Hoe overwin je naaktschaamte? Diva zoekt het uit

Realistisch bloot zie je maar zelden op social media. Dit maakt veel jongeren onzeker over hun lichaam, zo ook Spuiten en Slikken-presentator Diva Brons. Hoe pak je naaktschaamte aan en win je je zelfvertrouwen terug?

‘Ik loop niet graag naakt rond’, geeft Diva toe. ‘Sterker nog: ik ben alleen naakt als ik ga douchen of tijdens seks. En dan ben ik mega-onzeker over mijn lijf. Want in mijn ogen ziet mijn lichaam er lang niet zo uit als de symmetrische, strakke lijven met grote borsten op mijn socials.’

Diva is niet de enige die dit ervaart. Ruim zeven op de tien jongeren tussen 16 en 34 jaar zien zelden tot nooit realistisch bloot in de media, zo blijkt uit onderzoek van 3Vraagt. Wat doet dat met je zelfbeeld? En wat doet het met je zelfbeeld als er wél meer 'gewoon naakt’ te zien is op je tijdlijn? Diva neemt de proef op de som en probeert haar eigen naaktschaamte te overwinnen.

Heb je last van naaktschaamte, dan ben je op een bepaalde manier onzeker over je lichaam wanneer je naakt bent. Dit kan zich op verschillende manieren uiten: misschien voel je je ongemakkelijk om je om te kleden in een kleedkamer, vermijd je situaties zoals het strand of de sauna, of probeer je zelfs in intieme relaties je lichaam zoveel mogelijk te bedekken. Soms gaat het om specifieke onzekerheden, zoals littekens, gewicht, striae, of het idee niet te voldoen aan de 'perfecte' beelden die je op sociale media ziet.

De invloed van sociale media op het zelfbeeld is voor veel jongeren groot. Zeventig procent van hen ervaart, zo blijkt uit onderzoek, een negatief effect op hun zelfvertrouwen bij het gebruik van TikTok. Bij Instagram geldt dat voor ruim twee op de drie jongeren.

Wat het ideale lichaamsbeeld is op deze apps? ‘Heel slanke vrouwen die er perfect uitzien’, aldus onderzoeker Ine Beyens. ‘Maar ook mannen die er heel gespierd uitzien.’ Apps zoals TikTok en Instagram gebruiken sterke algoritmes om je zo lang mogelijk op de app te houden. Kijk je net iets langer dan gemiddeld naar een video, dan staat je hele For You-page al snel vol met deze ‘ideale’ lichamen. ‘Dat gescroll doet niet alleen iets met mijn zelfbeeld over wat ik aan heb, maar ook als ik niks aan heb’, aldus Diva. 'Als ik gewoon schaamteloos bloot wil kunnen zijn, moet ik eerst die onzekerheid over mijn eigen blote lichaam overwinnen. Maar hoe?'

Om haar naaktschaamte te overwinnen, gaat Diva letterlijk uit de kleren samen met body positivity influencer Lotte van Eijk. Diva voelt zich, net zoals veel andere mensen, vooral onzeker als ze naakt voor de spiegel staat. 'Dus laten we samen even in de spiegel gaan kijken hoe ons lichaam eruitziet', aldus Lotte.

'Onnatuurlijk', voelt het voor Diva nu ze met Lotte voor de spiegel staat. 'Nu ik echt goed kijk, zie ik bijvoorbeeld dat deze tiet lager hangt. Ik vind ze te klein, maar dat vind ik altijd al. Ik vind mijn tepels niet mooi. En ik vind dat mijn kont wat meer gelift mag.' Waar ze denkt dat die gedachten vandaan komen? 'Ik koppel dat aan extra vrouwelijkheid (...) wanneer je borsten groeien, wordt je vrouw. En als dat een beetje ontbreekt, dan ben je niet volledig vrouw. Stom eigenlijk, hè?'

De onzekerheid waar Diva mee worstelt, ontstaat volgens Lotte door 'opgelegde gedachtes': 'Van: "zo hoort een vrouw eruit te zien", maar dat vul jij helemaal zelf in.' Lotte legt uit dat Diva kan leren om liefdevol naar haar eigen naakte lichaam te kijken. 'Jezelf bevrijden van al die gedachtes: dan valt er echt een last van je schouders af.' Om voor eens en altijd af te rekenen met haar naaktschaamte, neemt Diva een sprong in het diepe en wordt ze voor één dag naturist. Lukt het haar om comfortabeler te worden met naakt zijn?

Om het eenzijdige beeld van naakte lichamen te doorbreken, schakelt Diva fotograaf Leon Schröder in. Hij legt dertig jongeren vast in hun naakte, pure vorm – met lichamen in alle soorten en maten. De foto’s vormen de basis voor het ‘Naakt op de Kaart-spel’ van Spuiten en Slikken, een uniek kaartspel dat gewone, echte lichamen viert. Zodat mensen kunnen zien dat er niks mis is met hun eigen lichaam. In januari geeft Spuiten en Slikken vijftienhonderd kaartspellen weg om deze boodschap te verspreiden.