In de categorie dingen-die-ik-met-meisjes-doe-als-ik-seks-met-ze-heb is er in ieder geval één ding dat bij mij uit den boze is: geweld gebruiken. Of het nu fysiek of mentaal is. Ik denk dat veel mensen het met mij eens zijn op dit punt. Geweld is gewoon een no go. Waarom lijkt het sommigen dan in hemelsnaam een goed idee om sekswerkers gewelddadig te behandelen? Sterker nog: 97% van de sekswerkers in Nederland heeft alleen al in het afgelopen jaar te maken gehad met verschillende vormen van geweld, stellen Soa Aids Nederland en belangenvereniging PROUD. En hoe kan het ook anders? Veel sekswerkers worden gedwongen in de illegaliteit te werken. De wetgeving rammelt namelijk aan alle kanten op het punt van sekswerklocaties. En dat is zeer gevaarlijk: een gecontroleerde, veilige omgeving is niet alleen belangrijk voor sekswerkers, maar ook voor jou en mij.
Van kwaad tot erger
Eerst even terug in de tijd: voor 2000 was het verboden om een bedrijf te runnen dat ‘vrijwillige prostitutie’ aanbiedt. Na 2000 kwamen beleidmakers toch tot de conclusie dat het best wel stom is om dit volledig in de ban te doen, omdat je sekswerkers zeer kwetsbaar maakt. Want misdaad. En wat blijkt, de opheffing van het verbod heeft de volgende doelen: de regulering van vrijwillige prostitutie, bestrijding van misstanden zoals mensenhandel en het verbeteren van de positie van sekswerkers.
Is het sinds de opheffing van het verbod dan beter geworden? Nou, nee. Tussen 2006 en 2014 heeft de overheid ruim vierhonderd ramen en privéhuizen gesloten, het aantal ging van 1.270 naar 833. Daarbij komt dat nieuwe vergunningen bijna niet meer worden verleend door gemeenten. Het resultaat hiervan is dat sekswerkers hun toevlucht zoeken tot ongeregistreerde werkplekken, zogenaamde ‘onvergunde locaties’. Denk aan privéwoningen of zelfs hotelkamers. En omdat de werkplekken illegaal zijn, wordt er volgens Minke Dijkstra, onderzoeker bij Soa Aids Nederland, weinig aangifte van geweld gedaan, ook uit angst voor de Belastingdienst. Die is niet zo happig op onvergund werk.
Onvergund en onbegrijpelijk
Geweld is vreselijk. Dat staat buiten kijf. Maar het feit dat sekswerkers wettelijk niet tegemoet worden gekomen door de overheid, draagt in zekere zin bij aan de geweldsincidenten tegen hen. Onderzoeker Kathleen Deering heeft in 2014 gezocht naar de relatie tussen geweldsincidenten en sekswerkers, en zij stelt dat het gecriminaliseerde stigma dat aan de beroepsgroep kleeft de kans op geweld vergroot. Maar de onvergunde sector
is
crimineel, en lijkt daardoor voor klanten een vrijbrief tot gewelddadig gedrag, nog extra versterkt omdat incidenten moeilijk te traceren zijn.
Geloof het of niet, maar een onvergunde sekswerkomgeving is niet alleen gevaarlijk voor sekswerkers, maar ook voor jou en mij! En begrijp me niet verkeerd: ik maak geen gebruik van sekswerkdiensten. Neukie is prima, maar niet als ik er geld voor moet neerleggen. Maar goed, dat is meer een persoonlijke overweging. Het gaat mij in dit geval om vitale sociale controle. In de vergunde sector is het namelijk zo dat sekswerkers op elkaar kunnen letten en in zekere zin ook voor elkaar kunnen opkomen als er sprake is van een geweldsincident. Daarbij komt dat verschillende instanties geregistreerde locaties beter in de gaten kunnen houden. Met name de GGD en de politie zijn hierin belangrijke waakhonden: de GGD ziet er immers op toe dat gezondheidsrisico’s, zoals SOA’s, niet toenemen. Nog belangrijker: de GGD kan ervoor zorgen dat deze risico’s zich niet verspreiden in de rest van de omgeving. De rol van de politie spreekt ook voor zich: die kunnen wanbetalers of gewelddadige ‘klanten’ bij de nek grijpen, maar ook mensenhandelaren weren.
Ik vind het ontzettend schrijnend dat sekswerkers juridisch klem worden gereden. We hebben te maken met een erkende beroepsgroep - die ook belasting betaalt - en in dat opzicht zouden zij juridisch gezien ook op dezelfde manier - net als andere beroepsgroepen - tegemoet worden gekomen. De intentie van de overheid is goed, maar pakt simpelweg verkeerd uit. Daarnaast is er ook een normatief punt dat door deze juridische nalatigheid ondergesneeuwd dreigt te raken. Nederland wordt door vriend en vijand geroemd om haar liberale karakter, ook op het punt van sekswerk. Heus waar: reis maar eens voor de grap af naar de meest afgelegen hoek van deze aardbol. De meest verborgen en mystieke stammen kennen er zelfs de ‘Red Light District’.
Ook op politiek vlak worden er kosten noch moeite bespaard om onze liberale vrijheden te vieren. Zowel in binnen- als buitenland. Maar dat dreigt bedolven te worden onder een strontlawine van juridisch geneuzel en geweld. En dat kan niet. Dat mag niet.