Wat zijn de gevolgen van jouw chocolade-obsessie?

Nederlanders eten 4 tot 5 kilo chocola per jaar. En dat is natuurlijk erg lekker, maar wat is de impact van onze chocoladeobsessie?Dat Nederlanders van een stukje chocolade houden is geen geheim meer. Vorig jaar importeerde Nederland 1,1 miljard kilo cacaobonen, meldt Kassa deze zomer. Deze hoeveelheid is in de afgelopen tien jaar verdubbeld. Nederland is dan ook de grootste afnemer van cacaobonen ter wereld.

‘Cacao groeit in de tropen, daar heb je veel regenwouden. Cacao groeit goed onder die hoge schaduwbomen. Cacao-boeren zijn gewend om tegen de grens van het regenwoud te verbouwen, daar is vruchtbare grond. Als de grond na veertig of vijftig jaar ‘op’ is, dan schuiven zij dit gebied verder op. En zo hebben ze in de afgelopen jaren bijna 90% van het regenwoud weggekapt’, zegt cacao-expert Caroline Lubbers in Na het Nieuws. De cacaoboeren zijn natuurlijk niet als enige verantwoordelijk voor het verdwijnen van het regenwoud: ook andere industrieën hebben hier een grote invloed in gehad. Bijvoorbeeld de palmolie-industrie of de goudwinningen.

Ingewikkeld verhaal
‘Ontbossing is een probleem wat zich nu echt goed uit. Dat komt ook omdat we heel lang bezig zijn geweest met meer produceren, meer cacao laten groeien, en dat gaat ten koste van de natuur’, zegt cacao-expert Marika van Santvoort. ‘Op congressen hoor je dat bedrijven en overheden hiermee bezig zijn. Consumenten weten het nog niet zo lang. Het is ook een ingewikkeld verhaal.’ De ingewikkeldheid van het verhaal heeft er volgens Lubbers mee te maken dat het probleem moeilijk zichtbaar is voor de consument: ‘Het is ver weg, dat maakt het al moeilijker. Het is ook heel complex. Er zijn een heleboel partijen die eraan werken om dit op te lossen, maar dat is toch heel lastig.’ En de reden dat dit zo lastig is heeft te maken met de situatie in de landen waar deze cacao verbouwd wordt. Lubbers: ‘Armoede is hét grote probleem.’  

Schakels in de keten
Om dit probleem op te lossen moet er volgens Van Santvoort meer inzicht komen in de productieketen. ‘Er zitten heel veel schakels tussen. Ongeveer tien tot twaalf. De boer verkoopt vaak aan een tussenpersoon, die verkoopt ook weer aan een tussenpersoon, uiteindelijk gaat het naar een exporteur, die verkoopt aan een ‘trader’ en die verkoopt dan weer aan de grote chocolademerken.’ Omdat deze keten zo lang is, is het voor de merken lastig te achterhalen waar de cacao in hun chocolade vandaan komt. Lubbers: ‘Er zijn stappen gemaakt om dat inzichtelijker te maken.’ Aan het begin van die keten staan de boeren. In de cacao-industrie gaat het om miljoenen boeren, met een klein stukje land met daarop een paar bomen. Om die reden is het moeilijk te reguleren.

Blockchain
Om al deze individuele boeren en hun productiemethodes in kaart te brengen wordt nu een database aangelegd. Van Santvoort: ‘Dit wordt onder andere gedaan door middel van blockchain: een tool om betalingstransacties inzichtelijk te maken. Alles wordt hierin vastgelegd via bepaalde regels. Het is nog niet standaard in de cacao-industrie, maar ze zijn ermee bezig.’

Consumenteninvloed
Volgens zowel Lubbers als Van Santvoort is ook de consument, ondanks haar onwetendheid, verantwoordelijk voor de situatie in het regenwoud. Van Santvoort: ‘Ook als consument heb je bloed aan je handen. Je hebt de keuze. En dat weten heel veel mensen niet. De keuze welke chocolade jij koopt is heel belangrijk. Die invloed heb je dus.’