Ik zie, ik zie wat ik helemaal niet wil weten

De manier waarop we met technnologie omgaan verandert en uit zich in ongezonde extremen. Uit het feit dat er zoiets bestaat als ‘ social media stress ’ en een ‘digitale detox’, blijkt wel hoe vergroeid we zijn met onze telefoon. Niet het soort evolutie dat Darwin in gedachten had, denk ik. We hebben last van FOMO, krijgen letterlijk met drie keer knipperen onze nieuwste Samsung ontgrendeld en investeren in digitale munten die niet fysiek in onze portemonnee zitten. Black Mirror is al gaande en ik denk dat we precies daarom niet uitgekeken raken en smullend en smachtend wachten op nieuwe afleveringen. We krijgen immers een kijkje in de misschien wel heel nabije toekomst. En wie is daar nou niet nieuwsgierig naar?

Waar de gemiddelde twintiger de ultieme kick krijgt van het onbekende, wacht de oudere generatie liever analoog en anoniem in een hoekje af. En ik? Ik kijk Black Mirror. Ondanks dat ik de middelste ben, was ik namelijk vroeger overal als eerste bij. Ik speelde Sims al met geldcodes nog voor mijn vriendinnen hun eerste trappetje uit het zwembad hadden gedelete om hun poppetjes te laten sterven. Ik had überhaupt al een computer voordat het cool was, dat principe. Met mij vele andere pre-digitale age hipsters. En met elkaar vormen we de generatie waar het in Black Mirror over gaat.

Voor ik kijk naar de toekomst, weer even terug naar het verleden. Vroeger toen ik heel jong was, riep mijn moeder hysterisch ‘ketchup, ketchup’ als de bloedspetters tegen de muren vlogen in een film. Om er dan vervolgens aan toe te voegen dat ik niet bang hoefde te zijn, want ‘het was allemaal niet echt’. Wat betreft films als Kill Bill had ze gelijk, maar vandaag de dag voelde een scenario dat door mensen is bedacht, nog nooit zo ontzettend echt. I’m looking at you Black Mirror. Nu schrik ik wel vaker als ik in de spiegel kijk na een all you can eat sushi buffet, maar wat ik deze zwarte serie spiegel zie, bevalt me nog veel minder. En ik ben bang dat hier geen digitaal dieet bij zal helpen.

De angst voor het onbekende, alles wat we niet snappen, is eng. Vandaar misschien ook mijn moeders reactie op enge films. In Black Mirror komen deze twee dingen op fantastische wijze samen. Technologie die we nog niet kennen, maar wel nu al wel achter gesloten overheidsdeuren, zoals in Stranger Things, nog zo’n fantastische serie, wordt ontwikkeld, zorgt voor een toekomst die eng realistisch is. In elke aflevering wordt weer een andere situatie geschetst, maar één ding blijft hetzelfde: onze manier van omgaan met technologie is niet gezond als we zo doorgaan.

Onze houding tegenover technologie is veranderd. Mijn manier van ermee omgaan ook. Lag ik vroeger krom met mijn spaargeld voor een klaptelefoon, nu zou ik soms weleens terug willen naar een Nokia 3310. Bevrijd van alle apps, bliepjes en continue stroom informatie. Speaking of nóg zo’n welvaartsziekte: informatiestress. Maar goed, voor mijn werk kan ik niet meer zonder smartphone. En als ik heel eerlijk ben zou ik het niet kunnen al zou ik het willen én mijn werk het toelaten.

We zijn namelijk op een punt gekomen waarop we niet meer zonder technologie kunnen, maar technologie wél zonder ons. Kijk maar naar concepten als zelfrijdende auto’s en voetballende robots. Die creëren we als mensheid zelf, daar hebben we letterlijk invloed op, maar ondertussen zijn gek genoeg banger voor dingen waar we geen grip op hebben. Zoals buitenaards leven, de dag des oordeels, aardbevingen en terroristen. Maar het enige gevaar dat ons terroriseert zijn wijzelf.

Wij zijn die technologieterrorist die ons in die zwarte spiegel terug aanstaart en niemand anders. We bedenken technische hoogstandjes waarmee ons leven makkelijker wordt gemaakt, maar we moeten oppassen dat ons leven niet te makkelijk wordt. Dat we niet te afhankelijk worden van techniek. We worden een slaaf van de techniek.

Want als we volledig afhankelijk zijn van technologie, kunnen we er ook niet meer voor kiezen om af en toe eens een mobielloze zondag te houden. Of een detox van ons digitale bestaan. En is het niet juist deze keuze die ons mens maakt? En is dat niet precies wat Black Mirror ons wilt vertellen? Dat we gewoon vooral eerst mens moeten zijn.