt het vanaf de buitenkant prima te gaan, maar dan kunnen er toch diepe gevoelens van eenzaamheid zijn, die ernstige gevolgen kunnen hebben voor iemands mentale en fysieke welbevinden.’ Bryan beaamt dit: ‘Toen ik op mijn werk vertelde dat ik mij soms eenzaam voel, vonden mensen dit moeilijk te begrijpen. Je kan het niet aan mij zien. Ze denken dat ik een heel sociaal leven heb, dat ik ieder weekend ga stappen, maar dat is totaal niet zo.’

Jongeren vertellen over eenzaamheid in Pauw

Hoewel sociale media een hele goede manier kunnen zijn om contacten te leggen, blijft persoonlijk contact het belangrijkste in de bestrijding van eenzaamheid. De Wachter: ‘Sociale media bieden fantastische methoden om verbinding te maken. Maar ik denk dat ware verbinding, over verdriet en kwetsbaarheid, meer moet zijn dan een berichtje of een Instagram-foto. Via sociale media stuur je een smiley, en dat is het dan. Terwijl we een berichtje zouden moeten sturen met de boodschap: “Waar zit je? Ik kom langs! Op het terras is een plaatsje vrij, we moeten elkaar zien!”’