Levenslessen uit Denemarken: tips om 'hygge' in huis te halen

Hygge (spreek uit als huuge, met de g van goal) is dus hét nationale woord van Denemarken. De essentie van hygge is het creëren van een fijne warme sfeer, genieten van de goede dingen in het leven met fijne mensen om je heen. Hygge draait om ontspannen, rustig aan doen en de tijd nemen om van kleine momenten te genieten. Hygge floreert tijdens de koude wintermaanden. Juist omdat het buiten guur en donker is, moet je extra je best doen om het binnen knus te maken. Hygge is dan ook letterlijk en figuurlijk een werkwoord in het Deens. En je bent net op tijd om bij deze masterclass aan te schuiven, want tijdens de kerstmaanden bereikt hygge een piek. En ja, dit was een bewuste woordgrap.

Lekker eten en drinken is zo algemeen. Wie kent er eigenlijk iemand die niet van 'lekker eten en drinken' houdt? Dat is misschien wel de minst boeiende interesse die je kan delen in je biografie op Tinder. Dus wanneer is lekker eten en drinken nou hygge? Het feit dat het warm eten of drinken betreft helpt bijvoorbeeld al mee. Thee, warme chocolademelk, versgebakken brood, soep of een stoofpot: typisch hygge. Maar daarmee ben je er nog niet: extra hygge-punten als je het eten zelf (door middel van slow cooking) klaarmaakt en samen met vrienden opeet.

Ingrediënten die niet mogen ontbreken in een hygge huis: kaarsen, bloemen, planten, kussen en dekens. Weg met die keiharde design-bank, het gaat erom dat 'ie lekker zacht zit. En dat je jezelf vervolgens omringt met kussens, dekens, thee en sloffen.

Sfeerlicht is de ideale manier om hygge te verhogen, de meeste Denen doen dat door middel van kaarsen, die volgens hun ook best 's ochtends aan mogen. Een open haard is al helemaal hygge, maar als dat lastig blijkt: koop dan een elektrische open haard of zet op z'n minst dit Youtube-filmpje even aan op je tv. Echt, dat doet al wonderen. Zorg er sowieso voor dat je fel, wit licht van één lichtbron vermijdt. Verschillende kleine schemerlampen aandoen of - doe eens gek - kerstlichtjes het hele jaar door in je huis ophangen geeft een knussere sfeer dan één grote kamerlamp.

Los van deze sfeervolle elementen, zweren de Denen bij de kunst van het weglaten. Een rustig huis is een rustig hoofd. Dus houden veel Denen van natuurlijke materialen (hout, riet, steen, wol) en zachte kleuren (wit, grijs, beige, pastel), zonder teveel frutsels en tierelantijnen. 

Ja, hier is 'ie weer. De alom bekende offline-gaan-tip. Tja, het hoort nou eenmaal bij hygge. Hygge draait om het hier en nu, het leven met bewustzijn, oog voor je omgeving en tijd nemen voor elkaar. Daar horen telefoons en computers helaas niet bij. En ja, we zijn ons er bewust van de ironie dat je dit artikel waarschijnlijk leest vanaf je telefoon of computer. Nou en. Uit dat ding!

Lezen, schilderen, schrijven, nadenken, melancholisch met een kop thee uit het raam staren naar de regen: wat je ook doet, je doet het beter in een knus hoekje. De Denen hebben er zelfs een woord voor: hyggekrog. Dus sleep die comfortabele bank, de kaarsen, de kussens en de dekens van tip 2 naar een afgesloten hoekje van je huis en ontwerp je eigen hyggekrog. Extra hygge-punten voor hyggekrogs op zolders, in tuinhuizen, geheime kasten of onder een dekenfort.

Quarantaine heeft het hygge-gehalte van de meeste Nederlanders al aardig verhoogd. Je zag dat mensen de tijd namen om nieuwe recepten uit te proberen, puzzels te maken, wandelen, fietsen, brieven te schrijven, te breien en te tuinieren. In de titel van deze alinea staat heel oneerbiedig 'saai' en dat hoeft al het eerdergenoemde natuurlijk niet te zijn. Maar door het gehaast van deze maatschappij is het voor veel mensen ondenkbaar om tijd te nemen om vijf uur lang te gaan risken op een avond. Of elke dag opnieuw over die hele moeilijke puzzel te gaan zitten peinzen. Of urenlang in bad te gaan en jezelf volledig, met alle rust, in te smeren met bodylotion.

Saai. Tijdverspilling. Te weinig actie, denk je misschien. Hygge gaat erover dat je jezelf die tijd wel gunt en te zien wat er gebeurt als je je volledige aandacht geeft aan hele saaie, voorspelbare activiteiten. Er hoeft niet altijd resultaat te zijn, soms mag je gewoon lekker niksen. Zónder schuldgevoel. En dat blijkt dan voor veel mensen stiekem best wel heerlijk.

Voordat dit het meest zoetsappige artikel wordt dat je ooit hebt gelezen, moeten we ook een aantal kanttekeningen plaatsen bij het Deense hygge. Net als het Nederlandse 'gezellig' wordt hygge ook vaak op sarcastische wijze gebruikt, op momenten dat Denen hun land helemaal niet zo hygge vinden. De keerzijde van hygge is bijvoorbeeld dat Denen de meeste hygge-momenten ervaren met intimi. Daardoor kunnen Denen soms overkomen als ongastvrij of afstandelijk naar buitenstaanders. 

Een ander minpunt is dat confrontatie uit de weg wordt gegaan en moeilijke onderwerpen onder de tafel worden geschoven onder het mom van 'het gezellig houden'. De term hyggeracisme komt sinds 2018 steeds vaker voorbij. Want als iemand zich uitspreekt tegen racisme, is dat 'niet zo heel gezellig', en dus wordt het onderwerp soms ontweken of afgedaan als een 'leuke grap' (hyggeracisme). 

Met die schaduwkanten in ons achterhoofd - in geen land is er immers enkel maar hygge - steken we nog een paar kaarsen en kruipen we onder de dekens, wat jullie?