Hoe is het om arm en dik te zijn?

Er bestaan veel vooroordelen over dikke mensen. ‘Ze zijn lui en dom en je mag lachen om dikke mensen. En we leven in een wereld waarin slank zijn en succes hebben de norm is.’ Over arme mensen bestaan minstens zoveel vooroordelen. Wat nou als je beide bent?

Uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat jongeren uit huishoudens met een lager inkomen vaker last hebben van overgewicht dan jongeren uit gezinnen met een hoger inkomen. Hoe lager het inkomen hoe vaker overgewicht voorkomt bij jongeren, zo meldt Kassa in 2013. Maar niet alleen de kinderen hebben vaker overgewicht, ook volwassenen met een laag inkomen hebben vaker overgewicht. Dit leidt tot schaamte en isolement, en daarom doen inwoners van Amsterdam-Noord hun verhaal in de voorstelling Vetarm. Ze vertellen erover in Spijkers met Koppen.

‘Het is veel makkelijker om te praten over je schulden dan over je gewicht. Schulden kan je verbergen. Dik zijn dat zie je natuurlijk als eerste’, vertelt artistiek leider Saskia Huybrechtse. Eerder maakte Huybrechtse een voorstelling over de voedselbank waar ze in contact kwam met ‘de gewichtige dames’. Vrouwen met overgewicht die bij de voedselbank lopen. Zij doen wekelijks dingen samen omdat veel van hen niet meer alleen over straat durven, bang voor afkeurende blikken of vervelende opmerkingen.

Een van de dames in de voorstelling is Tineke. Zij heeft zoals ze het zelf noemt een ‘maatje veel meer’. De toename van haar gewicht begon vlak nadat ze ging scheiden van haar man. Ze kwam thuis te zitten met haar drie zoons. Ze moest zich zien te redden met het geld dat ze had. En dat leverde vaak problemen op voor het avondeten. ‘Ik begon op een gegeven moment alles maar door elkaar te flikkeren. Ons favoriete gerecht was op een gegeven moment spruitjes met shoarma en knoflooksaus en dan gestampt.’

Nu krijgt Tineke haar eten van de voedselbank, dat maakt het lastig om op haar gewicht te letten. ‘Je moet maar zien wat je krijgt.’ Dolf Jansen vraagt of mensen met weinig geld ook vaker ongezond eten omdat het goedkoper is. Maar dat is volgens Huybrechtse niet het grootste probleem. Dat is namelijk armoedestress. Dat herkent Tineke ook: ‘Het is niet dat je alleen maar ongezond kan eten als je arm bent. Ik had gewoon geen zin meer om te koken.’ Huybrechtse vult haar aan: ‘Als je geen cent te makken hebt en de hele dag aan het rekenen bent omdat je maar dertig euro per week te besteden hebt.’ Volgens Marjon, speler in de voorstelling, neemt armoede zoveel psychische bandbreedte in dat het heel moeilijk is om daarnaast ook nog gewoon een kwartier buiten te gaan lopen, want dat is gratis. Daar heb je bijna geen energie meer voor.’