Speech Dzifa Kusenuh in de Tweede Kamer van 24 mei 2023

Op woensdag 24 mei was het plenaire debat in de Tweede Kamer waarin ons burgerinitiatief 'Abortus is geen misdaad' werd besproken. Presentatrice van de gelijknamige docuserie, Dzifa Kusenuh, opende het debat met een speech namens Spuiten en Slikken, BNNVARA en Humanistisch Verbond. Lees hieronder de volledige tekst. 

Voorzitter, leden van de Tweede Kamer,
Wij Nederlanders zijn trots op onze liberale samenleving, waarin de vrije keuze centraal staat. Maar wat veel mensen niet weten, is dat in ons land abortus nog altijd in het Wetboek van Strafrecht staat. Wie Artikel 296 leest zoals het er staat, leest: abortus is een misdaad.

Ik sta hier vandaag niet om te pleiten voor meer abortussen. Maar ik, Dzifa Kusenuh, sta hier wel met een oproep. Namens Spuiten en Slikken, BNNVARA en Humanistisch Verbond. En uiteraard ook namens alle 93.689 mensen, met én zonder baarmoeder, die ons burgerinitiatief hebben getekend.

Onze oproep is helder: Haal abortus uit het Wetboek van Strafrecht en schrap Artikel 296. Want abortus is geen misdaad.

Ja, de zorg in de Nederlandse abortusklinieken is goed. Het kan allemaal veilig. En nee, als ík morgen voor een abortus kies, word ik niet vervolgd.

Maar dat is niet mijn punt. Het gaat erom dat abortus op dit moment onder het strafrecht valt, het allerzwaarste middel wat de staat heeft.

Iets wat abortusartsen, in tegenstelling tot andere artsen, boven het hoofd hangt.

In het artikel wordt helemaal onderaan een uitzondering gemaakt: er wordt níét bestraft als de abortus wordt uitgevoerd volgens de voorwaarden omschreven in de Wet Afbreking Zwangerschap. En dat klínkt misschien goed genoeg, maar dat is het niet. Want binnen deze formuleringen en positionering is abortus in Nederland dus niet een recht, mits.Nee. Abortus is strafbaar, tenzij.

Hierdoor is abortus dus niet goed verankerd in de wet. Het is een schijnveiligheid. We zien bijvoorbeeld in de Verenigde Staten dat verworven rechten waarvan we dachten dat die veiliggesteld waren, drastisch kunnen veranderen als er een meer conservatieve overheid aan de macht is en de anti-abortus lobby meer voet aan de grond krijgt.

En in Polen, is de wetgeving de afgelopen jaren ook teruggedraaid waardoor abortus nu alleen in extreme omstandigheden is toegestaan.

Terwijl het verbieden of streng reguleren van abortussen leidt niet tot minder abortussen, maar leidt tot minder VEILIGE abortussen blijkt uit talloze onderzoeken, zoals Safe Abortion van de World Health Organization (WHO).

Polen en de Verenigde Staten zijn voorbeelden van hoe het ook hier kan gaan, zolang we achterover blijven leunen en denken dat het allemaal wel goed zit.

Welk beeld houden we met de huidige regelgeving in stand? Welk signaal geven we hiermee af? Nou, feitelijk dat de wetgever abortus maar net door de vingers ziet. Dat abortus geen zorg is, maar strafrecht. En dit wordt bevestigd door het feit dat onze Minister van Justitie en Veiligheid hier nu in de zaal zit om te debatteren over dit onderwerp.

Voor onze docuserie Abortus is geen Misdaad heb ik verschillende artsen gesproken die in hun dagelijks leven niet aan buitenstaanders vertellen dat zij abortusarts zijn. Die uit angst voor bedreiging niet in beeld willen. Hier in Nederland! Dat vind ik pijnlijk.

Ook vertelden vrouwen die voor een abortus hebben gekozen dat zij er in hun persoonlijke omgeving niet openlijk over durven te praten omdat zij merken hoe groot het taboe is. En dat zij bang zijn voor onbegrip en om afgekeurd te worden. De meeste van hen zeggen hetzelfde: ze voelen zich alleen.

Het feit dat abortus in het Wetboek van Strafrecht staat, versterkt dit taboe.

Dat abortus geen onderdeel is van de reguliere zorg en daarvan wordt uitgesloten, heeft nog andere grote gevolgen. Namelijk dat er aparte klinieken zijn, waar buitenstaanders precies kunnen zien waar je voor komt.

Één van de vrouwen die ik sprak, noemde het onvoorstelbaar zwaar dat vóór de kliniek mensen jou op een kwetsbaar moment uitmaken voor moordenaar en misdadiger.

Een beeld dat we vaker terugzien in de media.

Nogmaals: dit is geen pleidooi voor meer abortussen, maar voor diegenen die een abortus willen en die het uitvoeren. En dat zij dit legaal, veilig, en gesteund door de staat kunnen doen.

De harde waarheid is nu namelijk dat de huidige wet niet voldoende beschermt.

Wij vinden dat dit anders moet.

Waar abortusrechten wereldwijd onder druk staan, is het nu de tijd om als overheid een signaal af te geven. Abortus is zorg en geen strafrecht en dat is een heel ander uitgangspunt voor artsen en mensen met een baarmoeder.

Wij, en 93.689 Nederlanders met ons, vinden dat abortus niet thuishoort in het Wetboek van Strafrecht, maar onderdeel moet zijn van de reguliere zorg

Dus, met ons burgerinitiatief roepen wij op: schrap Artikel 296 en haal abortus uit het Wetboek van Strafrecht.

Wij zijn voor.

Bedankt voor uw tijd.