Seks en kunst

-

Het was een zonnige dag, eigenlijk te warm om binnen te zijn. Toch stonden we met zijn allen in een dampende galerie omdat een kunstenares daar haar nieuwe schilderijen van heel grote blote mevrouwen had opgehangen.

#MeToo. We konden niet om de term heen, omdat het juist deze beweging bleek te zijn die de kunstenares had geïnspireerd tot het maken van al dat vrouwelijk naakt. Geheid voer voor stomvervelende longreads van auteurs die het maar gek vinden: huh? Maar het ging er toch juist om dat we vrouwen niet meer als lustobject zouden beschouwen? En dan gaat zo’n kunstenares ineens lekkere wijven in seksueel uitdagende poses portretteren?

Was will das Weib?

Sigmund Freud schijnt deze vraag tegen het einde van zijn leven te hebben verzucht omdat hij na al dat bestuderen van de vrouwelijke ziel nog steeds geen antwoord had gevonden. Freud was overigens geen voorstander van vrouwenemancipatie en vond de vrouw een dienares van de man.

En daarmee, Sigmund, hebben wij het antwoord op jouw vraag!

Want wat is dat antwoord?

Het antwoord op #MeToo, op de eerste, tweede, derde en vierde feministische golf, op

was will das Weib?

Het antwoord is: vraag het haar.

Sigmund Freud wist niet wat vrouwen wilden, wat ze bewoog, al had hij ze, naar eigen zeggen, dertig jaar bestudeerd. Maar het probleem is dat hij ze kennelijk bestudeerde zoals Freek Vonk een ringstaartmaki zou bestuderen. Wooo wat een bijzonder wezen zeg! Moet je kijken!

Maar niet vragen aan die ringstaartmaki: waarom heb je net die geurklieren bij je anus in dat hoekje geleegd, maar invullen: dit vrouwtje is dominant, daarom heeft ze haar terrein met haar geur afgebakend.

En nee, aan ringstartmaki’s kun je het niet vragen, ik neem Freek Vonk niets kwalijk, maar Sigmund Freud wel. Want waar het om gaat is heel eenvoudig: neem je vrouwen serieus? Zo serieus als je andere menselijke geslachten, bijvoorbeeld de man neemt?

En dat is ook de sleutel naar #MeToo, in de kunsten, en overal. Wat mag nog wel, wat mag niet meer, mogen mannen nog wel flirten met vrouwen? Veel mensen vinden dat verwarrend – waar ik zeg mensen bedoel ik ouderwetse mannen en Jessica Durlacher – maar het is heel makkelijk. Als je je afvraagt of iemand iets wel fijn vindt, vraag het ze.

Een van de kunstwerken die, sinds de #MeToo-discussie de museale kunst heeft bereikt, ter discussie staat, is L’Origine du Monde van Gustave Courbet. Voor wie het niet direct te binnen wil schieten, dat is dat hyperrealistische schilderij waarop een naakte vrouw – of eigenlijk vrouwenlichaam, haar hoofd staat er niet op – met gespreide benen te zien is. Je ziet, zoals ze het in het Musée d’Orsay omschrijven, de schaamlippen en de vulva, of zoals ze het bij ons thuis zouden noemen; je kijkt recht op Jeruzalem.

Wie dit werk ziet als een #MeToo’tje heeft er helemaal niets van begrepen.

Dit werk laat een vrouw zien zonder schaamte, vanuit kracht. Kijk, hier, dit ben ik, dit heb ik, het is van mij en het mag hier gewoon zijn.

Preutsheid is niet het antwoord op #MeToo. Vrouwen serieus nemen, dat is het antwoord op #MeToo. (Wie nu nog de grap ‘Vrouwen serieus némen, dat is het antwoord op #MeToo’ maakt moet een rondje voor de hele zaak betalen.)

Door: Claudia de BreijClaudia de Breij