Werken bij de dak- en thuislozenopvang: 'Je moet een hart hebben voor de bezoekers'

Emma Wortelboer en Ralph de Boer werken een dag bij de daklozenopvang in Amsterdam. Hoe verloopt een dag daar?

‘Het is in principe alleen een inloophuis voor overdag. Wij zijn elke dag geopend van 12.00 uur tot 19.00 uur. Dan bieden wij een warme maaltijd, veilig en rustig binnen zitten, een douche en maatschappelijk werk’, vertelt Esmeralda in Aan ’t Werk van Spuiten & Slikken; zij is dag-coördinator van de dak- en thuislozenopvang in Amsterdam. Voor beide groepen dus: ‘Een thuisloze heeft soms een plek waar hij wel terechtkan en een dakloze is iemand die echt op straat slaapt of gebruikmaakt van een noodvoorziening.’

De dagopvang heeft ook een zogenaamde gebruikersruimte: een plek waar mensen drugs kunnen gebruiken. ‘Dat is voor een select groepje bezoekers, zij kunnen gebruikmaken van onze gebruikersruimte.’ Daar kan heroïne, crack en cocaïne worden gerookt, maar geen andere drugs en ook niet spuiten. De drugs moeten ze zelf meebrengen. ‘Wij zijn getraind om preventief te reageren op overdosissen van crack, heroïne en cocaïne.’ De gebruikersruimte heeft meer weg van een examenlocatie, maar toch ‘proberen we het zo huiselijk mogelijk te maken’. Er mogen maximaal vijftien bezoekers per moment naar binnen, ‘zodat ze niet op elkaars lip zitten, want dat kan voor irritaties zorgen’.

Een goede medewerker moet ‘sterk in z’n schoenen staan’, weet Esmeralda. ‘Je moet goed “nee” kunnen zeggen tegen de bezoekers. Je moet alles goed in de gaten kunnen houden.’ Maar het belangrijkste: ‘Je moet een hart hebben voor de bezoekers. Wij zijn hier om ervoor te zorgen dat zij hier veilig en met een goede sfeer kunnen zitten. Je moet je voorstellen dat als je niks hebt en buiten in de kou op straat leeft, je hier warm komt, met een lekker bakje koffie en gezelligheid. Het is niet alleen maar streng en controle; er is ook tijd voor een grapje en gezellig bijkletsen. (…) wij proberen wel echt een huiselijke sfeer te creëren voor de bezoekers die hier komen. Omdat zij dat niet op dagelijkse basis krijgen, buiten op straat, proberen wij dat hier voor ze op te vullen.’