Floortje gaat mee: de mooiste dierenfoto's van Jasper Doest

Floortje Dessing en fotograaf Jasper Doest reizen de wereld rond om de relatie tussen mens en dier beter te begrijpen.

Fotograaf Jasper Doest maakte voor National Geographic Magazine al jaren reportages over mens/dier-relaties en werd door BNNVARA gevraagd dit voor Floortje gaat mee ook eens voor televisie te doen. Met Floortje Dessing, die hij tot dan toe niet persoonlijk kende. ‘Ik hoopte dat ze met me mee wilde voor de diepere laag van deze serie, waarom het zo belangrijk is aandacht te besteden aan mens/dier-relaties. Buiten Nederland wordt heel anders gekeken naar de relatie tussen mens en dier. Ik denk dat het belangrijk is om je blik te verruimen, zeker met de polariserende discussies in Nederland over bijvoorbeeld de veehouderij en de wolf. We komen steeds meer tegenover elkaar te staan. Ik hoop met Floortje gaat mee een andere blik op deze thematiek te gaan werpen en enige nuance te bieden.’

‘Turkije is een van de meest vooruitstrevende landen als het aankomt op dierenrechten. Maar toch: een straathond of -kat heeft er meer rechten dan een dromedaris of kameel. De wetgeving is vooral gericht op dieren die dicht bij ons staan. Het kamelenworstelen in Turkije is een enorme happening, een culturele aangelegenheid die van generatie op generatie wordt doorgegeven. Dit jongetje mocht voor de eerste keer met zijn vader mee naar het worstelen en was onwijs trots. Niet veel later moest “zijn” kameel vechten tegen een andere. Cultuur wordt vaak gebruikt als excuus om gedrag te vergoelijken, we zien dat ook in ons eigen land. Maar als je het sec bekijkt is dit gewoon dierenmishandeling. Dan rijst de vraag: is cultuur een excuus om dieren te mishandelen? Ik denk van niet.’

‘Wat direct opvalt aan deze foto is dat niemand opkijkt dat er een vrachtwagen met een olifant langsrijdt. Wat voor ons heel gek is, is daar doodnormaal. Hoewel het gebruik van olifanten voor ceremonieel gebruik inmiddels illegaal is, gebeurt dit nog veel. Deze olifant is onderweg naar een bruiloft. Floortje bestuurde de auto en riep ineens: “Een olifant!” Een enorm cadeau. Wij erachteraan, ik het dak op waar ik, al rijdend, een halfuur heb gezeten om foto’s te maken. Deze olifant had vroeger een naam, maar heeft nu alleen nog een nummer. Dit is olifant 126.’

‘Kathmandu, Nepal. We waren in Nepal om een vijfdaags festival bij te wonen waarbij elke dag een dier werd vereerd. De eerste dag was de dag van de kraai. Op een brug in het drukke centrum ontmoetten we deze 52-jarige man die dagelijks kraaien en honden voert. Hij heeft een hard leven gehad; baan verloren, meerdere keren seksueel mishandeld waarbij hij hiv heeft opgelopen. Hij heeft een plek om te slapen maar is grotendeels op straat te vinden. De wereld raast aan hem voorbij – vandaar dat ik koos voor een lange sluitertijd – en te midden van de chaos en gekte van dat alles vinden de man en de honden elkaar in een soort situatie van rust, troost en wederzijds begrip.’

‘Via Erbil, dat aanvoelde als een warme deken, en het compleet kapotgeschoten Mosul belandden we bij een Syrisch vluchtelingenkamp. Het was bepaald geen sinecure om door Irak te reizen, met tal van veiligheidschecks en alle gevaren onderweg. Na afloop zei Floortje dat dit de heftigste reis was die ze ooit had gemaakt. En als zij dat al zegt… Terug naar de foto. Het mooiste licht dat je je kunt wensen als fotograaf, het alom geroemde raamlicht. Eenzelfde licht als de grote Nederlandse meesters gebruikten.

Dit is Yussuf, 14 jaar en al tien jaar woonachtig in dit vluchtelingenkamp. We waren daar om een dierenarts te spreken die, doordat hij in Syrië zijn werk niet meer kon uitoefenen, zich is gaan bekommeren om de dieren in het vluchtelingenkamp. Hij geeft ook les over de natuur en dieren aan kinderen, zo ook aan Yussuf die hier een musje op zijn hand heeft. Yussuf is bezeten van vogels en een fanatiek beoefenaar van de duivensport. Ik mocht met hem mee naar huis waar hij zijn duiven liet zien. Zo mooi, dat in een vluchtelingenkamp een jonge jongen zijn heil vindt in interactie met dieren.’

‘In Mumbai werkt een politieagent die zich enkel bezighoudt met slangenoverlast. Zijn telefoon staat roodgloeiend. Omdat de mens in en rond deze gigastad steeds meer ruimte inneemt van de dieren zorgt dat voor conflictsituaties.

We hebben deze man een dag gevolgdtijdens z’n werk. Hij heeft geen eigen vervoer en maakt gebruik van liften die hem worden aangeboden of van het openbaar vervoer. Hij vangt vervolgens de slang, zoals hier op de foto een python, stopt hem in z’n rugzak en reist weer terug met het openbaar vervoer, zonder dat de overige reizigers weten dat er een gigantische slang in z’n rugzak zit. Floortje zat naast hem in een tuktuk met tussen hen in een tas met drie slangen erin. Werd ze toch een beetje nerveus van.’

‘Een van mijn favoriete foto’s van het afgelopen jaar. De blikken van die honden, de elegante en bijna elitaire houding van de man met zijn dwarsfluit en natuurlijk dat paard midden in die keurige woonkamer. Een bizar beeld. Deze man heeft een goede baan in de medische wereld. Hij verruilde zijn woning in Istanbul voor het platteland zodat hij voor dieren kon gaan zorgen. Op zijn land leven zo’n zeventig dieren wat hem per maand een paar duizend euro aan onderhoud kost.

Aanvankelijk moest ik erg lachen om dit beeld, maar toch kwamen bij mij ook tranen van ontroering. Deze man, die zoveel goeds doet voor dieren die door anderen worden verguisd, en zelfs dwarsfluit speelt voor zijn honden. Uit liefde voor ze. Deze man zet zich echt in voor dierenwelzijn en daarmee staat dit beeld voor mij haaks op het kamelenworstelen dat in hetzelfde land plaatsvindt.’

‘Onze eerste tussenstop was in Roemenië, waar we een opvang bezochten voor beren die in gevangenschap leefden of in het circus hebben gewerkt. In deze opvang kunnen ze rustig oud worden, want terug in het wild kunnen niet. We waren getuige van de binnenkomst van deze beer. Door de emotie die de beren bij Floortje wist op te roepen was het me duidelijk dat zij de thematiek die ik wilde behandelen helemaal begreep. Overbodig om toe te voegen: beren horen in het wild en niet in gevangenschap.’