Hoe verloopt een dag op de redactie bij Khalid & Sophie?

Presentatoren Sophie Hilbrand en Khalid Kasem naderen met hun talkshow Khalid & Sophie de tweehonderd afleveringen. Hoe verloopt een dag op de redactie van het programma?

Repetitie
‘Wat eet jij op een dag?’, vraagt Sophie Hilbrand. ‘Wat heb jij voor dieet waar je zo hard van gaat schaatsen?’ Even blijft het stil aan de lange ronde tafel in de studio. Khalid & Sophie staat er levensgroot op de schermen, en nu een foto van schaatser Antoinette Rijpma-de Jong die afgelopen weekend voor de derde keer op rij Europees kampioen allround werd in Noorwegen. Hilbrand kijkt snel naar haar vragenlijst en meteen weer omhoog. Zachtjes klinkt het zoemen van de airco, er schuift een camera dichterbij, in het publiek schuift iemand op z’n stoel. Dan komt het antwoord. ‘Poeh, dat weet ik eigenlijk niet. Wil je dat echt weten? Dan ga ik haar dat zo nog even vragen.’

Aan het woord is niet Rijpma-de Jong maar Jacco Schilperoort. Hij is sportredacteur bij Khalid & Sophie en heeft vandaag geregeld dat de schaatster voor de uitzending naar Hilversum komt. Straks pas, vanavond. Nu zitten er geen gasten, maar redacteuren aan tafel om de uitzending te oefenen. Een repetitie dus, waarbij redacteuren de antwoorden geven die ze van de gast verwachten op basis van het voorgesprek. Niet dat de gesprekken helemaal te scripten zijn, ze gaan altijd anders dan je vooraf bedenkt, maar een richting is handig. Tijdens de repetitie komen er vragen op, vallen er vragen af en ondertussen test men licht, geluid en het beeld dat op de schermen te zien is.

Vrolijke naïviteit
Het is de opmaat naar live, 19:00 uur. Sinds augustus 2021 vult de talkshow – met Sophie Hilbrand en Khalid Kasem als presentatieduo – daar het gat dat De vooravond, M en daarvoor De wereld draait door achterlieten.

Een beetje zoeken is het sindsdien geweest, dat geeft iedereen toe die je er ter redactie naar vraagt. Maar vandaag overheerst er optimisme, ook omdat de kijkcijfers een stijgende lijn laten zien.­Khalid & Sophie begon vorig seizoen rond de 450.000 kijkers gemiddeld maar eindigde boven Op1 en Jinek: 750.000 kijkers gemiddeld per uitzending. Alleen Vandaag inside scoorde hoger, met op dat moment bijna 800.000 kijkers.

Eindredacteur Joep School: ‘Het programma krijgt smoel. We weten misschien nog niet precies wat Khalid & Sophie is, maar we komen er wel steeds meer achter. Het komt in ieder geval vaak hierop neer: een vrolijke naïviteit. Khalid en Sophie vinden allebei heel veel dingen leuk, dat zorgt voor het goede humeur van het programma. En omdat het veel is, en breed, proberen we nog dingen, gewoon om eens te kijken hoe dat voelt. Bepaalde onderwerpen, een bepaalde aanpak: het programma staat open voor vanalles.’

Eindeloze stroom van ideeën
Voor heel veel, zo bleek eerder vandaag bij het weekoverleg. Een eindeloze stroom ideeën was er, en is er altijd. Soms hele, soms halve die hele worden en de meesten al in de knop geknakt. Maar ze blijven komen, dat is het spel. Leuk maar link, want vandaag is vandaag en knopen moeten doorgehakt, gasten gebeld of afgebeld.

‘Zo,’ zegt School ‘ik denk dat we er zijn.’‘Maar hé,’ zegt Hilbrand: ‘en geblesseerde voetballers. Virgil? Donny? Willen die?’ Kasem denkt van niet. ‘Ik heb nog wel Ron Jans voor de filmrubriek gevraagd maar die wil het alleen over boeken hebben.’

Nog iets. Ze lazen Freek de Jonge in de VARAgids en dan over Het Leids Cabaret Festival dat niet doorging vanwege een gebrek aan talent. Een bijscholing, jonge cabaretiers in de leer bij de oude meester? Proberen? Proberen.

School, afsluitend: ‘Bon?’ Bon. Maar dan toch: die serie over de Watersnoodramp met Winfried Baijens. Hij staat klaar, kunnen we doen als we willen. Plus: leuke jongen, die serie wordt goed bekeken en er is mooi beeld. Min: hij zit ook al bij Tijd voor MAX. Nah, niet zo erg. Zet er maar op. School: ‘Zullen we er een einde aan breien?’ Ja. Maar o ja, die acrobaat die bij het Kerstcircus in Haarlem tien meter viel dan? Ook een ­speciaal verhaal. Goed, houden we warm. En nu aan de slag. Oh nee, nog een dingetje: deze maand komt die serie over Pamela Anderson uit. Hans Klok? Tuurlijk.

Drie tafels
Zo verder, tot het terug is naar vandaag. Die tafel staat. Of tafels eigenlijk, want het werkt zo: elke dag heb je de tafel die bestaat uit drie tafels, waarmee de drie verschillende items worden bedoeld. Dat gaat volgens een vast credo. Tafel één: actueel. Tafel twee: kunst, cultuur of sport. En tafel drie: spektakel, iets unieks. Dan is er nog muziek, vandaag groots: singer-songwriter Rufus Wainwright met de strijkers van het orkest Amsterdam Sinfonietta. ‘Mooie tafel’, zegt Kasem. ‘Hele mooie tafel’, zegt School.

Band opbouwen
Naar de burelen dan, waar Nicole Orij zit. Ze is dit seizoen gepromoveerd van redacteur naar samensteller. Dat wil zeggen dat ze een dag krijgt toegewezen waarbij zij de tafel vol moet ­krijgen, geholpen door redacteuren die aan haar rapporteren, zoals zij dat dan weer aan de eindredacteur en de presentatoren doet. ‘Een hele nieuwe rol’, zegt ze. ‘Je vertegenwoordigt het belang van het programma, of in ieder geval van de redactie, terwijl je als redacteur juist opkomt voor de gast.’

Nou ja, niet dat het zo zwartwit is. Het belang van de gast is tot op zekere hoogte altijd ook het belang van de redactie. Vorig seizoen bijvoorbeeld, toen Orij samen met Kasem Maryam Hassouni in de uitzending kreeg door alle tijd voor haar te nemen. ‘We hebben toen een voorgesprek gehad van misschien wel twee uur,’ zegt Orij, ‘dat was echt om een band op te bouwen.’

Persoonlijke uitdaging
Hassouni werd uitgenodigd in verband met haar boek Wat de fak, over grensoverschrijdend gedrag, racisme en pesterijen op filmsets. Gevoelige materie en eigenlijk wilde ze niet na eerdere slechte ervaringen met talkshows. Kasem: ‘Dat wisten we, maar we wilden in ieder geval onze intenties kenbaar maken. Dat ze wist: als ik daar kom, dan word ik respectvol behandeld en krijg ik de ruimte om m’n verhaal te vertellen. Dat ging prima, ze kwam en dat is een heel mooi gesprek geworden. Vond zij gelukkig ook. Kijk, je kan nooit beloven dat je de vragen stelt die de gast wil dat je stelt, maar je kunt er wel altijd voor zorgen dat je intenties goed zijn. Dit was een belangrijk maatschappelijk thema en daar willen wij als talkshow ook aandacht aan geven. Geslaagd dus.’

En niet alleen daarom geslaagd, ook omdat het Kasem lukte om zichzelf erin kwijt te kunnen. Loskomen van alles om je heen en volledig in het gesprek zitten, dat is sinds het begin een persoonlijke uitdaging voor hem. ‘Een hele uitzending van A tot Z naar mijn hand zetten is nog nooit gelukt. Maar ik heb wel gesprekken gehad met een duidelijke Khalid-touch. En dat worden er steeds meer.’

Gasten zeggen sneller 'ja'
Een bureau naast Orij zit Anne- Wil Fisser, redactiecoördinator, wat min of meer betekent dat ze grote lijnen bewaakt. Voorbij vandaag en morgen dus, maar ook twee weken vooruit. ‘Toen we begonnen met Khalid & Sophie kregen we veel bagger over ons heen. Kijkers moesten aan ons wennen, wij moesten zelf wennen. Dat duurde even, maar ik denk dat we steeds meer laten zien dat het lukt. We hadden ook geen tijd om ontregeld te raken van de kritiek, een talkshow is elke dag, dus elke dag dóór.’

‘Het is makkelijker werken nu de kijkers ons weten te vinden. Je merkt het aan gasten die sneller “ja” zeggen. Er kan meer, mensen willen meer, dat is fijn. Aan de andere kant: toen we weinig kijkers hadden gaf ons dat ook weer vrijheid om naar ons geluid te zoeken. Als toch niemand kijkt, kun je dat in alle vrijheid doen. Maar dit is beter hoor, haha.’ School is het daarmee eens: ‘Het cynisme dat in het begin aan het programma kleefde, lijkt nu te kantelen. Dat zien we ook terug in betere cijfers. Daar moet je het niet voor willen maken, maar het helpt wel bij sommige dingen.’

Cynisme
Dat cynisme had iets te maken met hoe voorganger De vooravond stopte. Nogal abrupt en tegen het zere been van presentatoren Fidan Ekiz en Renze Klamer. ‘Niet urgent genoeg’, besloot BNNVARA, waardoor Khalid & Sophie vanaf het begin met de armen over elkaar werd bekeken: laat maar eens zien hoe urgent jullie zijn dan. En ondertussen was het voor Kasem nog een zoektocht in het begin. School: ‘Niet gek natuurlijk, hij had dit nog nooit gedaan en dan meteen op zo’n plek laten zien dat je dit kan. Inmiddels zit hij er ontspannen in, hij ziet steeds meer wie hijzelf is en de kijker daarom ook. Het werd hem misschien niet echt gegund toen hij begon, en door sommigen nog steeds niet, maar ik heb er bewondering voor hoe hij steeds zijn rug recht heeft gehouden.’

Tafelheren en -dames
Beweging is er, de halve redactie loopt naar de studio dat een gebouw verderop zit. Een processie over het Mediapark, nog geen minuut duurt de frisse neus voordat de volgende fase van de dag begint. Repetitie, laatste puntjes op de i en dan komen de gasten al, net als het publiek. Hoe dichter bij live, hoe meer het gonst, en de missie is dat het ook aan tafel mag blíjven gonzen. Dat was er voorheen te weinig en om meer dynamiek te krijgen, is er het een en ander veranderd vorig seizoen.

De tafel is roeriger, simpelweg omdat er meer mensen tegelijk aan zitten. Gasten blijven zitten of zitten er al en het duo van dienst werd ingevoerd, zoals de tafelheren en -dames bij DWDD maar dan met z’n tweeën. Die mogen meedoen, aanvullen of doorbreken juist, maar wat ze ook doen: ze zijn er en dat merk je. Net als het publiek dat in coronatijd thuis moest blijven. Allemaal schwung, net datgene waar het aan ontbrak in die eerste maanden. ‘We staan steeds steviger’, zegt School, die samen met Herman Meijer dagelijks het dna van het programma zoekt en bewaakt.

Perceptie van mensen
‘Het gevoel dat we heel veel leuks kunnen doen, dat groeit met de dag. Maar wat mij betreft mogen we nog spannendere keuzes maken. We hadden bijvoorbeeld een special over Hans van Manen, met op zijn verjaardag een ballet met twintig mensen in een lege studio. Daar zit dan misschien niet heel Nederland op te wachten, maar het laat wel zien wat er allemaal kan als we het willen.’ Even later, vlak voor de uitzending in ‘de Chinees’, zoals ze de kantine voor gasten en redactie noemen omdat het inderdaad een beetje de sfeer van een gemiddeld wokrestaurant langs de snelweg heeft, zegt Kasem: ‘Het begin was stroef, dat zag iedereen. Waar ik me wel op verkeken heb, is de perceptie van mensen, hoeveel tijd je krijgt om iets neer te zetten. Ik heb me er niet te veel van aangetrokken en aan plezier heeft het gelukkig nooit ontbroken, maar opvallend vond ik het wel.’

Leren presenteren, dat is duursport, zegt Kasem, geen vijfhonderd meter sprint. ‘Alles begint bij kennis en voorbereiding. Dát kun je altijd goed doen, dat heeft gewoon te maken met je best doen. Maar daarna is het de kunst om jezelf vrij te voelen, om spontaan te blijven. Er zijn hier op zo’n dag zoveel impulsen en invloeden, er gebeurt zoveel om je heen: daar moet je tussendoor zien te navigeren om jezelf te kunnen zijn en uiteindelijk steeds meer een eigen stempel te kunnen drukken.’

Hartslag van de samenleving
En, even voor de duidelijkheid: ‘Dit is by far het leukste wat ik ooit gedaan heb in m’n werkende leven. Ik realiseer me steeds wat een enorme snoepwinkel het is, elke dag opnieuw. We kunnen elk laatje opentrekken, we kunnen mensen vieren, we kunnen verdriet delen, het is politiek, kunst, sport, en steeds de hartslag van de samenleving. Ja, het was een bumpy ride, maar ik geniet hier elke dag.’

Achter hem loopt Hilbrand, tikje gehaast, hup, in de schmink, papieren onder haar arm en klaar voor de strijd. Vandaag is niet Khalid maar Sophie. Nog een halfuur. Kasem, ontspannen. Welke dagen hij liever heeft? ‘Ik vind het niet erg hoor, dat het niet elke dag hoeft. Maar uiteindelijk is het toch net als bij voetballers: die willen ook niet op de bank zitten, die willen spélen. Dus morgen? Zin in.’

Bekijk hier de aflevering van Khalid & Sophie waarbij de redactie van BNNVARA een dag meeliep.