Hoe komt Vroege Vogels tot stand?

Vanaf 30 augustus kun je vijftien weken lang elke vrijdagavond afstemmen op Vroege Vogels TV om je onder te dompelen in een Nederlands natuurgebied. In veertig minuten word je langs prachtige plekken en bijzondere dieren en planten geleid, maar hoor je ook alles over de geschiedenis én actuele staat van onze natuur. Hoe zo’n aflevering tot stand komt? We reizen af naar de Westerschelde, want de eerste afleveringen van het nieuwe seizoen komen uit Zeeland!

Ontbijt tussen de tentjes
Op de binnenplaats van Fort Rammekens zijn vijf tentjes opgezet. De meerderheid van het Vroege Vogels-team zal hier vanavond in slapen. Behalve camera-journalist Erik en

‘achter-de-schermen’-filmer Cas, zij hebben hun matje in het zeefort gelegd, ondanks dat het daar volgens de legende soms spookt. In totaal bestaat het team tijdens de opnames

meestal uit ongeveer tien personen. Naast presentatoren Menno en Milouska, zijn er de regisseur, vier cameramannen, de geluidsman en producer. Elke cameraman heeft zijn eigen specialiteit, zo weet de camera-journalist inhoudelijk veel over de items en is de natuurfilmer juist weer gespecialiseerd in het vastleggen van flora en fauna. Er wordt van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat gefilmd, dus na een rustige nacht in het fort is het om 07.00 uur tijd voor het ontbijt in de ochtendzon. De eerste ochtendsferen in de opkomende zon zijn dan al gefilmd en Menno is al vertrokken richting de slik- en zandplaten in de Westerschelde.

Ochtendwandeling met de boswachter
Terwijl Menno dus op pad gaat naar de Hooge Platen, waar hij onder meer sterns en zeehonden hoopt te zien, maakt Milouska met Staatsbosbeheer boswachter Karel een wandeling rondom het fort. Camera-journalist Erik filmt bijna de hele tijd. En dat is vrij knap, want sommige stukken doet hij achteruitlopend over smalle bospaadjes. Milouska  waarschuwt hem dan ook een keer voor een kuil. Bij Vroege Vogels wordt niets ‘gescript’, wat betekent dat de gesprekken vooraf niet worden bedacht of geoefend. Ze worden

zelfs niet opnieuw gedaan. Tijdens het wandelen stelt Milouska vragen die je als kijker thuis misschien ook hebt en die boswachter Karel helpen om makkelijk z’n verhaal te doen.

De onderwerpen die naar voren komen worden inhoudelijk wel voorbereid, maar op het moment van draaien is het altijd afwachten: sommige dieren laten zich niet zien en anderen

onverwachts juist wel. De natuur laat zich niet sturen en dus moet de hele ploeg constant alert en flexibel zijn. Wat leuk is om te weten: ook als de camera even uit staat, gaan de gesprekken over de natuur gewoon door. Zo wordt gediscussieerd over welke vogel het allermooiste geluid maakt. Volgens Milouska absoluut de tjiftjaf.

Afwassen en opruimen
Na de wandeling is het tijd om te lunchen. En na de lunch is het tijd voor… de afwas! Ook dat moet gebeuren. Dit keer is hij maar klein, want het grootste gedeelte van het team eet onderweg hun zelfgemaakte lunchpakketjes op. Na het eten begint Lauren van productie met het inpakken van de bus. Tenten, matjes, boodschappen; alles wordt netjes ingeruimd,

zodat vanavond alles makkelijk te vinden is. Volgens Lauren kun je haar baan het beste omschrijven als: ’alles regelen, behalve als het gaat om de inhoud van de aflevering’. Een voorbeeld? Ze regelt onder meer de slaaplocaties, boodschappen, de juiste materialen op

het juiste moment. En niet onbelangrijk: tijdens en na een draaidag zorgt ze ervoor dat het gedraaide filmmateriaal wordt opgeslagen. Ook wel ‘de kaartjes legen’ genoemd. Zo zijn de beelden veilig én is er weer genoeg ruimte voor de volgende opname!

Een jonge torenvalk wordt geringd 
Terwijl Milouska zich in Yerseke in een waadpak hijst voor het volgende item over roggen, loopt Menno 45 km verderop in de buurt van Terneuzen mee met roofvogelkenner Henk. Een jonge torenvalk wordt geringd en ook komt Menno alles te weten over de roofvogelstand in Zeeuws-Vlaanderen. Natuurfilmer Stijn maakt ondertussen beelden vanuit de lucht met de drone en hij zorgt voor close-ups, zodat ook thuis elk detail goed te zien zal zijn. Naast de drone wordt er ook gebruik gemaakt van time-lapse camera’s, GoPro’s en soms worden zelfs de camera’s op de telefoon van Menno en Milouska gebruikt.

Van opnames tot aflevering
Voor een aflevering Vroege Vogels staan twee dagen opnemen gepland. Met minimaal acht verschillende camera’s betekent dat ongeveer 35 uur aan materiaal. De schone taak aan de regisseur en video editor om dit in samenspraak met de eindredacteur terug te brengen

naar één aflevering van 40 minuten. Dit gebeurt in stapjes: de regisseur maakt een eerste montage van anderhalf uur die uitvoerig wordt besproken met de eindredacteur. Hierna gaan de regisseur en editor weer aan de slag en zo komt de uiteindelijke aflevering die zal worden uitgezonden steeds dichterbij. Hoe ver van tevoren de aflevering helemaal

af is? Zeer kort, namelijk maar één dag van tevoren. Dan spreken Menno en Milouska namelijk pas de voice-overs in. Zo kunnen actualiteiten tot het laatste moment nog mee in de aflevering. En nu maar aftellen tot vrijdagavond!

Kijk/lees/luister verder
Vroege Vogels, vanaf vrijdag 30 augustus om 19.25 uur op NPO 2
Video: alle achter-de-schermen-filmpjes van Vroege Vogels