Afdingen op reis: doen of laten?

Je houdt ervan of je houdt er niet van, dat onderhandelen. Zij het thuis of op reis, de een discussieert met liefde door totdat de best mogelijke prijs is bemachtigd, de ander overweegt het voor geen goud. Jij maakt er misschien een sport van, terwijl je reisgenoot het maar een ongemakkelijke situatie vindt. Maar één ding heeft vrijwel iedereen gemeen: het liefste maak je er natuurlijk een win-winsituatie van en kom je uit op een bedrag waar zowel jij als de verkoper tevreden mee zijn. 

Afdingen kan een leuk spelletje zijn, zolang je de juiste insteek hebt. Maar afdingen is niet in elke situatie geoorloofd. Zo bestaat er veel discussie over of het wel moreel verantwoord is om tot op de laatste cent af te dingen. Met name als je op reis bent in een land waar de lokale bevolking in een jaar minder verdient dan jij in een maand. Deze gedachte weerhoudt veel reizigers ervan op reis af te pingelen. En terecht, maar de situatie is niet altijd zo zwart-wit als soms lijkt.

Ook in landen waar mensen het minder goed hebben, is afdingen soms een belangrijk onderdeel van de cultuur. Het is een kunst die wordt bewonderd en gerespecteerd, waardoor er in sommige gevallen van de reiziger wordt verwacht dat hij hieraan meedoet. Uiteraard wil je graag dat de verkoper een eerlijke prijs voor zijn product ontvangt, maar houdt in je achterhoofd dat deze vaak al een hogere prijs voor reizigers hanteert.

En dat is grappig, wat dat is precies waar veel reizigers zich dikwijls over opwinden. Afdingen is noodzakelijk, want anders worden we afgezet. Maar in veel gevallen is de prijs juist hoger, zodát er kan worden afgedongen. Deze zogeheten toeristenbelasting, maakt dus juist dat je lekker kan afdingen als je een souvenirtje aanschaft. Daarnaast zijn de gehanteerde prijzen, afhankelijk van je bestemming, sowieso vaak lager dan thuis. En het is natuurlijk helemaal niet zo gek om ook op reis gewoon een prijs te betalen die in lijn is met je inkomen. Waarschijnlijk betaal je, met of zonder afdingen, dus altijd meer dan de lokale bevolking. Maar waarom zou iemand die een paar euro per dag verdient evenveel moeten betalen als iemand die het kan betalen om de wereld over te reizen?

Afdingen kan dus, ook in armere landen, wenselijk zijn. Uiteraard is dit altijd afhankelijk van je bestemming. Een straatverkoper in Azië is misschien niet de beste kandidaat, maar een goed getrainde koopman op een bazaar in het Midden-Oosten is wellicht zelfs beledigd als je hem niet uitdaagt voor een goed potje ‘wie het eerst knippert’. Het is daarom altijd van belang dat je je inleest. Praat met de locals, je gids en het personeel van je hotel of hostel. Wat zijn de gewoonten? Wat zijn realistische prijzen? Stel ook voldoende vragen aan de verkoper. Is het product lokaal- en handgemaakt? En hoeveel werk zit erin? Op deze manier is makkelijker om in te schatten of de verkoper een eerlijke prijs hanteert.

En misschien wel het allerbelangrijkste: wees respectvol. Tover een glimlach op je gezicht, gebruik je humor en laat zien dat je graag een win-winsituatie bereikt. Tot een goede overeenkomst gekomen? Toon vooral je dankbaarheid. Zie het afdingen eigenlijk als de perfecte gelegenheid om een gesprek aan te knopen en de cultuur van het land te leren kennen. Als je je realiseert dat de win niet alleen zit in een lage prijs, is afdingen een fluitje van een cent.