Amerikaanse verkiezingen: wat is Project 2025?

In november kiezen Amerikanen opnieuw hun president: Kamala Harris (Democraten) of Donald Trump (Republikeinen). Mocht Trump herkozen worden, dan ligt er al een plan klaar: Project 2025. Wat houdt dat in?

Een groep conservatieve groeperingen in de Verenigde Staten wil Donald Trump helpen als hij weer aan de macht zou komen. Daarvoor hebben zij een plan opgesteld: Project 2025. De bedoeling van het plan is dat de hele uitvoerende macht onder presidentiële controle komt.

'Het is niet officieel, maar we hebben nu met 107 grote organisaties een coalitie gevormd', vertelt initiatiefnemer Paul Dans in Zembla. 'Velen van ons hebben al onder Trump gediend.' Deze groep is zich al zo'n twee jaar aan het voorbereiden. Het project wordt gerund door The Heritage Foundation.

Er is een handboek van 920 pagina's waarin wordt beschreven hoe het presidentschap zou moeten veranderen, inclusief het voornemen om Trump meer macht te geven. Het moet de conservatieve president 'helpen om vanaf de eerste dag te regeren', legt Dans uit. De gedachte van het project is dat de president mag doen wat hij wil, omdat hij nou eenmaal door het volk gekozen is.

• Verenigen tegen de elite en woke; er staat onder meer in dat het een plan is om de 'conservatieve beweging en het Amerikaanse volk te verenigen tegen de heerschappij van de elite en de woke-cultuur'.
• Ambtenaren beschuldigen; ook beschuldigt het ambtenaren ervan Trumps plannen in zijn eerste termijn te hebben gedwarsboomd. Trump noemt ambtenaren zelf onbetrouwbaar en spreekt over een zogenaamde 'deep state'.
• Openbaar bestuur ontmantelen; ze willen een 'leger van doorgelichte, getrainde en voorbereide conservatieven samenbrengen die op dag één aan de slag gaan om het openbaar bestuur te ontmantelen'.

Na waarschuwingen van de Democraten over de risico's van Project 2025 probeert Donald Trump zich nu te distantiëren van de groep. Op zijn eigen socialemediakanaal Truth Social blijft hij volhouden dat hij het project niet kent.

Dans zegt dat hij een Trump-aanhanger is en vaak in Mar-a-Lago (een door Trump gekochte exclusieve club in Florida) is geweest. 'We hebben contact met de campagnemedewerkers. Het is nu zo dat we de ideeën aanleveren en uiteindelijk hopen we ook persoonlijke suggesties te kunnen aanbieden. Dit is de machinekamer voor de volgende regering. Velen hebben onder hem gediend en zullen weer gevraagd worden. Het team van Trump zal ervoor openstaan.'

Ze willen mensen die trouw zijn aan Trumps 'agenda, visie en hem als persoon, maar ook trouw aan zijn doel en dat van de beweging om mensen te onderdrukken die niet op hen lijken of anders denken', weet Erica Newland, voormalig advocaat op het ministerie van Justitie onder Trump en momenteel actief bij Protect Democracy.

'Ik ben bang dat als Trump in 2024 zou winnen dat dat soort mensen, de volwassenen die de ergste impulsen van de president zouden kunnen onderdrukken, er niet meer zullen zijn', aldus Charlie Dent, voormalig Republikeins congreslid in Pennsylvania.