Hoe staat het er in Nederland nu voor met de klimaatdoelen?

In de week van 11 t/m 17 november is het nationale klimaatweek. Tijdens deze week doen bewoners, bedrijven en gemeenten iets goeds voor het klimaat. Maar hoe staat het er eigenlijk voor met de klimaatdoelen? 

De kans dat Nederland de huidige klimaatdoelen haalt is volgens de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) minder dan 5%. Uit onderzoek blijkt dat de kans ‘heel erg onwaarschijnlijk’ is, dat Nederland de doelstellingen haalt.

In het klimaatakkoord staat dat Nederland in 2030 55% minder broeikasgassen uit moet stoten dan in 1990. Het streven is zelfs 60% minder uitstoot. Nederland wil in 2050 helemaal klimaatneutraal zijn. Dat wil zeggen dat er niet meer broeikasgassen worden uitgestoten dan in het akkoord staat vastgelegd. 

‘Vorig jaar berekende het PBL dat het klimaatdoel van 2030 voor het eerst binnen bereik is. Dan moest wel alles meezitten. Nu ziet het planbureau dat niet alles meezit én dat het nieuwe kabinet diverse maatregelen heeft verzacht, uitgesteld of teruggedraaid’, schrijft Vroege Vogels. Het ziet er nu naar uit dat Nederland de klimaatdoelstellingen toch niet gaat halen.  

Volgens het PBL zijn er drie redenen waarom Nederland de doelen waarschijnlijk niet haalt. Kabinet-Schoof is één van die redenen. Plannen die al in werking waren gezet, worden nu teruggedraaid. Rob Jetten, partijleider van D66, legt in Bar Laat uit om wat voor maatregelen het gaat: ‘Bijvoorbeeld een hogere prijs voor CO2-uitstoot: geschrapt. Mensen helpen om een hybride warmtepomp aan te schaffen: geschrapt. Elektrische auto’s betaalbaarder maken: gaat niet door.’   

Ook nieuwe plannen zitten in de weg: ‘Kabinet-Schoof wil dat Nederlandse boeren alsnog meer mest mogen uitrijden over hun land dan Europese collega's’, schrijft Vroege Vogels. ‘Als boeren minder mest uitrijden, daalt naar verwachting het aantal koeien en dus de methaanuitstoot. Als dit niet doorgaat, daalt de uitstoot dus minder hard.’

Rob Jetten vertelt in Bar Laat dat hij teleurgesteld is: ‘Wat ik doodzonde vind is dat we vorig jaar, door heel hard werken, eindelijk de Nederlandse klimaatdoelen binnen bereik hadden. En je ziet dat de keuzes van dit kabinet ervoor zorgen dat de verduurzaming in Nederland langzamer gaat en de klimaatdoelen verder uit beeld raken.’  

Ook de vertraging van bestaand beleid speelt een rol. De bouw van windparken op zee is bijvoorbeeld stil komen te staan. Daarnaast zijn de energiekosten omlaaggegaan en zullen mensen dus vaker de kachel aanzetten; daardoor ontstaat meer uitstoot.  

Er is nog een kans dat Nederland de doelen alsnog haalt, maar dan moet er wel iets gebeuren. Natuur & Milieu, Greenpeace en de Natuur en Milieufederaties vinden dan ook dat het kabinet nu moet handelen. Ook benadrukken de milieuorganisaties het belang van consistent beleid. Op die manier geeft de overheid huishoudens, ondernemers en organisaties vertrouwen in verduurzaming. ‘Het huidige beleid vergroot de kloof tussen de zware industrie, die bijna kosteloos vervuilt, en huishoudens die kampen met energiearmoede en stijgende energieprijzen’, zeggen de milieuorganisaties. 

'Nederland en de EU hebben op de klimaattop in Bakoe hun handtekening gezet onder een verklaring waarin onder meer staat dat "biljoenen dollars nodig zijn" in de strijd tegen klimaatverandering', schrijft Vroege Vogels. 'Op de klimaattop wordt onderhandeld over het zogeheten klimaatfinancieringsdoel. Daarbij gaat het om geld bedoeld voor arme landen om te verduurzamen (mitigatie) en om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen (adaptatie).' Dat wil dus nog niet zeggen dat er in Nederland ook meer aandacht komt voor het klimaat. Al is het volgens Greenpeace een stap in de goede richting: 'Dat is een goed signaal dat dit nieuwe kabinet doorgaat met het aanpakken van de klimaatcrisis', zegt klimaatexpert Maarten de Zeeuw van de milieuorganisatie.