Hoe maken we woningen weer betaalbaar voor iedereen?

In 2014 kon je nog voor 185.000 euro een nieuwe eengezinswoning kopen. Nu kost zo’n nieuwbouwwoning minimaal 388.000 euro. Alleen al in het afgelopen jaar stegen de huizenprijzen gemiddeld zeven procent. Voor het komende jaar wordt een stijging van vier procent verwacht, zo voorspelt het Economisch Bureau van ABN Amro. Het gevolg van deze dramatische stijging is dat steeds minder mensen een koophuis kunnen betalen. En als je het wel kunt betalen, is het erg lastig om ook daadwerkelijk een huis te vinden. Hierdoor gaan meer mensen op zoek naar een huurwoning, waardoor de huurprijzen ook flink stijgen.

Nu is het genoeg geweest volgens Kamerlid Ronnes. "Het kabinet moet ingrijpen en woningbouwlocaties gaan aanwijzen", zegt hij naar aanleiding van de uitspraak van NVM-voorzitter Onno Hoes die zegt dat Den Haag te weinig doet tegen de woningnood. 

Volgens makelaars komt het steeds vaker voor dat mensen met een fatsoenlijk inkomen letterlijk op straat komen te staan en dakloos raken omdat ze geen betaalbare woning kunnen vinden na bijvoorbeeld een scheiding.

Waarom huizen zo duur zijn
Recentelijk onderzocht Zembla waarom de Nederlandse woningmarkt zo overspannen is geraakt . Het korte antwoord: er zijn te weinig huizen. Veel te weinig. Volgens onderzoek van vastgoedadviseur Capital Value en onderzoeksbureau ABF Research zal er in 2020 een tekort zijn van 235.000 woningen.

Dit tekort is voornamelijk ontstaan na de economische crisis van 2008. De bouw van nieuwe huizen viel toen grotendeels stil en veel bouwbedrijven gingen failliet. Daardoor kwamen er niet alleen te weinig nieuwe huizen bij, maar gingen ook flink minder mensen in de bouw werken. Tussen 2008 en 2016 is het aantal bouwvakkers in Nederland meer dan gehalveerd.

Daar komt bij dat er strengere milieuregels gehanteerd worden. Door deze strengere regels zijn minder bouwvergunningen afgegeven,  wat automatisch leidt tot minder opgeleverde huizen. Het doel was om per jaar 75.000 nieuwbouwwoningen af te leveren. Maar dat streven blijft ver buiten bereik, volgens de economen van ABN Amro.

Het resultaat is dat er nu veel te weinig bouwvakkers en bouwmaterialen zijn om aan de vraag naar nieuwbouwhuizen te kunnen voldoen. In het woningstress-dossier van Zembla lees je meer over de crisis op de woningmarkt .

Ook huren is vaak geen optie. De huurprijzen in Nederland zijn er minstens zo slecht aan toe. Woningen met een huurprijs van tussen de 700 en 1000 euro per maand zijn er nauwelijks. Voor een huurwoning betaal je ruim 1000 euro per maand.

Kan dat niet anders?
Het CPB berekende dat wanneer de hyoptheekrenteaftrek versneld wordt teruggebracht naar 0 procent in 2030 dat zorgt voor 9 procent minder stijging van de huizenprijzen. Nu wordt de subsidie tot 2023 verminderd tot 37 procent, zo meldt Kassa. "Daarmee neemt de betaalbaarheid van koopwoningen toe en wordt de schaarste aan geschikte woningen kleiner", zegt CPB-onderzoeker Stefan Groot.

In De Nieuws BV dragen econoom Nic Vrieselaar en vastgoedontwikkelaar Hans Meurs enkele oplossingen aan voor de overspannen woningmarkt . Ten eerste zullen we meer ruimte moeten vrijmaken voor huizen. Hoewel vaak wordt gedacht dat Nederland al vol is, benadrukt Vrieselaar dat maar zeven tot acht procent van Nederland bebouwd is. ‘Je ontkomt er niet aan om iets van het groen buiten de stad op te offeren’, zegt hij. ‘Het is de afweging: willen we onze mensen kunnen huisvesten, of nemen we de problemen op de huizenmarkt voor lief in ruil voor natuur?’

Meer de hoogte in gaan bouwen is een optie, en dat gebeurt ook al in met name Den Haag en Rotterdam. Ontwikkelaar Hans Meurs denkt dat dat alleen niet het probleem van de te dure huizen gaat oplossen, omdat hoog bouwen relatief veel duurder is. ‘Wonen wordt zo alleen maar duurder.’ Wel ziet hij mogelijkheden om in bestaande wijken extra huizen bij te bouwen en zo slimmer om te gaan met de ruimte die in Nederland al bebouwd is.

Meurs denkt dat er vooral veel winst te boeken is door op een andere manier te gaan bouwen. In Nederland is ieder nieuw gebouw uniek en helemaal vanaf de basis opnieuw uitgedacht. Daar gaat veel tijd in zitten. Meurs ziet graag dat nieuwbouw meer gestandaardiseerd wordt. Hij denkt dat gebouwen dan vijftig procent sneller en twintig procent goedkoper gebouwd kunnen worden. ‘We willen natuurlijk in een mooi en uniek gebouw wonen. Maar het maakt mensen niet zoveel uit als de gebouwen allemaal op dezelfde manier gebouwd worden of allemaal worden voorzien van dezelfde installaties.’