Agenten Roze In Blauw strijden tegen discriminatie LHBTI’ers

Zo’n 60 procent van de bemanning is zélf onderdeel van de LHBTI-gemeenschap. Daarnaast is het gros van de crew aangesloten bij Roze in Blauw - een netwerk van agenten dat zich naast het ‘gewone’ politiewerk inzet voor LHBTI’ers. Hiermee hoopt Roze in Blauw de acceptatie jegens LHBTI’ers in de samenleving en binnen de politie te bevorderen. Joost van Oosterhout is agent en lid van Roze in Blauw. Daarnaast organiseert hij dit jaar de politieboot. Ik vroeg Joost naar het belang van de gaypride en hoe het is gesteld met de tolerantie tegenover LHBTI’ers.

Matthijs (BNNVARA): Hé Joost, het is bijna weer tijd voor de Gay Pride! Heb je er een beetje zin in?
Joost: Ja, zeker. Het organiseren is wel een flinke klus. Ik stuur namelijk de hele organisatie aan. Van de aankleding van de boot, het regelen van de gasten tot de dj. Het is leuk werk, maar ik zit nu met jou aan de telefoon en er gaan best wat uren in zitten.

Doe je dit allemaal naast je hoofdtaken als politieagent?
Als je lid bent van het Roze in Blauw netwerk dan is alles dat je daarvoor doet een extraatje naast je dagelijkse werkzaamheden als agent. Binnen een 40-urige werkweek, dus. Sommige leden leveren echt een topprestatie door dit te doen naast hun werk als agent op straat, als leidinggevende of bij de meldkamer. En als wij ermee stoppen houdt Roze in Blauw ook op, want je doet dit op vrijwillige basis.

Waarom voel je je geroepen deze taak op je te nemen?
Vaak doen agenten dit soort extra werk vanuit persoonlijke overtuigingen. Ik ook. Er zijn natuurlijk politiecollega’s die zelf deel uitmaken van LHBTI-gemeenschap, maar er zijn ook agenten bij Roze in Blauw aangesloten die hetero zijn. Dat zijn mensen die de zaak een warm hart toedragen. Roze in Blauw is in 1998 in het leven geroepen omdat er bij collega’s behoefte stond om een netwerk op te zetten waarmee we verbinding maken met de LHBTI gemeenschap. Met de oprichting van dit netwerk zijn we meer benaderbaar geworden voor mensen die doorgaans niet snel naar de politie durven te stappen.

Die drempel verlagen is waar Roze in Blauw zich voor inzet?
We merken dat veel mensen die vanwege hun geaardheid slachtoffer zijn geworden van geweld of discriminatie het lastig vinden om dat te melden bij ons. Dat heeft voornamelijk te maken met schaamte. Wij proberen die drempel te verlagen door mee te gaan naar een aangifte. Als het slachtoffer weet dat je van Roze in Blauw bent, voelen ze zich gesterkt. We moedigen slachtoffers altijd aan aangifte te doen. Vanuit het netwerk dat we hebben halen wij die incidenten binnen die we anders nooit gehoord zouden hebben. 

En hoe zorgen jullie er dan voor dat LHBTI’ers jullie weten te vinden?
We maken onszelf zichtbaar. We zijn bij alle prides aanwezig in Nederland. Ook vind je ons op speciale dagen als Roze Maandag en in horecagelegenheden voor homoseksuelen. We zijn een begrip geworden. Roze in Blauw heeft een aparte site waar je ons als LHBTI’er kunt bereiken om melding te doen van discriminatie of geweld. Wij moeten een veilige haven voor LHBTI’ers zijn. We moeten ons ook laten zien binnen onze organisatie zelf - we willen het werkklimaat intern ook open en veilig houden.

Hoe is het eigenlijk gesteld met acceptatie van LHBTI’ers binnen de politie?
Op veel bureaus gaat het hartstikke goed! Maar intern zijn er ook agenten die hun geaardheid niet bespreekbaar durven te maken. Zij kunnen zich ook bij ons melden. Voel je je niet in de gelegenheid om je privé op werk te delen? Dan is Roze in Blauw daar om die agenten te helpen.

En hoe werkt dat dan?
We hebben een buddysysteem. We gaan in gesprek en geven steun, en begeleiden als het ware de come outs van agenten. Intern neem Roze in Blauw de drempel dus ook weg. We werken aan een hechte gemeenschap binnen politie.

Is de Nederlandse samenleving toleranter geworden jegens LHBTI’ers, denk je?
Er zijn wel cijfers wat betreft incidenten, maar die zeggen niks. Als wij in een zaal in de doelgroep vragen of ze ooit met discriminatie of geweld te maken hebben gehad gaan er veel vingers omhoog. Maar als we dan vragen naar wie er ook daadwerkelijk aangifte heeft gedaan blijven er weinig vingers over. Wij moeten als agenten aanvoelen wat er binnen de samenleving speelt. In de media hoor, lees en zie je steeds meer over incidenten, dat is algemeen bekend. LHBTI’ers durven in het openbaar meer uit te komen voor hun geaardheid en voorkeuren. Dat is heel positief, maar helaas zorgt dit ook voor meer incidenten. Veel agenten maken zich dus nog zorgen over de acceptatie van LHBTI’ers binnen de samenleving.

Merken jullie dat sinds de oprichting van Roze in Blauw mensen sneller aangifte doen van mishandeling?
We halen landelijk enkele honderden meldingen per jaar binnen, zonder ons was dat niet bereikt. Maar het blijft lastig meetbaar of het aantal incidenten is gestegen of niet. Want wanneer is een mishandeling gerelateerd aan geaardheid? Dat is soms moeilijk te bepalen.

Is de gaypride in jouw ogen nog net zo belangrijk als pakweg 30 jaar geleden voor de stad Amsterdam en de tolerantie van LHBT’ers?
Zeker. Ik vind het belangrijk dat wij als land en met de Gay Pride in de hoofdstad voorloper blijven op gebied van acceptatie in de wereld. Met dit feest onderstrepen we de voorbeeldfunctie die we hebben voor de rest van Europa. Als land laten we zien hoe je omgaat met dit onderwerp en de mensen van de LHBTI-gemeenschap. En als organisatie laat je ook aan de buitenwereld zien: wij zorgen voor jullie veiligheid. Er zijn veel landen waar dit soort prides niet zijn toegestaan. Maar wij doen mee! Hoe mooi is dat?

Heel mooi! Inspireert dit ook de politie in andere landen, denk je?
In 2016 hebben we een wereldconferentie in Amsterdam georganiseerd met Roze in Blauw. Politie eenheden uit Canada, Australië, Amerika en een aantal Europese landen waren hierbij aanwezig om te praten over hoe je als politie het beste omgaat met hate crimes . Wij zijn de voorloper hierin. We hebben met Roze in Blauw meegelopen met de prides in Praag, Parijs, Engeland, Duitsland en België om ons verhaal te vertellen.

Wat gaat het team van Roze in Blauw doen tijdens de pride?
We doen mee met het thema heroes . ‘Je bent een held als je je incident meldt’. De helden staan aan de kant. De helden zijn de mensen die we aansporen incidenten te melden. We blijven als agenten overigens altijd heel professioneel in uniform - we hebben geen feestboot en we drinken geen alcohol. We zijn operationeel aan het werk en we doen waar we goed in zijn: verbinding maken met diverse doelgroepen in de samenleving. We hebben ook een Turks, Joods, Marokkaans en Chinees netwerk binnen de politie. Vanuit deze netwerken willen we verbinding maken met die achterban zodat we met alle groepen in contact staan. We zijn de politie van iedereen en voor iedereen. Overal en altijd.

En tot slot wie staan er straks allemaal op de boot?
Er staan 75 man op de boot, waaronder korpschef Erik Akerboom. Van de aanwezigen is 60 procent onderdeel van de LHBTI-gemeenschap, de rest vaart mee uit support. Het zijn allemaal mensen die werkzaam zijn bij de politie. Er staan ook vaders en moeders op onze boot uit trots voor hun homoseksuele zoon of dochter. Ze willen openlijk laten zien dat ze alle LHBTI’ers steunen. Het leukste is: ik heb nog nooit iets vervelends meegemaakt op de boot. We krijgen nergens zoveel applaus als tijdens de Gay Pride. De reacties zijn elk jaar weer overweldigend. Mensen gooien bloemen en cadeautjes - de Gay Pride is voor ons een zegetocht.