Hoe is het om de ziekte van Lyme te hebben?

Ieder jaar lopen ruim anderhalf miljoen mensen een tekenbeet op, waarvan zo’n 27.000 mensen de ziekte van Lyme oplopen. Wat is lyme en hoe voorkom je het?

‘Door dit kleine beestje ben ik al tweeënhalf jaar aan bed gekluisterd’, vertelt Risja Steeghs (22) in Je Zal Het Maar Hebben (JZHMH). Tijdens een vakantie in Frankrijk wordt ze op tienjarige leeftijd gebeten door een teek. Die is besmet met de Borrelia-bacterie, die gevolgen kan hebben voor het zenuwweefsel, de gewrichten, de huid en het hart. Pas acht jaar later wordt bij Risja de diagnose lyme gesteld, een infectieziekte. Inmiddels heeft ze chronische lyme, is haar moeder haar mantelzorger en zit ze in een rolstoel omdat ze veel last heeft van krampen.

Wat zijn de symptomen?
‘Na een paar dagen kreeg ik een rode kring in mijn zij’, vertelt Sandra Eeren in Spijkers met Koppen. Ze werd in 2004 gebeten door een teek en schreef hier het boek Lyme, een hel op aarde over. ‘Deze ring kan tot drie maanden na een tekenbeet verschijnen’, aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Slechts de helft van de lymepatiënten krijgt daadwerkelijk een rode kring na een tekenbeet. Bij een op de drie mensen ontstaat een egaal gekleurde vlek.

Vermoeidheid, veel spier- en gewrichtspijn, zenuwpijn en moeite met het verwerken van informatie, zijn de symptomen waar rolstoelmodel en Bikkel Elianne Speksnijder (33) van de Bart de Graaff Foundation, dat jonge mensen met een lichamelijke beperking helpt bij het opzetten van een bedrijf, last van kreeg toen zij op haar veertiende gebeten werd door een teek. Dat vertelt ze in JZHMH. ‘In een later stadium is er kans op verlamming van gezichtsspieren, dubbelzien, krachtsverlies in benen, pijnlijke of gezwollen gewrichten en hartklachten’, vult Vroege Vogels aan. Net als bij Risja kreeg ook Elianne pas acht jaar later de diagnose lyme.

Op welke lichaamsdelen zitten teken?
Per jaar worden ruim een miljoen mensen in Nederland in het bos, de duinen, het park of hun eigen tuin gebeten door een teek. Ze nestelen zich graag in warme plekken als de liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, achter de oren en rond de haargrens in je nek, waar ze zich volzuigen met bloed. Ze kunnen dan van een piepklein spinnetje zo groot worden als een erwt.

Het aantal tekenbeten liep vorig jaar met bijna een derde terug, blijkt uit onderzoek van het RIVM en de Wageningen University. Toch is dat volgens hen nog geen reden om minder voorzichtig te zijn. Eén op de vijf teken in Nederland is namelijk besmet met de Borrelia-bacterie, die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. De kans om deze ziekte daadwerkelijk op te lopen wordt geschat op twee op de honderd tekenbeten. Per jaar krijgen 27.000 mensen de ziekte van Lyme na een tekenbeet.

Wat kan je doen om een tekenbeet te voorkomen?
Teek care, dus! ‘Wat we aanraden, als je echt de natuur ingaat, is om lichte, tekenwerende kleding te dragen’, aldus Annemarie Bevers van de Lymevereniging in Kassa. ‘Dan kan je zien of er teken op zitten.’ Daarnaast is het verstandig om een lange broek, lange mouwen en dichte schoenen aan te trekken en je hoofd af te dekken in schaduwrijke gebieden met hoog gras, waar teken zich vaak bevinden. Via Tekenradar.nl kan je zien waar er op dit moment in Nederland teken worden gemeld.

Mocht je ondanks deze maatregelen toch een teek hebben, knijp deze dan niet kapot als je ‘m in een rechte beweging uit de huid trekt met een tekentang of puntige pincet zonder ribbels of 'm van je afwipt met een tekenkaart. Houd de plek vervolgens nog drie maanden in de gaten en ga naar de dokter als er een ring, vlekvormige uitslag of klachten ontstaan. Dit kan namelijk lyme zijn.