Hoe zag het leven eruit in de Utrechtse Junkentunnel?

In de jaren '90 dient de bevoorradingstunnel onder stationswinkelcentrum Hoog Catharijne als uitvalsbasis voor talloze drugsverslaafde daklozen. Hoe was het leven daar?

De tunnel onder het Utrechtse Hoog Catharijne staat tot eind jaren negentig, in de volksmond, ook wel bekend als ‘de junkentunnel’. Tot 1999 wonen er om en rond het winkelcentrum honderden daklozen en drugsverslaafden. ‘Ze zochten naar een plek om te slapen, warmte en bovenal: drugs. Cocaine en heroine vierden hoogtij’, vertelt verslaggever Mai Verbij in Dijkstra en Evenblij ter plekke. 

Crack
‘Het was de opkomst van de crack. Halverwege de jaren ’90 is de crack vanuit de Verenigde Staten naar Nederland overgewaaid. En ja, crack is enorm duur. In combinatie met heroïne vergaten mensen hun huur te betalen omdat ze drugs nodig hadden en kwamen op straat terecht’, vertelt Jan, die rondleidingen geeft in de junkentunnel.

Hoe Jan dat zo goed weet? Jan was een van hen. ‘In 1999 ging mijn boekhouder er vandoor met mijn geld. Ik was Nederland zo zat dat ik een nieuw leven wilde beginnen ergens in Zuid-Europa, maar ik miste de trein en kwam hier een nacht in Hoog Catharijne terecht. Ik ben het gaan proberen, crack, en dat heeft me verslaafd gemaakt en hier gehouden.’ Had hij de trein gehaald, dan had zijn leven er hoogstwaarschijnlijk totaal anders uitgezien.

Nachtopvang
En hij was dus niet de enige. Op het dieptepunt was het de uitvalsbasis voor honderden verslaafde daklozen. ‘Het was een centrale plek. Hoog Catharijne leende zich als een soort nachtopvang. Overdag was de tunnel een plek om te vertoeven om ervoor te zorgen dat je niet in het zicht kwam van de normale mensen. Een beetje verstoppertje spelen.’

Stelen
Crack was niet goedkoop, om te kunnen blijven gebruiken was dus geld nodig. Veel geld. ‘Ik hield me vooral bezig met winkeldiefstallen. Dat deed ik bij grote winkelketens, dan had ik niet het gevoel dat ik mensen persoonlijk benadeelde. Ik was de hele dag bezig met stelen, scoren, stelen, scoren.’

Grimmig
Een gezellig plek was het allerminst. Jan omschrijft de sfeer als grimmig. ‘Er was een hoop haat en nijd onderling. Jaloezie, afgunst. Mensen bedonderden elkaar bij het leven.’ Jan heeft in zijn tijd daar van alles gezien en meegemaakt. ‘Vrouwen die hier kwamen, prostituees, heroïnehoertjes werden die ook wel genoemd, als die niet genoeg geld hadden verdiend voor hun pooier dan werden ze in elkaar geslagen. Dat heb ik heel vaak meegemaakt hier in de tunnel.’

Steekpartijen
Maar niet alleen deze vrouwen kregen te maken met geweld. Iedereen in de tunnel kreeg er op een zeker moment mee te maken. Ook Jan. ‘Er waren veel vecht- en steekpartijen. Ik ben zelf ook eens neergestoken omdat ik niet wilde delen. Ik zat hier in de tunnel, een jongen kwam naar me toe en vroeg me of ik wilde delen, dat wilde ik niet omdat ik niet genoeg had. Vervolgens pakte hij een schroevendraaien en stak die in mijn borst. Hij griste mijn spul weg en liep snel weg.’

Rondleidingen
In 1999 werd de tunnel ontruimt. Jan besloot af te kicken. Nu geeft hij rondleidingen en vertelt hij aan iedereen die het wil horen over zijn ervaringen in die tunnel. ‘Het maakt mij sterker er iedere keer over te vertellen en ik ben er trots op dat ik er bovenop gekomen ben.’