Hoe is het om ayahuasca te gebruiken?

Bastiaan, Dzifa en Nellie nemen ons in een driedelige serie mee in de wereld van ayahuasca. Voor Drugslab testen ze de drug onder begeleiding van een sjamaan. Maar dat gaat niet zomaar, er gaat namelijk nog van alles aan vooraf.

Ayahuasca is niet zomaar een drug, je kan dit niet zomaar gebruiken. Er moeten voorbereidingen getroffen worden. ‘We moeten ons aan een streng dieet houden en mogen dagen van tevoren geen seks hebben’, zegt Bastiaan. Ze gaan in gesprek met ervaringsdeskundige Gitta Sluijters. Zij neemt hen mee in het proces en de voorbereiding op de ervaring.

‘Ayahuasca is een brouwsel uit de Amazone, gemaakt van een liaan en bladeren. De een bevat DMT, een geestverruimend middel. De ander bevat een MAO-remmer. Beide zijn nodig voor het gewenste effect. Het wordt al duizenden jaren gebruikt daar. Het is het belangrijkste medicijn van de inheemse bevolking in de Amazone. Het wordt een medicijn genoemd omdat het gebruikt wordt om te genezen, te helen. Het is namelijk absoluut niet bedoeld om gewoon recreatief te trippen. Het woord trippen gebruiken we ook niet.’ Op een feestje aan de ayahuasca is dus niet de bedoeling. Het is een persoonlijke en helende ervaring, die daarom ook voor iedereen uniek is. De ayahuasca kan het beste worden gebruikt onder begeleiding van een sjamaan. ‘Dat is de brug tussen de menselijke wereld en de onzichtbare wereld.’ Er zijn een heleboel verschillende stammen met verschillende rituelen, de handelingen tijdens de ceremonie zijn dus afhankelijk van de rituelen van de stam waar de sjamaan vandaan komt.

Zowel fysiek als mentaal is het een heftig middel. ‘Het is echt werken. Het kan heel zwaar zijn. Fysiek moet je door allerlei heftige pijn heen en mentaal moet je je angsten onder ogen komen.’ Maar gelukkig kan het ook heel mooi zijn volgens Gitta. Na aangehoord te hebben hoe zwaar het zou kunnen worden, vraagt Dzifa zich steeds sterker af waarom mensen ayahuasca gebruiken. ‘De meeste mensen voelen een soort roeping om het te gebruiken. Zij horen over ayahuasca en zijn geïnteresseerd. Maar wees voorbereid op wat het kan doen. Je kan na de ervaring een hele waslijst krijgen met wat je moet doen. Het kan dat je van vriendengroep moet veranderen, of van baan. Of beter voor jezelf moet gaan zorgen. Je kan ook heel boos worden op je ouders. (…) Jullie zullen alle drie met hele andere ervaringen terugkomen. Verwacht ook niet te veel. Sommige mensen hebben prachtige visioenen, andere ervaren niks.’ Tijdens de ceremonie komt het vaak voor dat mensen naar het toilet moeten, diarree krijgen, moeten huilen of overgeven. ‘Soms zie je zelfs wat je overgeeft. Bijvoorbeeld als je altijd negatieve gedachtenpatronen hebt, je gooit het er gewoon uit. Je bent ervan verlost.’

Of ayahuasca wat voor jou is kan je volgens Gitta alleen zelf bepalen. ‘Kijk naar binnen. Het is een roeping. Voel van binnenuit: roept dit medicijn mij of is het groepsdruk? Dat zijn allemaal de verkeerde redenen. Je moet het alleen doen als je er zelf klaar voor bent.’ Ook mag je geen ayahuasca gebruiken als je zwanger bent, hartklachten hebt of als je geestelijk niet stabiel bent. ‘Als je psychoses hebt of het zit in je familie, of bipolariteit, moet je het absoluut niet doen. Dat is heel gevaarlijk.’ Ook kan het middel niet samengaan met MOA-remmers, deze zitten in sommige medicijnen.

Om de ervaring zo goed mogelijk te laten verlopen is seks ook verboden in de dagen voor de ceremonie. ‘Je moet ervoor zorgen dat je zo ontvankelijk mogelijk bent voor wat er komen gaat. Het wordt sowieso al een rollercoaster.’

Om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op de ceremonie zijn er voedingslijsten, bepaalde voeding gaat namelijk niet goed samen met de ayahuasca. ‘Die zorgen voor misselijkheid, hoofdpijn, enzovoorts.’ In de dagen voorafgaand aan de ceremonie eten Bastiaan, Dzifa en Nellie volgens het aanbevolen dieet. Ze proberen zich rustig te houden, maar ze denken toch veel na over wat de ceremonie hen zal brengen. Dzifa: ‘Ik denk wel dat ik in de zone ben qua voorbereidingen. Maar ik word er wel een beetje zenuwachtig van omdat ik allerlei verwachtingen ga creëren in mijn hoofd. Die verwachtingen veranderen ieder moment.’ Nellie: ‘Ik heb er al zoveel over gelezen en gehoord, prachtige verhalen. (…) Ik vraag me af of het me gaat brengen wat ik wil, of het me überhaupt iets gaat brengen, en of het niet veel te heftig is.’ Bastiaan: ‘Ik vind het spannend, maar ik heb er ook heel veel zin in. Ik ben benieuwd wat het me gaat brengen.’

Voor de ayahuasca-ervaring van de Drugslab-presentatoren is een sjamaan uit Zuid-Amerika overgevlogen. Daar wordt een sjamaan ook wel een ‘Taita’ of een ‘Curaca’ genoemd. De sjamaan die het drietal begeleidt wordt tijdens de ceremonie aangesproken met ‘Taita’. Volgens de Taita is zijn taak om te verzorgen. ‘Ik let op en ben er voor hen. Zoals een vader er is voor zijn kinderen. Daarom heet het ‘Taita’, dat betekent vader. Ik zorg ervoor dat zij oké zijn.’

Ze krijgen, alvorens ze de ayahuasca drinken, een rapé ritueel. Hierbij wordt een soort stof met een buisje in de neusgaten geblazen. Dit zorgt ervoor dat je open gaat staan. ‘Het gaat zo in je neus dat je voor een paar seconden het gevoel hebt dat je doodgaat’, zegt Nellie. Bastiaan vergelijkt het gevoel met het moment dat je in een zwembad terechtkomt, maar vergeet je adem in te houden. ‘Dat gevoel, maar dan tien keer erger. Ik vond het heel heftig. Ik kon er niet mee omgaan.’

Vervolgens worden de presentatoren een voor een bij de Taita geroepen. Te beginnen met Bastiaan. Ze krijgen een klein glaasje aangereikt door de Taita. Voor hij het opdrinkt spreekt de Taita een zegen over hem uit. ‘Reinig zijn geest, reinig zijn hart, reinig al zijn interne motivaties, verhelder zijn visie.’ Dan slaat Bastiaan de drank achterover. ‘Ik vond het niet lekker. Het was heel zuur. Ik voelde me meteen al niet lekker. Ik ging zitten en rustig in- en uitademen, toen ging het wel weer.’ Hierna volgen Nellie en Dzifa. ‘Je voelt het meteen een plek innemen in je buik. Ik merkte meteen: dit gaat hard werken worden. Dit gaat ongemakkelijk zijn.’

Na het drinken van de ayahuasca moeten ze een uur stilliggen. Na verloop van tijd begon de drug steeds meer zijn werk te doen. Dzifa: ‘Op een gegeven moment merkte ik dat ik allemaal patronen begon te zien als ik mijn ogen dicht had. Daar schrok ik een beetje van, dus ik deed mijn ogen open. Dat was ook heel heftig. Vanaf dat moment werd het een beetje ellendig. Ik zat niet echt in de ayahuasca, maar ik kon ook niet meer tot tien tellen. (…) Ik dacht: misschien word ik wel gek?’

Toen begon de Taita muziek te spelen. En daar reageerde Nellie meteen op. In een boekje heeft ze opgeschreven wat ze ervaarde. Ze leest voor: ‘Ik vind het leven hier vet leuk, ik wil bewegen, niet slapen. Ogen open.’ Ze ging rechtop zitten.

Dzifa voelde zich minder goed. Ze had het gevoel te moeten overgeven, maar dat lukte haar niet. ‘Ik merkte pas toen ik naar de wc ging dat de wereld vijf-dimensionaal was geworden. Maar toen ik terugkwam had ik toch het gevoel dat ik er nog niet helemaal in zat. Ik besloot nog een shot te nemen. En daar had ik meteen spijt van.’ Ze moest overgeven. Ze ging liggen en kwam daarmee iets meer tot rust. ‘Als ik mijn ogen dicht deed zat ik tussen alle galaxy’s en dimensies in. Maar dat was geen fijn gevoel. Ik wist niet wat ik daar moest doen.’

Bastiaan raakt in paniek van alles wat er om hem heen gebeurt. Hij barst in huilen uit. ‘Ik ging nadenken over de mensen die ik teleurgesteld heb in mijn leven. Ook de mensen die er niet meer zijn kwamen voorbij. Ik ging er gewoon heel erg over nadenken. Normaal doe ik dat nooit. Dit was het moment dat ik goed kon nadenken over dingen.’

Ook Nellie besloot nog een shot ayahuasca te nemen. ‘Ik bleef in een gesprekje met mezelf. Ik zat er nog niet helemaal in. Ik wilde nog te veel de controle vasthouden. Dus ik dacht: doen. En toen voelde ik het wel.’ Eerst moest ze naar de wc en gaf ze over. Ze had het gevoel alle bullshit uit haar lichaam te moeten gooien. ‘Alsof ik de hele chemische industrie uitkotste.’ Maar daarna ging er een nieuwe wereld voor haar open. ‘Het was het mooiste ooit. Ik ervaarde wat echte liefde is zonder je eigen ego te voeden. Dat je lief kan hebben zonder zelf liefde te krijgen. Gewoon elkaar te geven omdat het er is. We zijn hier op aarde om lol met elkaar te maken. Niet om elkaar te haten.’ Op een gegeven moment kreeg ze het gevoel dat haar overleden moeder bij haar kwam liggen. ‘We hebben heel lang gehuild en geknuffeld.’ 

Daarna nam ook Bastiaan nog een shot. Ook hij moest overgeven. Daarna was het verdrietige gevoel meteen weg. Toen de Taita begon te zingen werd hij vrolijk. ‘Ik was zo gefascineerd daardoor.’ Ook Dzifa gaat helemaal op in de muziek. De Taita spreekt de woorden uit: ‘De wereld zou zo mooi moeten zijn als een lied.’ Toen brak Dzifa en moest ze huilen. ‘Ik huilde als een klein kind.’ Tot ze van binnenuit een drang voelde om te gaan zingen. Ze zong mee op de muziek van de Taita. ‘De misselijkheid ging weg. Ik wist toen: ik moet nu alles eruit zingen. Tijdens de ceremonie dacht ik steeds dat ik het begreep en dan was er telkens nog een laag, nog iets waar ik doorheen moest.’

De ervaring is niet klaar na de uitwerking van de ayahuasca. Dat werkt nog weken of zelfs maanden door. De inzichten die mensen krijgen tijdens de ceremonie nemen zij hun hele leven mee. Alle drie voelen ze de ceremonie als een duidelijk omslagpunt in hun leven. Bastiaan: ‘Ik voel me echt fresh. Ik zit helemaal goed in het leven.’ Dzifa: ‘Ik heb dat ook. Ik heb het gevoel dat ik de tijd heb gehad de lessen die ik tijdens de ceremonie geleerd heb, te verwerken. Het is meer in mijn dagelijks leven gekomen. Eerder had ik alleen het gevoel: ik weet nu alles.’ Nellie: ‘Ik had een paar slechte eigenschappen. Ik was bijvoorbeeld best wel jaloers. Dat heb ik nu helemaal niet meer.’